Ostatnie dni bieżącego tygodnia szczególnie obfitują w znamienne wydarzenia polityczne, które w ciągu najbliższych lat będą ważyć o losach całego państwa: w jakim kierunku będzie podążać Litwa, a przede wszystkim – jak będą żyli jej mieszkańcy.
LITWA
Sejm VII kadencji rozpoczął pracę
Koalicja wspólnej pracy na rzecz Litwy
Ostatnie dni bieżącego tygodnia szczególnie obfitują w znamienne wydarzenia polityczne, które w ciągu najbliższych lat będą ważyć o losach całego państwa: w jakim kierunku będzie podążać Litwa, a przede wszystkim – jak będą żyli jej mieszkańcy.
W miniony piątek, na inauguracyjnym posiedzeniu, zebrali się posłowie na Sejm VII kadencji niepodległej Litwy, w którym większość rządzącą stanowią przedstawiciele Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej, Partii Pracy, Partii „Porządek i Sprawiedliwość” i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, łącznie dysponujące 86 mandatami.
Rozmowy o fenomenie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Wspólne miejsca pamięci
O fenomenie historii i tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz o tym, co może zostać wspólnymi miejscami pamięci Rzeczypospolitej Obojga Narodów, spierali się w ubiegłym tygodniu historycy Litwy, Polski, Ukrainy i Białorusi w Wilnie.
15 – 16 listopada br. na Uniwersytecie Wileńskim odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Fenomeny dziejów i tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego: miejsca pamięci narodów”. Wspólnie z partnerami zorganizował ją Wydział Historii UW. Udział w konferencji wzięli historycy z Polski, Białorusi, Ukrainy i Litwy. Doc. Zenonas Butkus, dziekan Wydziału Historii UW, szczególnie się cieszył z obecności ukraińskich naukowców, z którymi, w porównaniu z innymi, najpóźniej nawiązano współpracę.
Nie stać się „krajem zaściankowym”
Litwa mogłaby wprowadzić euro dopiero w 2015 roku – oświadczył lider socjaldemokratów Algirdas Butkevičius, desygnowany na urząd premiera Litwy. Zdaniem Butkevičiusa, ta data jest najbardziej realną, ponieważ do tego czasu – przestrzegając rygorystycznej polityki finansowej (deficyt fiskalny nie powinien przekroczyć 3 proc. PKB) i nie zwiększając długu państwowego (dług państwowy nie powinien przekroczyć 60 proc. rocznego PKB) – nasz kraj byłby w stanie spełnić kryteria z Maastricht. Butkevičius przypomniał, iż sąsiednia Łotwa zamierza wprowadzić euro już w 2014 roku. W jego opinii, jeśli Litwa spóźni się z wprowadzeniem europejskiej waluty, stanie się „krajem zaściankowym”.
Druga kadencja Kryževičiusa
Przewodniczący Litewskiego Sądu Najwyższego Gintaras Kryževičius po raz kolejny został wybrany na prezesa Rady Sędziowskiej Litwy. Podczas posiedzenia nowo wybranej Rady na jego zastępcę wybrano Egidijusa Laužikasa, sędziego wydziału spraw cywilnych Sądu Najwyższego. Zdaniem Kryževičiusa najważniejszym zadaniem Rady Sędziowskiej jest wdrożenie reformy sądownictwa, dokonując połączenia najmniejszych jednostek sądowych.
Za mało na obronność
Litwa nie będzie w stanie spełnić swoich zobowiązań wynikających z członkostwa w NATO, jeżeli na obronę będzie wydawała najmniej spośród innych państw sojuszu – stwierdzili szwedzcy i niemieccy eksperci w najnowszym studium dotyczącym perspektywy bezpieczeństwa w Regionie Morza Bałtyckiego. Zgodnie z przedstawionym dokumentem, przygotowanym przez Międzynarodowe Centrum Studiów Obronnych w Tallinie, od 2008 r. Litwa obcina wydatki na obronę, które w tym roku stanowią niecałe 0,8 proc. PKB. Zgodnie ze zobowiązaniami, kraje członkowskie sojuszu mają dążyć do tego, aby wydatki na obronę wynosiły 2 procent PKB. Mówiąc o potencjale obronnym Polski, eksperci zaznaczają, że Polska należy do tych nielicznych krajów, które prawie spełniają kryteria sojuszu.
Historia księstwa przenosi się do Internetu
Odtąd każdy użytkownik Internetu, wpisując do wyszukiwarki adres www.ldkistorija.lt, może zapoznać się z wirtualną historią Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL), przedstawioną dostępnym językiem i w bardzo nowoczesny sposób. Stało się to możliwe dzięki projektowi „Orbis Lithuanie”, który zrealizował Uniwersytet Wileński wspólnie ze spółkami „Gaumina” i „Sintagma”. Internetowa wersja historii księstwa – to 700 krótkich opowiadań o zróżnicowanym społeczeństwie WKL, jego kulturze, polityce i życiu codziennym.
Chińczycy zaburzają rynek bursztynu
Kolekcjonerzy ostrzegają, iż Litwa wkrótce może utracić miano bursztynowego kraju. „Bałtyckie złoto” dla mistrzów sztuki jubilerskiej staje się coraz droższym surowcem, ponieważ „wkręceni” w potężny przemysł wydobywczy bursztynu w kopalniach Obwodu Kaliningradzkiego Chińczycy, zaburzają bursztynowy rynek. Bursztyn, który dotychczas był sprowadzany na sprzedaż na Litwę, obecnie wędruje do Chin oraz innych krajów. Znawcy bursztynu oceniają zaistniałą sytuację, jako zagrażającą. Obrabiający go mistrzowie oraz handlowcy twierdzą, iż ceny bursztynu wzrosły i nadal pną się do góry, ponieważ pokłady bursztynu stale maleją. Na Litwie w ciągu roku wydobywa się 200 kg bursztynu, tymczasem w Kaliningradzie – 700 t.
