LITWA
Przedłużenie terminu składania podań o rekompensatę działką leśną jest słuszne
W Sejmie RL zarejestrowana została kolejna nowela do Ustawy o restytucji mienia, która do końca tego roku przedłuża możliwość otrzymania rekompensaty za niezwrócone mienie w postaci działki leśnej na terenach wiejskich.
Z takiej formy rekompensaty spadkobiercy i byli właściciele mogli skorzystać do 1 lutego bieżącego roku. Posłowie na Sejm Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin Rita Tamašunienė i Czesław Olszewski razem z posłami innych frakcji zarejestrowali projekt noweli do Ustawy wydłużający termin, w którym byli właściciele lub ich spadkobiercy mogą złożyć podanie o rekompensatę za niezwróconą dotąd ziemię w formie działki leśnej o tej samej wartości do 31 grudnia 2023 roku.
Rekordowa liczba cudzoziemców
W 2022 roku liczba obcokrajowców mieszkających na Litwie i liczba wydanych im zezwoleń na pobyt czasowy osiągnęła rekord – poinformował Departament Migracji. Jak podano w komunikacie, w ubiegłym roku liczba obcokrajowców mieszkających na Litwie wzrosła aż o 89 proc. Na początku 2022 roku w naszym kraju mieszkało nieco ponad 100 tys. cudzoziemców, a na początku 2023 roku – już ponad 189 tys.
Największy wpływ na tę statystykę mieli uchodźcy wojenni z Ukrainy. „Od początku działań wojennych do 1 stycznia 2023 r. zarejestrowano na Litwie ponad 72 tys. uchodźców wojennych z Ukrainy, a tymczasową ochronę otrzymało ponad 64 tys.
Rynek pracy w Skandynawii wciąż atrakcyjny
Obecnie, gdy ceny stale rosną, a banki wciąż podnoszą stopy oprocentowania pożyczek, mieszkańcy Litwy nie śpieszą z poszukiwaniem szczęścia i lepszych zarobków za granicą. Przedstawiciele agencji pracy twierdzą, że część płac zarobkowych na Litwie obecnie jest podobna do tych, jakie proponują pracodawcy spoza kraju. Wyjątkiem są kraje skandynawskie, gdzie zarobki są nadal atrakcyjne i kuszące. Z tego też powodu te kraje są w kręgu zainteresowania osób poszukujących godziwych zarobków.
Zmalała sprzedaż wódki, wzrosła piwa
Na podstawie najnowszych danych, przedstawionych przez Państwową Inspekcję Podatkową (lit. VMI) można stwierdzić, że w roku ubiegłym znacznie zmniejszyła się sprzedaż wódki. W 2022 roku sprzedano jej o 6,6 proc. mniej. Nieznacznie, ale zmalała również sprzedaż różnego rodzaju win: spirytusowych (15,3 proc.), musujących (6 proc.) i innych. Za to o 5,6 proc. wzrosła sprzedaż piwa. Dla porównania w roku 2012 na Litwie sprzedano i zużyto 36 823 617 litrów czystego alkoholu, a w 2022 – 29 421 809 litrów.
Sędzina sama siebie oceniła
Sędzina przy rozpatrzeniu sprawy w Wileńskim Administracyjnym Sądzie Dzielnicowym podjęła decyzję, która następnie została oprotestowana, a poszkodowany złożył apelację do Naczelnego Sądu Administracyjnego Litwy. Decyzje podejmowane przez sąd tego szczebla są ostateczne i niepodważalne, czyli nie ma od nich odwołania. Tymczasem sędzina, która podjęła decyzję w sądzie dzielnicowym, w międzyczasie zmieniła pracę i została zatrudniona właśnie w Naczelnym Sądzie. Zrządzeniem losu apelacja niezadowolonego z decyzji sądu dzielnicowego trafiła… do tejże sędziny, a ona, wbrew prawu, ponownie ją rozpatrywała, a jaką podjęła decyzję, pytać chyba nie trzeba.
