78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
LITWA
Za niezwróconą ziemię w miastach można będzie otrzymać działkę leśną
NIE rekompensacie wbrew woli
1 sierpnia weszła w życie nowela do Ustawy o restytucji mienia, przedłużająca możliwość otrzymania rekompensaty w postaci działki leśnej za niezwróconą ziemię w miastach.
Nowela, która zaczęła obowiązywać od 1 sierpnia daje możliwość pretendentom, ubiegającym się o zwrot ziemi na terenach miejskich lub na terenach włączonych do obszarów miejskich po 1 czerwca 1995 roku, zmienić zdanie co do formy rekompensaty za niezwróconą ziemię. Do 1 lutego 2023 roku ci, którzy ubiegają się o zwrot ziemi w miastach mogą prosić o rekompensatę za całą niezwróconą ziemię lub jej część w postaci działki leśnej na terenie wiejskim o takiej samej wartości. Dotyczy to zarówno tych pretendentów, co do których decyzja o restytucji ich mienia już została przyjęta jak i tych, którzy takiej decyzji jeszcze nie mają, lecz do dnia złożenia podania o zmianę formy rekompensaty ta decyzja nie została wykonana lub została wykonana tylko częściowo.
Nielegalni emigranci uciekają
Po zniesieniu ograniczeń przemieszczania się nielegalnych emigrantów po terytorium kraju w ciągu lipca tego roku do miejsc zakwaterowania nie wróciło ponad 800 osób oficjalnie zarejestrowanych cudzoziemców. Jak poinformowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (MSW), w czerwcu liczba takich osób, które opuściły Litwę, oscylowała w granicach 500. MSW zaznaczyło, że emigrantom zarejestrowanym na Litwie, nie przysługuje prawo samowolnego opuszczenia kraju i zabieganie o uzyskanie azylu w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Z ponad 4 tys. nielegalnych emigrantów prawo stałego pobytu na Litwie przyznano 138 osobom. W stosunku do pozostałych będą czynione starania do stworzenia warunków do wysłania ich do krajów poprzedniego zamieszkania.
Jubileuszowa misja policji powietrznej NATO
W końcu ubiegłego tygodnia na bazie wojskowej w Szawlach odbyła się ceremonia zamiany kontyngentu natowskiej misji policji powietrznej. Misja policji powietrznej NATO miała też swój kolejny i jej przekazanie węgierskim siłom powietrznym odbyło się po raz 60. Węgrzy w misji policji powietrznej NATO, zapewniającej bezpieczeństwo krajom bałtyckim, uczestniczą po raz trzeci. Poprzednio strzegli nieba nad Litwą, Łotwą i Estonią w roku 2015 oraz 2019. Przez ostatnie pół roku misję NATO Air Shielding pełnili hiszpańscy żołnierze przy wsparciu Czech. Czesi pozostają na Litwie i będą wspierać Węgierskie Siły Powietrzne.
Poszukiwania możliwości oszczędzania energii elektrycznej
Kraje europejskie mają przedsięwziąć surowe środki w celu zaoszczędzenia energii elektrycznej. Podobnych zmian należy spodziewać się również na Litwie. Przedstawiciele biznesu już sugerują, że w celu zaoszczędzenia energii elektrycznej należałoby dokonać zmian w harmonogramie pracy i pracować w dni wolne, a niektórzy nawołują do skrócenia tygodnia pracy i zamiast 5-dniowego tygodnia pracy wprowadzić 4-dniowy. Tymczasem przedstawiciele branży hotelowej twierdzą, że wykorzystali już wszelkie możliwości oszczędzania.
Na nowy rower trzeba poczekać nawet rok
Sezon letni w pełni, ale miłośnicy jazdy na rowerze czują się zawiedzeni, gdyż kupno nowego jednośladowca faktycznie jest rzeczą niemożliwą do zrealizowania. W związku ze zwiększonym popytem i sytuacją na rynku, gdy to produkcji rowerów odczuwalny jest ciągły brak pewnych komponentów, producenci uprzedzają, że po złożeniu zamówienia na rower przyjdzie czekać nawet rok.
