Marszałek Sejmu RP spotkał się też z litewskimi Polakami
LITWA
Marszałek Sejmu RP spotkał się też z litewskimi Polakami
Prawa mniejszości muszą być respektowane
Na początku tygodnia Szymon Hołownia odbył dwudniową wizytę na Litwie. Była to jego pierwsza oficjalna wizyta zagraniczna na stanowisku marszałka Sejmu RP. W trakcie wizyty marszałek w ambasadzie RP w Wilnie spotkał się z przedstawicielami polskiej mniejszości narodowej mieszkającej na Litwie.
W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej na Litwie, posłowie, samorządowcy, przedstawiciele oświaty, mediów i kultury.
Posłanka na Sejm RL Rita Tamašunienė podczas spotkania poruszyła szereg istotnych z punktu widzenia polskiej mniejszości kwestii.
Apel w sprawie uczciwego powoływania samorządowych komisji wyborczych
Zasady walki wyborczej powinny być honorowe i uczciwe
AWPL-ZChR zwróciła się z apelem do prezydenta, sejmowego Komitetu Zarządzania Państwem i ds. Samorządów oraz Głównej Komisji Wyborczej o uczciwe powoływanie samorządowych komisji wyborczych.
Z związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi i do Parlamentu Europejskiego, które odbędą się odpowiednio 12 maja i 9 czerwca bieżącego roku, Główna Komisja Wyborcza (lit. VRK) w najbliższym czasie powoła samorządowe komisje wyborcze i wybierze ich przewodniczących.
KE nieugięta: łąki muszą wrócić
Jedno z żądań litewskich rolników, którzy w ubiegłym tygodniu zorganizowali w Wilnie protest, jest zniesienie obowiązku przywracania łąk wieloletnich. Ministerstwo Rolnictwa zwróciło się do Komisji Europejskiej (KE) o szczegółowe wyjaśnienia prawne dotyczące łąk wieloletnich i otrzymało już odpowiedź.
„Odpowiedź jest taka, że użytki zielone, które przez pięć lat nie były zaorane, uprawiane ani zastępowane innymi roślinami uprawnymi, niezależnie od tego, czy były wcześniej objęte płodozmianem, czy nie, po 5-letnim deklarowaniu powinny stać się łąką wieloletnią” – czytamy w komunikacie Ministerstwa Rolnictwa.
W Rokanciszkach otwarto miasteczko wojskowe
W Rokanciszkach, nieopodal Grygajć (rejon wileński) 5 lutego uroczyście otwarto nowe miasteczko wojskowe. W miasteczku rozmieści się Batalion Piechoty Wojska Litewskiego im. księcia Vaidotasa. Budowa miasteczka kosztowała 74 mln euro i trwała 3 lata.
W miasteczku wybudowano budynki administracyjne i specjalnego przeznaczenia: koszary, stołówkę, kwaterę główną, punkt medyczny, sale sportowe i rekreacyjne, kaplicę, a także budynki techniczne (magazyny, garaże i in.) i inną niezbędną infrastrukturę.
Rekordowa liczba doniesień o korupcję
Służba Dochodzeń Specjalnych (lit. STT) poinformowała, że w 2023 otrzymano 6600 powiadomień o możliwych przypadkach korupcji, czyli o 30 proc. więcej niż w roku poprzednim. Zwraca się też uwagę na to, że anonimowe doniesienia stanowiły zaledwie 6 proc. Ogłoszono również, że za udostępnienie pożytecznej informacji, dzięki której zdołano wykryć bądź zapobiec przestępczemu procederowi premie pieniężne wręczono 35 osobom na ogólną kwotę ponad 36 tys. euro. Najwyższą premię w wysokości 5 tys. euro (po potrąceniu podatków) wypłacono tylko jednej osobie. W 2023 roku otrzymano rekordową liczbę doniesień – 6599, w 2022 r. – 4729, w 2021 r. – 4350. Po przeanalizowaniu doniesień STT w roku ubiegłym wszczęła 44 postępowania karne.
Produkt Krajowy Brutto Litwy skurczył się o 0,3 proc.
W roku 2023 Produkt Krajowy Brutto Litwy (BVP) wynosił 72,1 mlrd euro i w porównaniu z rokiem 2022 skurczył się o 0,3 proc., donosi Państwowa Agencja Danych. Największy wpływ na zmniejszenie się BVP miały wskaźniki działalności w dziedzinie przemysłu, hurtowej i detalicznej sprzedaży, transportu oraz w sferze usługowej. Tymczasem minimalna płaca zarobkowa na Litwie była najwyższa w krajach bałtyckich i wynosiła 840 euro bez opodatkowania. Tymczasem w Estonii wynosiła ona 725 euro, a na Łotwie – 620 euro.
