Wileńska archikatedra odsłania tajemnice podziemi
LITWA
Wileńska archikatedra odsłania tajemnice podziemi
U źródeł chrztu Litwy
Najstarsze mury na Litwie, nad których budową czuwali Jagiełło i Witold, pozostałości wieży i schodów z XIII-XIV w., krypty z XVI-XIX w., fragmenty ceramiki, gotyckich cegieł, żelbetonowe umocnienia z lat 30. ubiegłego stulecia, międzywojenne systemy wentylacyjne – to wszystko można obejrzeć na nowej trasie turystycznej w podziemiach katedry pw. śś. Stanisława i Władysława w Wilnie.
Od 18 października br. Muzeum Dziedzictwa Kościelnego wspólnie z archidiecezją wileńską udostępniło turystom nieznane przestrzenie podziemi katedry. Jednymi z pierwszych, którzy poznali tajemniczy świat katedralnych piwnic byli dziennikarze. Oprowadziły ich – dr Sigita Maslauskaitė-Mažylienė, kierowniczka Muzeum Dziedzictwa Kościelnego oraz przewodniczka Alina Pavasarytė.
Leki refundowane dla seniorów będą bezpłatne
W czwartek, 17 października, Sejm RL przyjął poprawki do ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym, zgodnie z którymi dla osób w wieku powyżej 75 lat leki z listy refundacyjnej i środki pomocy medycznej byłyby rekompensowane w 100 proc. ze środków Funduszu Obowiązkowego Ubezpieczenia Zdrowia. Projekt ponadto zakłada, że dla mieszkańców o niskich dochodach dopłaty pacjenta do leków refundowanych i środków pomocy medycznej będą dotowane zgodnie z procedurą ustanowioną przez rząd, tj., że ci pacjenci nie będą musieli za to płacić.
Za przyjęciem poprawek głosowało 97 posłów, nikt nie był przeciwko, 1 parlamentarzystka wstrzymała się od głosu.
20-lecie Kłajpedzkiego Oddziału Związku Polaków na Litwie
Polacy w Kłajpedzie – dwie dekady życiorysu
Nad litewski Bałtyk rodaków z różnych zakątków Wileńszczyzny, Białorusi i nawet Polski zarzuciły koleje losu. Wielu z nich znalazło się tu z powodu romantycznego marzenia zostania marynarzami, inni – z bardziej prozaicznych przyczyn – dostawali przydziały pracy czy też podążali w ślad za małżonkami. Przed 20 laty za przykładem rodaków z Ziemi Wileńskiej oraz innych regionów Litwy połączyli się pod sztandarem Związku Polaków na Litwie.
W minioną sobotę, 19 października, Kłajpedzki Oddział Związku Polaków na Litwie uroczyście obchodził swoje 20-lecie. Jubileuszowa akademia oraz koncert – popisy Zespołu Tańca Ludowego „Perła” – odbyły się w Kłajpedzkim Progimnazjum „Santarvė” i zgromadziły zarówno członków Oddziału, jak i ich sympatyków, przyjaciół oraz gości.
Pranckietis zachował stanowisko
Przewodniczący Sejmu Viktoras Pranckietis zachował stanowisko po wtorkowym głosowaniu nad wotum nieufności wobec niego. Za jego odwołaniem głosowało 63 posłów, 5 było przeciwko, 11 kart do głosowania uznano za nieważne. Tymczasem do odwołania przewodniczącego Sejmu ze stanowiska potrzeba było co najmniej 71 głosów.
Rządząca Partia Chłopów i Zielonych już od kilku miesięcy nakłania Pranckietisa do rezygnacji ze stanowiska, gdyż zgodnie z podpisaną w lipcu tego roku nową umową koalicyjną, stanowisko przewodniczącego Sejmu przypada Socjaldemokratycznej Partii Pracy.
Sejm zajął się projektem budżetu
Litewski Sejm zajął się projektem budżetu na przyszły rok, który przewiduje, że dochody państwa w 2020 roku wyniosą 11,5 mld euro, a wydatki – 12,6 mld euro. Sejm przyjął w pierwszym czytaniu projekt ustawy budżetowej na 2020 r. Projekt przyszłorocznego budżetu zakłada, że dochody państwa wzrosną o 9 proc. (956 mln euro) do 11,545 mld euro. Wzrosną też wydatki państwa – o 8 proc. (940 mln euro) do 12,646 mld euro. Dochody do budżetu planuje się zwiększyć m. in. również kosztem wprowadzenia nowych podatków. Rząd zatwierdził już propozycję ministerstwa finansów w sprawie stopniowego zwiększania akcyzy na alkohol, paliwo i wyroby tytoniowe.