Zwiększyła się liczba fałszywych banknotów i monet
Na Litwie zaobserwowano niebezpieczną tendencję wzrostu w obiegu fałszywych banknotów i monet. Według finansistów, w porównaniu z rokiem ubiegłym liczba fałszywych banknotów zwiększyła się o 5 proc., a monet ponad trzykrotnie. Bank Litwy poinformował, że w przeciągu półrocza wycofał z obiegu 449 fałszywych banknotów euro i 109 sztuk monet, a wartość wycofanych pieniędzy wynosiła 35 tys. euro. Najczęściej fałszowane są banknoty o nominale 50 euro. Europejski Bank Centralny poinformował, że w pierwszej połowie tego roku w strefie euro znaleziono łącznie 178 tys. fałszywych banknotów.
POLSKA
78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
Z krzyżem na czołach i sercu
W godzinę „W” przedstawiciele władz, w tym prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, a także weterani, mieszkańcy miasta, harcerze, oddali hołd powstańcom warszawskim. O godz. 17.00, o której 1 sierpnia 1944 roku – 78 lat temu – rozpoczął się w Warszawie zryw powstańczy, zawyły syreny. Zgromadzeni przed pomnikiem Gloria Victis minutą ciszy uczcili pamięć powstańców. Odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego i odegrano hejnał warszawski.
Następnie modlitwę w intencji poległych powstańców odmówił biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Dla uczczenia 78. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego oddano także salwę honorową.
0,5 mln rodzin z wakacjami kredytowymi
Już w ciągu pierwszych dwóch dni skorzystało ponad 500 tys. rodzin skorzystało z rządowych wakacji kredytowych. Uprawnionych do skorzystania z czterech rat wakacji kredytowych jest około 2 mln kredytobiorców. Klienci banków mogą od piątku 29 lipca składać wnioski o wakacje kredytowe, czyli możliwość zawieszenia spłaty raty kredytu hipotecznego przez maksymalnie osiem miesięcy w tym i przyszłym roku. Spłatę kredytu można zawiesić na dwa miesiące w trzecim i na dwa miesiące w czwartym kwartale 2022 r. oraz po jednym miesiącu w każdym kwartale 2023 r. Dotyczy to osób, które zaciągnęły kredyt w złotych na własny cel mieszkaniowy.
Wypłata czternastki pewna
25 sierpnia ZUS rozpocznie wypłatę 14. emerytury. Świadczenie zostanie wypłacone z urzędu, co oznacza, że nie trzeba składać żadnego wniosku, aby otrzymać pieniądze. Czternasta emerytura, czyli kolejne w 2022 roku dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, trafi do 9 mln emerytów, rencistów i innych osób pobierających świadczenia długoterminowe, w tym 8,1 mln z ZUS. Czternastka w pełnej wysokości wyniesie 1338,44 zł. Świadczenie będzie zwolnione z podatku dochodowego, a pobrana zostanie jedynie składka zdrowotna. Dlatego wyniesie 1217,98 zł na rękę.
Gotowi na e-receptę transgraniczną
Polska otrzymała od Komisji Europejskiej (KE) zgodę na uruchomienie usługi wymiany e-recepty transgranicznej z innymi krajami członkowskimi. Ta nowa funkcjonalność umożliwi zagranicznym pacjentom realizowanie e-recepty w polskiej aptece, a polskim za granicą. Zgoda KE to pierwszy krok ku temu, by Polacy mogli realizować swoje recepty w innych krajach UE (Finlandia), a mieszkańcy UE (Estonia, Chorwacja, Portugalia i Finlandia) korzystać z tego rozwiązania w Polsce. Przed Polską kolejne działania polegające na ustaleniu szczegółów organizacyjnych z krajami członkowskimi, z którymi będzie wymiana e-recepty, a także podłączenie się polskich aptek do systemu informatycznego. Zakończenie tego etapu pozwoli na uruchomienie wymiany e-recept i możliwość ich realizacji w wybranych aptekach w części krajów UE. Wraz z dołączaniem do programu kolejnych państw, zakres możliwości realizacji takiej recepty będzie rozszerzany.
ŚWIAT
Rozpoczął 6. miesiąc agresji Rosji przeciwko Ukrainie.
Ukraina prawdopodobnie przejmuje inicjatywę strategiczną, kontrofensywami zmusza Rosję do przerzucania wojsk i po raz pierwszy zaczyna aktywnie kształtować przebieg wojny – ocenia w nowym raporcie amerykański think tank Instytut Studiów nad Wojną (ISW).
Nawet gdy siły ukraińskie udaremniły rosyjski plan zdobycia Kijowa na początku inwazji, Rosjanie mogli sami zdecydować o koncentracji wojsk na wschodzie Ukrainy. Teraz jednak wydaje się, że przygotowania do ukraińskiej kontrofensywy w obwodzie chersońskim w połączeniu z „dramatycznym osłabieniem sił rosyjskich” po raz pierwszy pozwalają Ukrainie zacząć aktywnie kształtować przebieg wojny – ocenia ISW.
