Ostatnio dwa niepodległościowe święta Litwy (16 lutego i 11 marca) są zdominowane przez wydarzenia, które nie tylko rzucają cień na pojęcie patriotyzmu wśród Litwinów, ale w niekorzystnym świetle przedstawiają nasz kraj w Europie.
LITWA
11 marca – w obliczu kontrowersyjnych działań nacjonalistów
Patriotyzm czy nienawiść?
Ostatnio dwa niepodległościowe święta Litwy (16 lutego i 11 marca) są zdominowane przez wydarzenia, które nie tylko rzucają cień na pojęcie patriotyzmu wśród Litwinów, ale w niekorzystnym świetle przedstawiają nasz kraj w Europie.
Dwa przemarsze (w Kownie – 16 lutego, w Wilnie 11 marca), organizowane przez litewskich nacjonalistów, z hasłem „Litwa dla Litwinów”, używanie symboli nazistowskich, poparcie ich przez niektórych polityków i finansowanie przez państwo – wzbudziły niemało kontrowersji i szerokim echem odbiły się na świecie.
„The Economist” o stosunkach polsko-litewskich
Zagrożenie dla współpracy
Litewsko-polski spór w kwestii mniejszości narodowych wywołuje obawy krajów sąsiedzkich (szczególnie Szwecji), NATO i Komisja Europejska są zaniepokojone – konstatuje brytyjski tygodnik „The Economist”.
Napięte relacje pomiędzy Litwą a Polską stanowią zagrożenie dla przyszłości strategicznych projektów, zainicjowanych przez rządy obu krajów, a „każda ze stron uważa, że ta druga strona winna jest co najmniej przeprosiny” – uważa autor artykułu „Polska i Litwa: Zła krew”, który ukazał się na łamach brytyjskiego tygodnika. Mówi się w nim o „przeładowaniu” w stosunkach wzajemnych, ale jednocześnie każda ze stron sporu uważa, że „byłoby to równoznaczne z cofnięciem się do tyłu” – podkreśla się w artykule.
„Litwa jest skuta strachem”
Rozmowa z Henrykiem Mickiewiczem, dyrektorem Instytutu Monitoringu Praw Człowieka na Litwie
Prawo do eutanazji czy legalizacja samobójstwa?
Godnie żyć i... dożyć
„Państwo nie powinno pozostawać obojętne wiedząc, że wśród obywateli są osoby, dla których życie stało się nie możliwością, lecz nieustannym cierpieniem i żadne leki im już nie pomogą” – powyższe zdanie (aczkolwiek wyrwane z kontekstu) nie wzbudza raczej wątpliwości co do jego dobrej intencji. Tymczasem jest to jeden z argumentów za legalizacją eutanazji, której projekt, w pierwszym tygodniu marca, przedstawił w sekretariacie Sejmu RL Andrius Burba, zastępca starosty frakcji Związku Liberałów i Centrum.
Cóż, najlepszym odwróceniem sprawy od problemów (a wiadomo, że w politycznych sferach aż wrze nt. ministra spraw wewnętrznych Raimundasa Palaitisa) jest wywołanie nowej dyskusji, zaprezentowanie „nowatorskiego” pomysłu. Pomysł legalizacji eutanazji na Litwie spadł więc jak grom z jasnego nieba i, co najgorsze, jego autor próbuje wmówić, że reprezentuje interesy społeczeństwa, w którym wcześniej czy później taka dyskusja musiała się zrodzić.
Przedterminowe wybory – rozwiązaniem?
Prezydent Dalia Grybauskaite odmówiła podpisania wniosku premiera o dymisji ministra Raimundasa Palaitisa i wyraziła opinię, że obecna koalicja rządząca może i powinna kontynuować pracę. Tymczasem perturbacje z rządu przenoszą się do Sejmu. Przewodnicząca parlamentu po odrzuceniu przez prezydent wniosku o zdymisjonowaniu szefa MSW powiedziała, że pracę w Sejmie mogą zdominować interpelacje.
„Zmiana rządu na pół roku przed wyborami jest szkodliwa dla państwa, dlatego nie widzę innego wyjścia i proponuję przeprowadzenie przedterminowych wyborów już latem” – powiedziała Irena Degutiene.
Opozycyjne frakcje sejmowe popierają ideę przeprowadzenia przedterminowych wyborów parlamentarnych, jeżeli taka decyzja zapadnie. Według Valentinasa Mazuronisa, propozycja przedterminowych wyborów jest desperacką próbą rządzących ukrycia niemocy dalszego sprawowania władzy.
Pośpieszne poprawki do Ustawy o równości
Sejm w trybie pośpiesznym uchwalił poprawki do ustawy o równych możliwościach kobiet i mężczyzn, w których bardziej wyraźnie zdefiniował naruszenia zasad równouprawnienia. Zgodnie z zasadą utrwaloną w znowelizowanej ustawie, za naruszenia praw kobiet i mężczyzn będą uważane dowolne działania lub zachowania, które dyskryminują osobę z powodu płci.