Opracowano również projekt ustawy o podatku od nieruchomości, który zakłada, że więcej osób fizycznych będzie płaciło podatek od nieruchomości niekomercyjnych. Ministerstwo środowiska zaś przygotowało projekt podatku dla środków transportu od zanieczyszczenia środowiska. Jeśli zostanie on przyjęty przez Sejm, do kasy państwa dodatkowo wpłynie 29 mln euro rocznie.
Pożar w Olicie opanowany
We wtorek strażacy zakończyli gaszenie pożaru w największej w kraju spółce recyklingu opon „Ekologistika” w Olicie. Pożar wybuchł w środę, 16 października, a jego ognisko zostało zlokalizowane w piątek. Ogień rozprzestrzenił się na powierzchni około 3 tysięcy m kw. W wyniku pożaru doszło do zanieczyszczenia powietrza.
Na prośbę litewskiego resortu środowiska w monitoringu zanieczyszczenia powietrza w Olicie pomagają polskie służby. Na miejsce wydarzenia przybyły dwa zespoły z Olsztyna i Krakowa ze specjalistycznym mobilnym laboratorium do pomiaru emisji. Po ugaszeniu pożaru rozpoczęło się porządkowanie pogorzeliska.
Dyskusja o pisowni imion
Litewskie ministerstwo sprawiedliwości wszczyna publiczną debatę o pisowni imion w dokumentach tożsamości. Na Litwie brakuje przepisów regulujących zapis imion. Spory pomiędzy rodzicami a Urzędem Stanu Cywilnego rozstrzygają sądy krajowe, ale znalazły się one na wokandzie również Europejskiego Trybunału Praw Człowieka czy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ministerstwo chce omówić pisownię imion i problemy z tego wynikające. Kwestia zapisu imion nabrała szczególnego rozgłosu po tym, gdy znany koszykarz Dariusz Ławrynowicz i jego żona Edyta swojej nowo narodzonej córce postanowili nadać imię Leyla. Sąd uznał prawo rodziców do zapisania imienia dziecka zgodnie z życzeniem, jednak jest to pojedyncze rozwiązanie, którego nie uznano za obowiązującą normę.
Pociągi w zimowym reżimie
Od niedzieli pociągi będą kursowały według czasu zimowego Do sezonu zimowego przygotowujące się Koleje Litewskie, prezentują zaktualizowane rozkłady jazdy pociągów. W najbliższą niedzielę, 27 października, na Litwie wprowadza się czas zimowy. Z tego powodu zajdą zmiany w rozkładach jazdy pociągów międzynarodowych, nieznacznie zmienią się też rozkłady połączeń krajowych. Pasażerowie, którzy dokładnie planują swoją podróż, są proszeni o zapoznanie się z harmonogramem. Zaktualizowane rozkłady jazdy pociągów są już dostępne na stronie internetowej www.traukiniobilietas.lt, na dworcach kolejowych lub dzwoniąc pod nr. tel. +370 700 55 111.
POLSKA
ZHPnL z nagrodą „Semper Fidelis”
22 października w Sali Białej Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie odbyła się gala wręczenia Nagród Instytutu Pamięci Narodowej „Semper Fidelis”. IPN przyznał taką nagrodę po raz pierwszy. Wśród nagrodzonych w I edycji znalazł się Związek Harcerstwa Polskiego na Litwie.
Nagrody będą corocznie otrzymywać osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN.
