Obchody Roku Historii i Kultury Litewskich Tatarów
REJON WILEŃSKI
Spotkanie z humorystą
13 października do Rudomina przybył wyjątkowy gość – znany litewski humorysta, scenarzysta, producent programów telewizyjnych, jeden z założycieli programu „Dviračio žinios” (Wiadomości Rowerowe) Haroldas Mackevičius.
Spotkanie to zorganizował operator sieci przesyłowych energii elektrycznej „Litgrid”, spółki odpowiadającej za stabilną pracę systemu elektroenergetycznego na Litwie. Spotkanie moderował działacz społeczny, organizator i prowadzący imprez i różnego rodzaju projektów, kierownik Centrum Inicjatyw Obywatelskich Girvydas Duoblis.
Gość spotkania opowiedział o sobie, o historii swojej rodziny, która jest niezmiernie ciekawa i intrygująca, o tym, jak został humorystą i jak się zrodził pomysł programu „Dviračio žinios“.
Z Bezdan na Rossę
W dniach 8 i 11 października uczniowie klas początkowych Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Bezdanach udali się na Cmentarz na Rossie w Winie.
Uczniowie sprzątali groby na cmentarzu, a jednocześnie pogłębiali swą wiedzę z historii, religii, matematyki i języka polskiego. Takie lekcje zostawiają w pamięci o wiele głębszą wiedzę niż siedząc w szkolnych ławkach. Patrząc na daty urodzenia i śmierci, a także porośnięte mchem napisy na starych pomnikach, u wielu uczniów powstało pytanie: jak długo żył ten czy inny człowiek, kim był? Pytań było wiele, jak też i odpowiedzi.
Spędzając czas na tak wielkiej nekropolii dzieci poćwiczyły się w rachubie lat. Uświadomiły sobie, że czasu nie da się zatrzymać, a zmarli, którzy już nie mają bliskich potrzebują ich maleńkich rączek, by posprzątały.
Po oddaniu hołdu pamięci spoczywającym na Cmentarzu na Rossie uczniowie wyruszyli na Górę Trzech Krzyży, miejsce wielce znaczące dla historii i religii. Tutaj uczniowie z Bezdan dowiedzieli się, co oznacza ten zabytek architektoniczny. Stojąc na górze podziwiali jesienny urok stolicy. Szukali też obiektów zaznaczonych na mapie. Po takich treściwych zajęciach edukacyjnych uczniowie mieli wiele wrażeń i satysfakcji z tego, co zrobili.
REJON TROCKI
Wizyta ambasadora Mongolii
Niedawno Troki odwiedził rezydujący w Warszawie ambasador Mongolskiej Republiki Ludowej Dorj Barkhas. W spotkaniu z nim w siedzibie administracji samorządu rejonu trockiego wzięli udział: mer Maria Pucz, jej doradca Ewelina Kisłych-Šochienė, dyrektor administracji Andrius Šatevičius, dyrektor Trockiego Muzeum Historycznego Alvyga Zmejevskienė. Ambasador ciekawił się życiem społeczności Trok, w tym Tatarów – ich działalnością na niwie społecznej, kulturalnej. Rozmawiano o możliwościach wymiany w sferze turystyki, kultury, oświaty.
O tradycjach wesela podwileńskiego
W bibliotece publicznej w Trokach odbyła się prezentacja książki etnografki Janiny Norkuniene „Obrzędy i tradycje wesela podwileńskiego”. Autorka opowiadała o swej pracy nauczycielskiej, o pasji śpiewania piosenek ludowych, o znaczeniu tradycji w dobie współczesnej, o tym jak zrodził się pomysł napisania książki. Wykonała też kilka piosenek w językach litewskim, czeskim i polskim. Podczas spotkania padła propozycja przetłumaczenia tej książek, napisanej w języku polskim, na litewski.