Inicjuje się referendum ws. budowy EA
Poseł sejmowej frakcji partii chrześcijańskiej Vidmantas Žiemelis złożył projekt ustawy, w którym proponuje razem z wyborami do Sejmu ogłosić referendum w sprawie budowy nowej elektrowni atomowej w Wisaginiu. W ocenie posła, kwestie budowy siłowni dotychczas były rozstrzygane za zamkniętymi drzwiami, nie zapoznając z warunkami gospodarczymi i finansowymi realizacji tego projektu ekspertów energetycznych, także mediów.
Žiemelis przypomina, że w budowę nowej elektrowni zamierza się zainwestować dziesiątki miliardów litów, a zobowiązania finansowe – spłacanie zaciągniętych długów państwa – w przyszłości spadną na barki podatników, wpłyną na bezpieczeństwo kraju. Zgodnie z ustawą, aby zainicjować referendum potrzeba co najmniej 36 głosów posłów. Trwa akcja zbierania podpisów.
Brzemię podatków wygoni przewoźników z kraju
Od maja litewskie spółki transportowe zostaną obłożone trzykrotnie większym podatkiem drogowym za posiadane ciężarówki i transport komercyjny o masie do 3,5 t. W opinii przewoźników podatek, który zostaje wprowadzony bez uwzględnienia ogólnie niesprzyjającej sytuacji gospodarczej, bardzo negatywnie wpłynie na działalność spółek na Litwie i nie wykluczają, iż większość spółek ucieknie za granicę. Według szacunków właścicieli spółek transportowych, obecnie roczny podatek drogowy wynosi ok. 1 tys. Lt za jeden pojazd, po zwiększeniu podatku wyniesie 3 tys. Lt. Przewoźnicy podkreślają ponadto, że windowanie podatku drogowego nie pozwoli na to, aby zwiększyć wynagrodzenia kierowcom. Obecnie przeciętne wynagrodzenie kierowcy ciężarówki na Litwie wynosi ok. 1,5 tys. Lt. Podatek drogowy na Litwie jest znacznie większy niż na Łotwie i Estonii.
„Czytaj po polsku, myśl samodzielnie“
– z takim hasłem w miniony poniedziałek wystartował nowy portal informacyjny w języku polskim na Litwie, polska wersja największego portalu w krajach bałtyckich DELFI – PL.DELFI.LT. „PL.DELFI.LT będzie skierowana do Polaków na Litwie, bo od dawna słyszy się liczne głosy o potrzebie powołania nowego, alternatywnego wobec już istniejących, polskiego źródła informacji na Litwie; do rodaków z Polski, bo obecnie możemy zaobserwować wzrost zainteresowania sprawami litewskimi w Macierzy. Nie stronimy również od czytelnika litewskiego, znającego język polski i interesującego się sprawami polskimi“ – do odwiedzenia nowego portalu zachęca redaktor, Antoni Radczenko, zapowiadając, że portal nie będzie tylko kopią litewskiej wersji portalu, choć znaczna część tekstów będzie tłumaczona z języka litewskiego.
Kampania reklamuje rodzinę
Resort pracy i opieki społecznej organizuje kampanię reklamową „Chrońmy związek małżeński – zachowamy Litwę”. Plakaty o treści nawołującej do zachowania fundamentalnej wartości społeczeństwa – rodziny – pojawiły się we wszystkich wielkich miastach Litwy. Inicjatywa ministerstwa będzie kosztowała podatnika ok. 25 tys. Lt. Organizatorzy liczą na to, że kampania wywoła szersze dyskusje na temat wagi małżeństwa, a przez to przyczyni się do wzmocnienia instytucji rodziny.
POLSKA
Pikieta przed ambasadą Litwy w Warszawie
Czas utraconych szans
Pod hasłem obrony praw polskiej mniejszości - obywateli niepodległej Litwy, kilkadziesiąt osób pikietowało w niedzielę przed ambasadą litewską w Warszawie. Pikietę zaplanowano na niedzielę ze względu na fakt, że 11 marca Litwa obchodziła 22. rocznicę odzyskania niepodległości. Niedzielna pikieta to pierwsza tego typu akcja w tym roku. W 2011 r. było ich kilka, ale wszystkie dotyczyły tego samego: były wyrazem solidarności z Polakami z Wileńszczyzny dyskryminowanymi przez władze Republiki Litewskiej. Chodzi o znowelizowaną ustawę oświatową, której założenia mają na celu stopniową likwidację polskiego szkolnictwa narodowego na Litwie oraz lituanizację młodych Polaków zamieszkujących Wileńszczyznę.
Rekordowe granie
Ponad 50 mln 600 tys. zł to ostateczny wynik XX Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy - poinformował szef Fundacji WOŚP Jurek Owsiak. W tym roku, podczas jubileuszowego, XX Finału, WOŚP zbierała pieniądze na urządzenia do ratowania życia wcześniaków i pompy insulinowe dla kobiet ciężarnych chorych na cukrzycę. Zebrano 50 mln 600 tys. 801 zł 30 gr. To o ponad 10 mln zł więcej niż zadeklarowano tuż po Finale. Wtedy podawano 40 mln 269 tys. 194 zł.