W uścisku geopolityki
Z prof. PIOTREM GROCHMALSKIM, dyrektorem Instytutu Studiów Strategicznych Akademii Sztuki Wojennej, rozmawia BEATA FALKOWSKA
Wskazywał Pan, że wojna na Ukrainie od początku była i jest wpisana w szeroką problematykę bezpieczeństwa globalnego. Jaki scenariusz jest zatem w interesie wspierających Rosję Chin, rywalizujących z USA o globalną dominację?
– Sojusz rosyjsko-chiński ma swoje źródło w podobnym, autorytarnym modelu władzy, który panuje w obydwu państwach. Chińczycy twierdzą, że ich model władzy jest lepszy od demokratycznego, i chcą dokonać zmiany porządku globalnego. Swoistym sojusznikiem Pekinu w tym okresie rywalizacji z Zachodem jest Rosja. Po 2014 r. Chiny ratowały po części gospodarkę rosyjską, podpisując wielki kontrakt gazowy na 200 mld dol. i doprowadzając do zbliżenia strategicznego z Rosją. U podstaw tego było przeświadczenie, że kluczowym zagrożeniem dla Rosji i Chin byłaby zmiana modelu władzy na demokratyczny, dlatego oddziaływanie Zachodu jest definiowane jako podstawowe niebezpieczeństwo. W efekcie ewentualne inne korzyści – np. ze współpracy Rosji z Zachodem – ustępowały tej zasadniczej groźbie strategicznej dla istnienia obecnego modelu władzy na Kremlu.
Urzędowy polski w brazylijskim Aurea
Język polski dołączył do grona języków urzędowych w gminie Aurea w stanie Rio Grandę do Sul, obok języka portugalskiego, oficjalnego języka Federacyjnej Republiki Brazylii. To niewątpliwy dowód uznania dla wkładu Polonii brazylijskiej w rozwój społeczny i kulturalny Brazylii, a zwłaszcza miejsc, w których diaspora potomków polskich emigrantów – często z drugiej połowy XIX wieku – jest najliczniejsza. Inicjatorem tego przedsięwzięcia jest Fabricio Vicroski (Wichrowski), działacz polonijny reprezentujący polską grupę etniczną w tak zwanym Kolegium Sektorowym na rzecz Różnorodności Językowej w Rio Grande do Sul.
Rekordowe zyski firm naftowych
Koncerny naftowe w USA odnotowały w ostatnim kwartale bezprecedensowe zyski, do czego przyczynił się kryzys energetyczny wywołany wojną na Ukrainie. Dochody firm ExxonMobil i Chevron za drugi kwartał br. wyniosły odpowiednio 17,85 mld dol. i 11,62 mld dol. – podaje AP. W tym samym kwartale rok wcześniej ExxonMobil zarobił 4,69 mld dol., a Chevron 3,08 mld dol. Również brytyjski Shell, który wyniki za ostatni kwartał przedstawił dzień wcześniej, odnotował rekordowy zysk – 11,5 mld dol. W analogicznym okresie ubiegłego roku Shell zarobił 5,5 mld dol.
Pożary lasów w Turcji
Turcja zmaga się z bezprecedensowymi pożarami lasów. Co najmniej trzy hotele i 13 domów ewakuowano w tureckim regionie Marmara, w miejscowości turystycznej w prowincji Muğla. Pożar w okolicach Icmeler został opanowany. Zeszłego lata ogromne pożary zniszczyły tysiące hektarów lasów w całej Turcji, a najbardziej ucierpiały wybrzeża Morza Egejskiego i Morza Śródziemnego.
Alarm w Nowym Jorku
Gubernator Nowego Jorku Kathy Hochul wprowadziła w piątek późnym wieczorem stan zagrożenia w związku z epidemią małpiej ospy. Małpia ospa to „katastrofalne zagrożenie” dla Nowego Jorku, z którego pochodzi jedna czwarta przypadków w Stanach Zjednoczonych.Wysiłki służb medycznych skoncentrowane są m.in. na ochronie grup najbardziej zagrożonych zakażeniem. Z danych CDC wynika, że w stanie Nowy Jork są 1383 potwierdzone przypadki małpiej ospy. W całych Stanach Zjednoczonych stwierdzono niemal 5000 zakażeń.