Warto przypomnieć, że publikacja „Obrzędy i tradycje wesela podwileńskiego” zawiera 121 starych zdjęć, teksty 55 piosenek ludowych, wiele przysłów i zagadek.
Wystawa w galerii „Fojė”
22 października o godz. 17. 00 w galerii sztuki „Fojė”, mieszczącej się w Trockim Pałacu Kultury odbędzie się otwarcie wystawy prac rzeźbiarskich, malarskich i fotograficznych pt. „Usłysz pieśń rzeki” uczestników pleneru „Ogrody Malarskie 2021”, który odbył się w zagrodzie Sigitasa Straigisa w rejonie janowskim. Na wystawie będą prezentowane prace Ireny Mikuličiūte-Miki, Rūty Eidukaityte, Liliji Valatkiene, Daivy Kairevičiūte, Romana Awerincowa, Gintautasa Vaičysa. Wystawa będzie czynna do 22 listopada. Wejście do galerii jest nieodpłatne, ale obowiązuje „paszport możliwości”.
REJON SZYRWINCKI
Święta Jesieni
22 października w Centrum Kultury w Muśnikach o godz. 19.00 odbędzie się Święto Jesieni, podczas którego wystąpi zespół dramatyczny „Liminas” z Żosel i lokalna kapela ludowa. Obowiązuje „paszport możliwości”.
23 października w filii Szyrwinckiego Centrum Kultury w Czabiszkach odbędzie się święto „Kupuję, sprzedaję, daruję”. Od godz. 11.00 będzie czynny kiermasz i loteria. O godz. 13.00 rozpocznie się świąteczny koncert, podczas którego wystąpią: kobiecy zespół wokalny „Svaja” z Druż, kobiecy zespół wokalny „Vilkėsa” ze wsi Kiauklė, zespół folklorystyczny „Vingiorykštė” z Szyrwint, kapela ludowa „Varpienė” z rejonu janowskiego. Przybyli na imprezę będą częstowani gorącą zupą, herbatą i ciastkami. Przybywający będą musieli okazać „paszport możliwości”.
Też 23 października odbędzie się święto także w Giełwanach. Na dziedzińcu przy lokalnym ośrodku kultury w godz. 12.30-14.00 będzie czynny ryneczek darów jesieni oraz loteria, wystąpi także zespół folklorystyczny „Savingė”. O godz. 14.00 w lokalnym ośrodku kultury zespół folklorystyczny „Kupkemis” z Kupiszek przedstawi spektakl etnograficzny „Wesele w tamtej stronie”.
Inf. wł.
Obchody Roku Historii i Kultury Litewskich Tatarów
Wycieczka z Tatarami Wileńszczyzny
2021 rok na Litwie jest ogłoszony Rokiem Historii i Kultury Litewskich Tatarów. Z tej okazji pracownicy Muzeum Władysława Syrokomli i uczestnicy spotkań literackich udali się na wycieczkę do wsi Sorok Tatary, gdzie mieści się Dom Wspólnoty Tatarów.
Minęło 700 lat, odkąd wielki książę Giedymin zaprosił wojowników tatarskich jako sojuszników do pomocy w walce z krzyżowcami. Przewodnicząca wspólnoty Fatima Bujnowska bardzo interesująco opowiedziała o życiu i tradycjach litewskich Tatarów i zaprosiła uczestników wycieczki do muzułmańskiego meczetu. W domu wspólnoty można było skosztować tatarskiego przysmaku kulinarnego, który w tłumaczeniu z litewskiego znaczy stulistnik. Uczestnicy wycieczki zobaczyli także meczet w Niemeżu oraz cmentarz tatarski zwany zirac. Słoneczny dzień zachęcał do podziwiania wyjątkowych kolorów jesieni.