Królewska wizyta
W dniach 9-11 maja oficjalną wizytę w Polsce złoży król Norwegii Harald V wraz z małżonką królową Sonją. Para królewska przyjedzie na zaproszenie prezydenta Bronisława Komorowskiego. Pierwsze dwa dni wizyty król i królowa spędzą w Warszawie, w trzecim dniu odwiedzą Kraków. Norwegia to monarchia konstytucyjna. Głową państwa jest król Harald V Oldenburg z gałęzi Szlezwik-Holsztyn. Król Harald jest pierwszym od 1370 roku rdzennym norweskim monarchą, urodzonym w Norwegii. Od końca XIV wieku na tronie zasiadali władcy pochodzenia duńskiego i szwedzkiego.
Nowatorskie rozwiązanie
Do końca 2014 roku Filharmonia Łódzka wzbogaci się o barokowe i romantyczne organy. Budowa dwóch instrumentów w jednej sali koncertowej to nowatorskie rozwiązanie na skalę europejską. Cała inwestycja ma kosztować ponad 11,5 mln zł. Filharmonia Łódzka podpisała umowę na wykonanie i montaż organów z konsorcjum dwóch firm - austriackiej Rieger Orgelbau GmbH oraz niemieckiej Wegscheider Orgelbau - które wygrało przetarg. 17 lutego 2015 roku Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina będzie świętować swoje 100-lecie.
Emigranci wracają
Co drugi Polak, który wyjechał za granicę po przystąpieniu Polski do UE, wrócił do kraju. Tylko dla co dziesiątego było to związane z utratą pracy w miejscu pobytu - wynika z danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie. Jak powiedziała Izabela Grabowska-Lusińska z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego, trwający od kilku lat kryzys gospodarczy spowodował, że mniej Polaków decydowało się na migrację z Polski. Do kraju wróciła połowa z 2,2 mln osób, które wyjechały za granicę po 2004 r., jednak głównie z tego powodu, że planowali to już wyjeżdżając.
ŚWIAT
To dopiero skarbnik!
We Włoszech ujawniane są szczegóły skandalu ze sprzeniewierzeniem milionów euro z kasy postchadeckiej partii Margherita przez jej byłego skarbnika, senatora Luigiego Lusiego. Za partyjne pieniądze nabywał nieruchomości, podróżował po świecie i jadał w najdroższych restauracjach. Podczas gdy początkowo szacowano, że jako skarbnik ugrupowania Margherita Luigi Lusi wyprowadził w latach 2008-2011 z jego kont 13 milionów euro, obecnie oblicza się, że przywłaszczył sobie nawet do 20 milionów euro.
Sami chcą wybierać
Blisko 80 procent Niemców opowiada się za tym, by prezydenta RFN wyłaniać w wyborach bezpośrednich - wynika z opublikowanego sondażu ośrodka YouGov. Według obowiązujących obecnie zasad głowę państwa wybiera Zgromadzenie Federalne, złożone z posłów Bundestagu i takiej samej liczby przedstawicieli 16 krajów związkowych Niemiec. Zazwyczaj wynik tych wyborów odzwierciedla zatem polityczny układ sił w parlamencie federalnym oraz w landach.
Slim zdetronizował Gatesa
Meksykański potentat branży telekomunikacyjnej Carlos Slim, którego majątek szacuje się na 69 mld dolarów, po raz trzeci z rzędu zdetronizował na dorocznej liście miliarderów magazynu „Forbes” Billa Gatesa (61 mld USD) i Warrena Buffetta (44 mld USD).
72-letni Slim zawdzięcza to przede wszystkim dochodom z telekomunikacji, ale jego interesy obejmują również inne branże.
Pod względem liczby miliarderów nadal królują Stany Zjednoczone, w których jest ich 425. Na drugie miejsce wysforowała się Rosja z 96 miliarderami, spychając na trzecią pozycję Chiny (kontynentalne) z 95 miliarderami.
Rocznicowy protest
Co najmniej tysiąc przeciwników energii atomowej demonstrowało w Tokio w niedzielę, w rocznicę potężnego trzęsienia ziemi i fali tsunami, które wywołały katastrofę nuklearną w elektrowni Fukushima I. Protestujący, zebrani przed siedzibą spółki TEPCO zarządzającej elektrownią, skandowali: „Zatrzymajcie natychmiast wszystkie reaktory!”, wznosząc w powietrze zaciśnięte pięści i waląc w bębny. Porządku pilnowali rozstawieni wokół tłumu policjanci. Gdy zapadł zmierzch, manifestanci przeszli z zapalonymi lampionami pod budynek parlamentu. Okrążyli budynek i chwycili się za ręce, tworząc żywy łańcuch.