Sejm VII kadencji rozpoczął pracę
Koalicja wspólnej pracy na rzecz Litwy
Ostatnie dni bieżącego tygodnia szczególnie obfitują w znamienne wydarzenia polityczne, które w ciągu najbliższych lat będą ważyć o losach całego państwa: w jakim kierunku będzie podążać Litwa, a przede wszystkim – jak będą żyli jej mieszkańcy.
W miniony piątek, na inauguracyjnym posiedzeniu, zebrali się posłowie na Sejm VII kadencji niepodległej Litwy, w którym większość rządzącą stanowią przedstawiciele Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej, Partii Pracy, Partii „Porządek i Sprawiedliwość” i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, łącznie dysponujące 86 mandatami.
Podczas uroczystej ceremonii zaprzysiężenia nowego Sejmu, trwającej ponad trzy godziny, przysięgę na wierność Republice Litewskiej złożyło 135 spośród 139 wybranych parlamentarzystów. Dwaj posłowie do 141-osobowego parlamentu zostaną wybrani 3 marca przyszłego roku w jednomandatowych okręgach – birżajsko-kupiskim oraz jeziorosko-wisagińskim, w których, z powodu naruszeń prawa, zostały anulowane wyniki tegorocznych wyborów.
Frakcja AWPL
W piątek przysięgi nie złożyli wybrani do Sejmu RL europosłowie socjaldemokraci Vilija Blinkevičiute i Zigmantas Balčytis, Waldemar Tomaszewski, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, oraz Zdzisław Palewicz, który nadal będzie pełnił urząd mera rejonu solecznickiego.
Lider AWPL Waldemar Tomaszewski zrezygnował z mandatu litewskiego Sejmu na rzecz Iriny Rozowej z Aliansu Rosjan, tym samym wykonując zobowiązania względem partnerów – taka decyzja zapadła w ubiegły czwartek, podczas posiedzenia Rady Naczelnej AWPL.
Akcja Wyborcza, która w jesiennych wyborach po raz pierwszy w historii istnienia ugrupowania pokonała wysoki, 5-procentowy próg wyborczy i zdobyła 8 mandatów, w litewskim Sejmie utworzy własną frakcję. W jej skład wejdą: siedmiu przedstawicieli polskiej społeczności na Litwie: Wanda Krawczonok, Rita Tamašuniene, Leonard Talmont, Michał Mackiewicz, Jarosław Narkiewicz, Józef Kwiatkowski, Zbigniew Jedziński i jedna przedstawicielka społeczności rosyjskiej Irina Rozowa.
Zgodnie z procedurą, posłowie pretendujący do objęcia wolnych mandatów, złożą przysięgę w późniejszym terminie.
Koalicja czterech
W przeddzień zaprzysiężenia nowego Sejmu przedstawiciele partii centrolewicowych, które podczas tych wyborów zostały obdarzone przez obywateli Litwy największym zaufaniem, kontynuowali negocjacje i uzgodnili warunki współpracy w Koalicji Wspólnej Pracy dla Litwy. Zobowiązując się do poszanowania wartości partnerów i realizowania programu, zgodnie z wspólnie ustalonymi założeniami programowymi, na zasadzie równouprawnienia przewodniczący socjaldemokratów Litwy Algirdas Butkevičius, Partii Pracy Wiktor Uspaskich, Partii „Porządek i sprawiedliwość” Rolandas Paksas oraz lider AWPL Waldemar Tomaszewski, złożyli podpisy na dokumencie umowy koalicyjnej. Zgodnie z umową, do wspólnego programu koalicyjnego zostały włączone propozycje programowe AWPL.
Według Waldemara Tomaszewskiego, Akcja Wyborcza Polaków na Litwie do programu rządowego wniosła postulaty dotyczące przejścia na biopaliwo w sektorze ciepłowniczym, zwiększenia o 30 proc. finansowania dróg lokalnych, zwiększenia minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. Niezmiernie ważnym postulatem wnoszonym przez AWPL, jest zakończenie reformy rolnej, a więc całkowity zwrot prawowitym właścicielom znacjonalizowanej ziemi. Jednym z dążeń programowych Akcji Wyborczej jest przyjęcie Ustawy o Mniejszościach Narodowych, z którą nie poradził sobie ustępujący rząd. Przedstawiciele AWPL niejednokrotnie, także podczas rozmów koalicyjnych, podkreślali znaczenie przestrzegania jednego z fundamentalnych założeń partii – trwania przy wartościach chrześcijańskich. Wartości te, w opinii posłów AWPL, powinny być punktem wyjściowym, zwłaszcza podczas podejmowania ustaw dotyczących polityki rodzinnej i oświatowej.