Podsumowanie projektu „Kresy 2021”
W pierwszym dniu października bieżącego roku pałac Balińskich w Jaszunach zgromadził młodzież trzech polskich szkół na Litwie: Gimnazjum im. Anny Krepsztul w Butrymańcach, Gimnazjum im. Michała Balińskiego w Jaszunach i Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach, jak również przedstawicieli Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. bł. ks. Romana Archutowskiego w Warszawie na uroczystości, podczas której został podsumowany roczny projekt „Kresy 2021”.
Spotkanie uświetniła swoją obecnością Jolanta Wiśnioch – wicekonsul Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie. Prezes Stowarzyszenia „Nasz Dom” Krzysztof Rutkowski wręczył uczestnikom projektu dyplomy i nagrody w postaci tabletów, natomiast na ręce nauczycieli zostały przekazane zestawy książek. Każda grupa uczestników zabrała głos, by podzielić się wspomnieniami rocznej przygody z historią, a także przekazać podziękowania i wileńskie pamiątki.
Ostatnia wędrówka śladami powstańców
11 października br. 50-osobowa grupa młodzieży z Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach odbyła ostatnią podróż w ramach projektu „Śladami Powstańców”.
Wędrówka rozpoczęła się od odwiedzenia Puszczy Rudnickiej jako miejsca walk narodowowyzwoleńczych. Kolejnym punktem było więzienie na Łukiszkach, miejsce kaźni przedstawicieli wielu narodów – Białorusinów, Litwinów, Żydów, a także tysięcy Polaków, uczestników powstań i żołnierzy AK, w którym przetrzymywano więźniów politycznych za czasów carskich, hitlerowskich (gestapo), litewskich (Sauguma) i sowieckich (NKWD i KGB). Podczas wycieczki poznaliśmy też architekturę, zajrzeliśmy do cel, dowiedzieliśmy się o tutejszym życiu i regułach. Trzecim przystankiem stał się plac Łukiski, miejsce kaźni przywódców Powstania Styczniowego.
Nauczyciele z Warszawy gościli w rejonie solecznickim
Śladami Adama Mickiewicza
Wieloletnia współpraca z dzielnicą Praga-Północ m. st. Warszawa daje plony. W dniach 14-17 października 29-osobowa grupa nauczycieli z Zespołu Szkół Nr 11 im. Władysława Grabskiego na czele z dyrektorem Janem Grądzkim gościła w rejonie solecznickim. Celem przyjazdu było poznanie miejsc związanych ze wspólną historią, miejsc, w których tworzył i żył Adam Mickiewicz oraz zapoznanie się z funkcjonowaniem oświaty na Litwie.
15 października goście z Polski odbyli wycieczkę po rejonie solecznickim. Pierwszym celem był Pałac Balińskich w Jaszunach, gdzie kierownik pałacu Kazimierz Karpicz przeniósł gości w epokę klasycyzmu. Tuż po zwiedzaniu grupa wyruszyła do Republiki Pawłowskiej, gdzie w XVIII w. włościanom udzielono szerokich swobód.
W DKP otwarto wystawę „Artyści generała Andersa z Wilna i Wileńszczyzny”
Wydobyci z niepamięci
Wykład, prezentacja filmu oraz ekspozycji złożyły się na uroczystość otwarcia wystawy „Artyści generała Andersa z Wilna i Wileńszczyzny”, która odbyła się 15 października w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Jej organizatorem była Fundacja „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych”.
Uroczyste otwarcie wystawy rozpoczął prezes Fundacji Paweł Zarzycki. Jak powiedział, wystawa przedstawia losy artystów z Wileńszczyzny szeroko pojętej, którzy w wyniku wywózek trafili do łagrów sowieckich, a potem wydostali się z Rosji sowieckiej i wraz z armią Andersa poprzez Iran, Irak, Syrię, Palestynę przeszli jej szlak. Podkreślił, że artyści Andersa do 1989 r. byli wyzuci z kultury polskiej, są mało znani w Polsce, praktycznie nieznani są na Wileńszczyźnie. Właśnie ta wystawa pomoże przybliżyć ich losy.