POLSKA
Pawlak odchodzi
Premier Donald Tusk przyjął dymisję Waldemara Pawlaka z funkcji wicepremiera i ministra gospodarki. Premier pogratulował też nowemu szefowi PSL Januszowi Piechocińskiemu. Decyzja Pawlaka o odejściu z rządu, to pokłosie tego, że w sobotę na kongresie swej partii, przegrał z Piechocińskim rywalizację o fotel prezesa PSL. Piechociński opowiadał się za tym, by Pawlak pozostał w rządzie, jednak ten oświadczył, że zrezygnował z rządowych funkcji „w poczuciu odpowiedzialności za państwo i swoje środowisko polityczne”.
Konsul Roku z Wilna
Stanisław Kargul - były kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie - 16 listopada br. odebrał nagrodę im. Andrzeja Kremera „Konsul Roku“. Uroczystość wręczania odznaczeń odbyła się w Belwederze z okazji Dnia Służby Zagranicznej. Nagrodę odebrał z rąk ministra spraw zagranicznych RP Radosława Sikorskiego za pracę w Wilnie.
Stanisław Kargul obecnie pracuje w polskiej placówce dyplomatycznej w Ankarze w (Turcja). Do września br. ponad 7 lat pełnił obowiązki w Wilnie.
Ekshumacja nie jest rozważana
Nie jest rozważany wniosek o ekshumację prezydentowej Marii Kaczyńskiej - napisali we wspólnym oświadczeniu szef PiS Jarosław Kaczyński i Marta Kaczyńska. Brat prezydenta Lecha Kaczyńskiego i córka odnieśli się w ten sposób do publikacji „Naszego Dziennika”. Chodzi o artykuł „Zawinił rząd”. Znalazło się w nim stwierdzenie, że Jarosław Kaczyński podczas spotkania z mieszkańcami Legnicy „miał przyznać, że zastanawia się, czy nie złożyć wniosku o ekshumację ciała Marii Kaczyńskiej ze względu na obawę o niegodny sposób pochówku”.
Targi na zamku
Ponad 220 wystawców książek historycznych, wydawnictw muzealnych i bibliotecznych, instytucji kultury weźmie udział w XXI Targach Książki Historycznej, które odbędą się od 29 listopada do 2 grudnia w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie. Na Targach swoją ofertę zaprezentują po raz pierwszy wystawcy z Białorusi i Rosji. Szczególnym wydarzeniem ma być prezentacja faksymili Biblii Gutenberga – najcenniejszej książki świata o wartości szacowanej na 100 mln dol., która jest obecnie przechowywana w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie (woj. pomorskie).
ŚWIAT
Groźne skutki operacji
Lądowa operacja wojskowa Izraela w Strefie Gazy spowoduje poważne podziały na arenie międzynarodowej - ostrzegł rosyjski dziennik „Kommiersant”, który zakłada, że „taka operacja jest praktycznie nie do uniknięcia”. W opinii gazety, „demonstrując niebywałą dotąd solidarność z Hamasem, przeciwko Izraelowi może jednocześnie wystąpić kilka państw, które dawniej nigdy by się na to nie zdecydowały” - wyjaśnia gazeta.
Francuzi wycofują się
Francuska armia opuściła prowincję Kapisa, w północno-wschodnim Afganistanie - ostatnią, w której trwała jeszcze misja bojowa francuskich żołnierzy - w ramach przyspieszonego wycofania kontyngentu z Afganistanu, na dwa lata przed terminem NATO. Konwój z ok. 400 ostatnimi żołnierzami opuścił niespokojną prowincję. Na ok. 2,2 tys. francuskich żołnierzy obecnych nadal w Afganistanie, ok. 700, czyli „ostatnie siły bojowe”, pozostanie w koszarach do końca roku.
Napięcie rośnie
W ostatnich 12 miesiącach władze Gibraltaru odnotowały 178 przypadków wtargnięcia okrętów hiszpańskich na sporne wody terytorialne wokół tego brytyjskiego terytorium zamorskiego. Jest to oznaką rosnącego napięcia. Większość przypadków nielegalnych naruszeń związana jest ze sporem o prawa połowowe w regionie. Część dotyczy nielegalnej, z punktu widzenia Brytyjczyków, obecności na wodach Gibraltaru jednostek hiszpańskiej ochrony wybrzeża Guarda Civil, marynarki wojennej i innych państwowych agencji.
Syryjska opozycja w Egipcie
Nowa koalicja syryjskiej opozycji zdecydowała się na otwarcie swej siedziby w Egipcie, o czym poinformował jej przewodniczący Moaz al-Chatib, cytowany przez egipską agencję MENA. Szef Syryjskiej Koalicji Narodowej na rzecz Opozycji i Sił Rewolucyjnych poinformował o tym po spotkaniu z egipskim ministrem spraw zagranicznych Mohammedem Amrem.
Nowy prezes ZPB
Mieczysław Jaśkiewicz, dotychczasowy wiceprezes nieuznawanego przez władze w Mińsku Związku Polaków na Białorusi (ZPB), został w niedzielę wybrany na zjeździe w Grodnie na nowego prezesa tej organizacji. Jaśkiewicz powiedział, że ZPB będzie nadal zabiegał o uzyskanie oficjalnej rejestracji na Białorusi. Podkreślił przy tym, że priorytetem związku jest działalność kulturalna i edukacyjna.