Rozpocznie się rekonstrukcja autostrady
Na początku marca tego roku rozpocznie się rekonstrukcja odcinka autostrady Wilno-Uciana między Ucianą a Molatami. Prace remontowe powinny się zakończyć do końca 2024 roku, zapewniał minister komunikacji Marius Skuodis. Prace zostaną wykonane przez firmę budowlaną HISK z Poniewieża, która wygrała przetarg na 61 mln euro. Zgodnie z założeniem cała droga Wilno-Uciana powinna zostać zrekonstruowana do końca 2025 r. Z rządowego programu utrzymania i rozwoju dróg w tym roku na odbudowę autostrady przyznano dodatkowych 40 mln euro. Epopeja z rekonstrukcją tzw. betonówki ciągnie się od wielu lat i jest określana jako hańba Litwy, podobnie jak budowa stadionu narodowego w Wilnie.
Propozycja ograniczenia działalności przejść granicznych
Komisja ds. Bezpieczeństwa Narodowego zaproponowała wstrzymać przepływ środków transportu, osób i towarów przez przejścia graniczne w Ławaryszkach i Raigardasie. Członkowie rządowej komisji przeanalizowali zagrożenia związane z tranzytem z Białorusi przez Litwę oraz działania białoruskich służb bezpieczeństwa przeciwko państwu litewskiemu, zaproponowali stopniowe zmniejszanie liczby zezwoleń wydawanych białoruskim i litewskim przewoźnikom, wykonującym międzynarodowe przewozy pasażerów autokarami. Ich zdaniem, należałoby również ograniczyć wsiadanie i wysiadanie pasażerów na kolejowym przejściu granicznym w Kienie, zawieszenie ruchu pieszych i rowerzystów przez litewsko-białoruską granicę państwową. Zwrócili uwagę, że w ostatnim czasie potok obywateli Białorusi na wszystkich punktach kontroli granicznej wzrósł o około 50 procent. Decyzję ws. zamknięcia wymienionych punktów kontroli granicznej ma podjąć rząd.
POLSKA
Sprawy transportowe na spotkaniu ministrów Polski i Litwy
Nowe możliwości i nowa dynamika
Bieżąca współpraca dwustronna, stan prac nad wspólnie realizowanymi kolejowymi i drogowymi projektami transportowymi oraz zagadnienia związane z relacją obu państw z Ukrainą w kontekście transportowym to kwestie poruszone podczas spotkania ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka z ministrem komunikacji Litwy Mariusem Skuodisem.
Pierwsze spotkanie ministrów odpowiedzialnych za transport Polski i Litwy po utworzeniu nowego rządu odbyło się 5 lutego 2024 r. w Warszawie. Najważniejszym tematem rozmów polsko-litewskich było funkcjonowanie umowy liberalizującej transport drogowy między Ukrainą a Unią Europejską, która doprowadziła do zachwiania równowagi na rynku unijnych przewozów drogowych.
Ustawa budżetowa z podpisem prezydenta
Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę budżetową na 2024 r., co oznacza, że jej zapisy będą obowiązywały, ale sposób, w jaki była procedowana, może podważyć Trybunał Konstytucyjny. Prezydent podjął decyzję, że sędziowie przyjrzą się regulacjom w trybie następczym. Po podobny zabieg sięgnie przy każdej ustawie uchwalonej bez Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika.
Noworodek w Oknie Życia
We wrocławskim Oknie Życia znaleziono noworodka. Chłopczyka natychmiast przewieziono do szpitala. Jest pod opieką lekarzy. Dziecko znalazła boromeuszka s. Macieja, która pełniła dyżur przy Oknie Życia. Znajduje się ono w budynku Kongregacji Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza we Wrocławiu. Obecnie w Polsce działa blisko 70 Okien Życia, w większości prowadzonych przez zgromadzenia zakonne. Do 2024 roku uratowano przeszło 160 dzieci. Pierwsze Okno Życia w Polsce powstało 17 lat temu.
Wsparcie onkologiczne
Rząd zmienił termin przekazywania danych o sprawowanej opiece onkologicznej w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO). Zostanie on przesunięty z 1 kwietnia 2024 roku na 1 kwietnia 2025 roku. Narodowy Fundusz Zdrowia będzie miał również więcej czasu na rzetelną weryfikację podmiotów, które udzielają świadczeń opieki onkologicznej. Przyjęte rozwiązania mają być podyktowane dobrem pacjentów. Bez zmiany przepisów, od 1 kwietnia 2024 roku nawet kilkaset szpitali mogłoby stracić możliwość realizacji świadczeń na rzecz pacjentów onkologicznych.