Inflacja może znosić złote jajka
Po tym jak duże litewskie banki komercyjne odnotowały wysokie zyski, Gediminas Šimkus, kierownik Banku Centralnego Litwy, oznajmił, że w sytuacji, gdy w kraju panuje wysoka inflacja, a banki podnoszą stopy procentowe, powinny one zachowywać się bardziej odpowiedzialnie socjalnie i okazywać większą solidarność. Według Šimkusa, litewskie banki komercyjne w roku ubiegłym miały „wyjątkowe zyski”. Mimo wszystko, jak stwierdził kierownik BCL, znaczna część zysków powstała nie z powodu „naturalnej działalności bankowej”, a z powodu takich czynników jak inflacja oraz rosnących stóp procentowych.
500 mieszkańców elektrownie wiatrowe
Spółka energetyczna „Ignitis” przed kilkoma miesiącami jako pierwsza na świecie zaproponowała za pośrednictwem Internetu wydzierżawienie części elektrowni wiatrowych. Jednocześnie z propozycją dzierżawy elektrowni wiatrowych konsumentom „Ignitis” przedstawił elektroniczną platformę energetyki odnawialnej www.eparkai.lt, za pośrednictwem której można zarezerwować część mocy produkcyjnej elektrowni wiatrowej. Z tej możliwości skorzystało już 500 mieszkańców. Eksperci twierdzą, że dzierżawa elektrowni wiatrowych pozwoli na zmniejszenie wydatków na energię o 20 proc.
POLSKA
Zmarł Władysław Korowajczyk
We wtorek, 7 lutego 2023 roku, zmarł Władysław Korowajczyk niewidomy lekarz, działacz społeczny i wielki przyjaciel Wileńszczyzny. Współpracował z wieloma polskimi tytułami wydawniczymi na Litwie m. in. z „Naszą Gazetą”, „Tygodnikiem Wileńszczyzny”, „Magazynem Wileńskim”, „Kurierem Wileńskim”, gdzie zamieszczał autorskie teksty na tematy historyczne z szczególnym uwzględnieniem problemów mniejszości polskiej na Litwie.
Władysław Korowajczyk urodził się w Wilnie w 1934 roku, w rodzinie inteligenckiej. Ojciec Leonard – kapitan rezerwy – został zamordowany w Katyniu. Matka – Halina – w okresie wojny uczyła na tajnych kompletach. W 1945 roku, w obawie przed wywózką na Syberię, Halina Korowajczykowa, wraz z dwoma synami Władysławem i Wojciechem, w ramach ekspatriacji, wyjechała do Łodzi.
Tatry zamknięte
Kierownictwo Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) zdecydowało o zamknięciu do odwołania całego obszaru Tatr dla ruchu turystycznego. Powodem jest bardzo trudna sytuacja pogodowa oraz wysokie zagrożenie lawinowe.
Nowa edycja „Aktywni+”
Od 1 lutego można składać wnioski o dofinansowanie z programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025 – Edycja 2023. Organizacje pozarządowe oraz instytucje prowadzące działalność pożytku publicznego mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań publicznych kwotą od 25 tys. do 250 tysięcy zł.
Program „Aktywni+” to rządowy program dotacyjny dla organizacji sektora pozarządowego, realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.
Zielona energia dla gospodarstw rolnych
Od 31 stycznia rolnicy mogą składać wnioski o dofinansowanie modernizacji swych gospodarstw w ramach tzw. zielonej energii. Maksymalna wysokość dofinansowania, które obejmuje zakup instalacji fotowoltaicznych o mocy do 50 kilowatów wraz z magazynami energii, systemami inteligentnego zarządzania nią i pompą ciepła, to 150 tys. zł. Dofinansowanie może pokryć 60 proc. kosztów kwalifikowalnych inwestycji w przypadku młodych rolników i 50 proc. jeśli chodzi o pozostałych właścicieli gospodarstw. Ostateczny termin realizacja inwestycji to 30 czerwca 2025 r.