Sejmowe władze
Już podczas pierwszego posiedzenia nowo zaprzysiężony Sejm, według przyjętej zasady, mianował przewodniczącego oraz wiceprzewodniczących. Zdecydowaną większością głosów na przewodniczącego Sejmu został wybrany Vydas Gedvilas z ramienia Partii Pracy. Na wiceprzewodniczących mianowano Vytautasa Gapšysa (Partia Pracy), Gediminasa Kirkilasa i Algirdasa Sysasa (Litewska Partia Socjaldemokratyczna), Kęstasa Komskisa (Partia „Porządek i Sprawiedliwość”) oraz od opozycji Irenę Degutiene (Związek Ojczyzny-Litewscy Chrześcijańscy Demokraci).
W ustalonym czasie nastąpi obsadzenie stanowiska wiceprzewodniczącego Sejmu przez przedstawiciela AWPL. Przewodniczący AWPL Waldemar Tomaszewski zaznaczył, że na objęcie tej funkcji zgłosi Radzie Naczelnej AWPL kandydaturę Jarosława Narkiewicza.
Butkevičius desygnowany
Prezydent Litwy Dalia Grybauskaite, która odbiegając od wieloletniej tradycji, nie wzięła udziału w zaprzysiężeniu nowego Sejmu, a ograniczyła się wyłącznie do listownych gratulacji, we wtorek złożyła wizytę w parlamencie. Przywódczyni Litwy oficjalnie desygnowała lidera socjaldemokratów Algirdasa Butkevičiusa na urząd premiera. Pani prezydent wyraziła nadzieję, że doświadczenie polityka pomoże Butkevičiusowi w zapewnieniu stabilności ekonomicznej i finansowej kraju. Aczkolwiek kolejny raz nie omieszkała podkreślić, iż wybór socjaldemokratów – odpowiedzialna polityka, czy utożsamienie się z partią siedzącą na ławie oskarżonych – będzie decydujący dla wszystkich. Jej zdaniem, nowa koalicja rządząca stoi w obliczu pierwszej próby –głosowania w sprawie uchylenia nietykalności prawnej dla trzech przedstawicieli Partii Pracy.
Grybauskaite kolejny raz zaapelowała, aby w rządzie nie było ministrów z ramienia Partii Pracy, podejrzanej o malwersacje finansowe.
Teki dla Polaków
AWPL na obecnym etapie wynegocjowała obsadzenie jednego stanowiska ministerialnego oraz czterech wiceministrów. Miejsca wiceministrów przedstawiciele Akcji Wyborczej, zgodnie z wcześniejszym porozumieniem, otrzymają w resorcie oświaty i nauki bądź kultury, łączności, rolnictwa oraz w ministerstwie energetyki.
Tomaszewski powiedział, że na stanowisko szefa resortu energetyki partia ma kilku kandydatów. Spośród nich największą szanse objąć ten urząd ma Jarosław Niewierowicz, prezes zarządu spółki LitPolLink.
Wchodząca w skład koalicji rządowej Akcja Wyborcza otrzyma ponadto stanowisko przewodniczącego jednego z komitetów sejmowych i dwóch zastępców: komitetu i komisji sejmowej. AWPL obstawała za tym, aby wynegocjować Komitet ds. Rozwoju Wsi, który zajmuje się ustawami o zwrocie ziemi, rozwojem miejscowości wiejskich. Ostatecznie przedstawiciel AWPL Leonard Talmont obejmie stanowisko przewodniczącego Komitetu Praw Człowieka.
Desygnowany na szefa gabinetu ministrów Algirdas Butkevičius ma 15 dni na przedstawienie Sejmowi do zatwierdzenia, zaaprobowanego wcześniej przez prezydent, składu i programu nowego rządu. Nowy rząd przystąpi do swych obowiązków po tym, gdy Sejm zatwierdzi program rządowy.
Irena Mikulewicz
Na zdjęciach: przysięgę składają posłowie z ramienia AWPL.
Fot. Teresa Worobiej