Studia bez barier
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przeznaczy 200 mln zł na wsparcie studentów ze szczególnymi potrzebami. Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich już ponad 200 polskich uczelni podjęło działania umożliwiające studiowanie bez barier. Realizacja projektów ma służyć trwałemu wzrostowi dostępności uczelni dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób z niepełnosprawnościami. Wnioski o dofinansowanie w konkursie NCBR mogą składać uczelnie oraz jednostki naukowe prowadzące szkoły doktorskie.
ŚWIAT
Minęło ponad 715 dni (100 tygodni!) rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Wołodymyr Zełenski przyznał odwołanemu ze stanowiska gen. Walerijowi Załużnemu tytuł Bohatera Ukrainy. W wydanym przez prezydenta Ukrainy dekrecie czytamy, że gen. Załużny został w ten sposób odznaczony za „osobiste zasługi dla obrony suwerenności państwa i integralności terytorialnej Ukrainy i bezinteresowną służbę dla Ukraińców”. Zełenski odznaczył też gen. Załużnego Orderem Złotej Gwiazdy. Dzień wcześniej Zełenski odwołał gen. Załużnego ze stanowiska głównodowodzącego ukraińskiej armii zastępując go gen. Ołeksandrem Syrskim, dotychczasowym dowódcą wojsk lądowych.
Tytuł Bohatera Ukrainy otrzymał szef wywiadu wojskowego Ukrainy, gen. Kyryło Budanow.
Sesja Europarlamentu w cieniu protestów rolników
Od poniedziałku, 5 lutego, do czwartku, 8 lutego, w Strasburgu odbywała się sesja plenarna Parlamentu Europejskiego, w której brał udział poseł z Wileńszczyzny Waldemar Tomaszewski.
Na sesji omawiane były istotne tematy z polityki międzynarodowej i sprawy ważne dla życia obywateli. Między innymi Europarlament zajął się warunkami pracy nauczycieli w Unii Europejskiej, stanem przemysłu fotowoltaicznego w UE w związku z nieuczciwą konkurencją w tej dziedzinie gospodarki, zwalczaniem bezdomności w kontekście utrzymujących się zjawisk ubóstwa i wykluczenia społecznego. Natomiast we środę odbyła się debata priorytetowa o przyszłości Europy, podczas której głos zabrał prezydent Rumunii Klaus Iohannis.
Nowa forma protestów
Funkcjonariusze portugalskiej policji masowo biorą zwolnienia lekarskie, aby w ten sposób zaprotestować przeciwko polityce rządu. Fenomen masowego udawania się na zwolnienie lekarskie to nowa forma protestów funkcjonariuszy. Głównymi żądaniami protestujących funkcjonariuszy portugalskiej policji jest poprawa warunków pracy oraz kilkuprocentowe podwyżki pensji.
Walki gangów coraz większym problemem
W Straengnaes pod Sztokholmem doszło do eksplozji w dzielnicy willowej. Był to piąty w ciągu tygodnia wybuch w Szwecji. W kraju trwają coraz bardziej intensywne walki gangów związane m. in. z działalnością grupy przestępczej Foxtrot. Z miesiąca na miesiąc sytuacja związana z działalnością przestępczą w Szwecji staje się coraz trudniejsza. W Szwecji w 2023 roku doszło do 149 zamachów bombowych. To najwyższa liczba w historii tego rodzaju statystyk prowadzonych od 2018 roku. W ubiegłym roku służby zarekwirowały w kraju ponad 10 ton materiałów wybuchowych.
Paraliż komunikacyjny
Tysiące rolników z Hiszpanii przystąpiło do blokad drogowych we wszystkich wspólnotach autonomicznych tego kraju. Masowe protesty doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego także przy wjeździe do sąsiadujących z Hiszpanią Francji i Portugalii. Wśród postulatów strajkujących znajdują się zwiększenie pomocy finansowej rządu dla rolników, większe wsparcie władz dla eksporterów płodów rolnych, a także obniżenie kosztów produkcji, w tym szczególnie redukcja cen paliw.
Amerykański odwet
Siły Stanów Zjednoczonych zbombardowały w piątek ponad 85 celów w czterech obiektach w Syrii i trzech w Iraku w ramach odwetu za niedzielny atak proirańskich bojówek na bazę wojskową w Jordanii, który zabił trójkę amerykańskich żołnierzy i ranił co najmniej 40 innych.
Powrót do papierowych podręczników
Szwecja wycofuje się z programu cyfryzacji realizowanego na początkowym etapie edukacji w szkołach i przedszkolach. Najmłodsi wrócą do tradycyjnego modelu nauczania, który oparty jest na używaniu papierowych podręczników. Celem takiej decyzji jest powrót do podstaw i przywrócenie szkoły opartej na wiedzy, gdzie liczy się nauka podstawowych umiejętności jak pisanie, czytanie oraz liczenie.