Kopernik upamiętniony przez NBP
W br. przypada 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, z tej okazji Narodowy Bank Polski 9 lutego wprowadzi do obiegu monetę oraz banknot z wizerunkiem astronoma, naukowca i specjalisty wielu dziedzin. Żeby dołączyć do kolekcji tę niezwykłą monetę, trzeba będzie zapłacić 950 złotych. Kolekcjonerzy będą też mogli nabyć banknot kolekcjonerski o nominale 20 złotych. Banknot zostanie wyemitowany w nakładzie stu tysięcy sztuk, a jego cena to 160 złotych.
Walory kolekcjonerskie poświęcone Mikołajowi Kopernikowi będzie można nabyć 9 lutego we wszystkich okręgowych oddziałach Narodowego Banku Polskiego oraz w sklepie internetowym NBP Kolekcjoner.
ŚWIAT
Minęło ponad 350 dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Premier Słowacji Eduard Heger zapewnił prezydenta Ukrainy Wołodymyra Załenskiego, że jego kraj zrobi wszystko, co możliwe, by wysłać ukraińskiej armii myśliwce MiG-29. Podobne deklaracje złożyli także przedstawiciele innych krajów UE, w tym premier Mateusz Morawiecki. Ukraiński prezydent wziął udział w unijnym szczycie, podczas którego przemawiał w Parlamencie Europejskim.
Trzy i pół godziny trwał alarm bombowy, ogłoszony na terytorium Ukrainy w związku ze zmasowanym atakiem rakietowym Rosji. Alarm odwołano w południe czasu lokalnego.
Żałoba narodowa w Turcji
Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan zarządził w poniedziałek siedmiodniową żałobę narodową w następstwie dwóch trzęsień ziemi w południowo- wschodniej części kraju. Zgodnie z prezydenckim dekretem flagi będą opuszczone do połowy masztów aż do zachodu słońca w niedzielę 12 lutego. Według wstępnego raportu w dwóch silnych trzęsieniach ziemi w Turcji zginęło 1651 osób, a rannych jest 11 119 osób. W północno-zachodniej Syrii zginęło co najmniej 1000 osób.
Chiński balon nad USA
Amerykańskie wojsko na rozkaz prezydenta Joe Bidena w sobotę zestrzeliło chiński balon szpiegowski u wybrzeży Karoliny Południowej. Wcześniej obiekt przez kilka dni unosił się w przestrzeni powietrznej USA. Chińskie MSZ upiera się, że balon zestrzelony w sobotę to obiekt cywilny używany do celów meteorologicznych, który wleciał w amerykańską przestrzeń powietrzną w sposób niezamierzony. Po jego zestrzeleniu Pekin potępił działanie USA i zastrzegł sobie „prawo do odpowiedzi w razie potrzeby”.
Władze w Waszyngtonie nazwały przelot balonu „wyraźnym naruszeniem” suwerenności USA. Ze względu na incydent zapowiadaną wizytę w Chinach odłożył sekretarz stanu USA Antony Blinken.
Rząd o ataku hakerów
We Włoszech żadna instytucja ani żaden sektor infrastruktury krytycznej nie został dotknięty skutkami niedzielnego ataku hakerskiego, do jakiego doszło w skali światowej – ogłosił dziś rząd w Rzymie po nadzwyczajnym posiedzeniu zwołanym po tym zdarzeniu. Według rządowych ekspertów był to atak przestępczej grupy hakerów, a nie „wrogiego państwa”.
Saakaszwili nadal więziony
Sąd w Tbilisi nie wypuścił na wolność w związku ze stanem zdrowia byłego prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwilego ani nie zawiesił odbywania przez niego kary. Były przywódca kraju, także obywatel Ukrainy, nie był obecny na rozprawie ani na ogłoszeniu wyroku. Szalwa Chaczapuridze, obrońca 55-letniego Saakaszwilego, zapowiedział, że adwokaci zwrócą się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Ocenił, że poniedziałkowy wyrok to decyzja polityczna.