Beatyfikacja kard. Wyszyńskiego
Sługa Boży kard. Wyszyński zostanie beatyfikowany 7 czerwca 2020 r. w Warszawie na pl. Piłsudskiego – poinformował kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, podczas briefingu 21 października w Domu Arcybiskupów Warszawskich. Promulgacji dekretu beatyfikacyjnego dokona wysłannik papieża Franciszka, którym będzie prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Angelo Becciu. Podczas briefingu zaprezentowano także logo beatyfikacyjne. Działa również strona internetowa z informacjami o procesie przygotowania do beatyfikacji: www.prymaswyszynski.pl
2020 – Rokiem Bitwy Warszawskiej
Senat RP przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2020 Rokiem Bitwy Warszawskiej. W uchwale senatorowie przypominają, że odrodzona w 1918 r. Polska musiała jeszcze długo walczyć o swój kształt terytorialny. Latem 1920 r. zawisła nad Polską groźba utraty zdobytej po 123 latach niewoli państwowości. W sierpniu 1920 r. na przedpolach Warszawy została stoczona bitwa, która przeszła do historii jako „Cud nad Wisłą” i „18. przełomowa bitwa w historii świata”.
IPN jako obserwator
Na zaproszenie strony ukraińskiej zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN bierze udział w charakterze obserwatorów w trwających pracach archeologicznych i ekshumacyjnych w Drohobyczu (Ukraina). Działania prowadzone są na terenie posesji klasztoru pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, który sąsiaduje z byłym więzieniem NKWD. W czasie II wojny światowej i w latach późniejszych mogło tam dochodzić do pochówków ofiar narodowości polskiej – podało BPiI IPN. Obecnie trwają procedury związane z uzyskaniem przez IPN zgód właściwych organów władz ukraińskich na prowadzenie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na Ukrainie.
Zawały serca u górników
W minionych sześciu latach w polskim górnictwie zmarło przy pracy – nie wskutek wypadków, ale z przyczyn naturalnych – 66 osób. Z danych Wyższego Urzędu Górniczego (WUG) w Katowicach wynika, iż rekordowy był ubiegły rok, kiedy w pracy zmarło z przyczyn naturalnych 13 górników. Od początku tego roku do wtorku zmarło kolejnych 12 pracowników kopalń. Najczęstszą przyczyną ich śmierci były zawały serca. Od środy w Bystrej Śląskiej lekarze i specjaliści w dziedzinie BHP dyskutują, jak zadbać o serca górników.
ŚWIAT
Wspomnienie św. Jana Pawła II
W obchodzone we wtorek wspomnienie liturgiczne św. Jana Pawła II, ustanowione w rocznicę inauguracji jego pontyfikatu, papież Franciszek przypomniał skierowany wtedy przez niego apel „Otwórzcie drzwi Chrystusowi”. Na papieskim profilu na Twitterze opublikowano następujące przesłanie Franciszka: „Dziękujemy Panu za każde dobro uczynione w świecie i w sercach, dzięki słowom, zaangażowaniu i świętości Jana Pawła II. Wciąż pamiętamy jego apel: „Otwórzcie drzwi Chrystusowi”.
Protesty rolników w Niemczech
Ruch w wielu miastach w Niemczech był we wtorek utrudniony z powodu rolniczych blokad z użyciem ciągników i innych maszyn. Protestowano w ten sposób przeciwko polityce agrarnej niemieckiego rządu, w tym planowanemu zwiększeniu rygorów ochrony środowiska. Rząd chce między innymi obniżyć dopuszczalne normy zanieczyszczania wód powierzchniowych związkami azotu i zwiększyć ochronę owadów, hamując w ten sposób wymieranie żywiących się nimi gatunków ptaków.
Postęp w rozmowach z USA
Chiny i USA poczyniły pewne postępy w rozmowach handlowych – poinformował we wtorek wiceszef chińskiego MSZ Le Yucheng na forum bezpieczeństwa Xianghshan w Pekinie. Ocenił też, że każdy problem da się rozwiązać, jeśli obie strony będą się wzajemnie szanować. Urzędnicy z Pekinu i Waszyngtonu pracują obecnie nad pierwszym etapem porozumienia, które ma zakończyć prowadzoną przez nie od ponad roku wojnę handlową, w ramach której obie strony ocliły wzajemny eksport wart miliardy dolarów rocznie.
Zapowiada spotkanie z opozycją
Prezydent Chile Sebastian Pinera zapowiedział w przemówieniu telewizyjnym spotkanie z przywódcami opozycji w celu wypracowania „nowego kontraktu społecznego”. Na ulicach stolicy Santiago i innych miast wciąż trwają demonstracje protestacyjne. Tysiące ludzi protestują przeciwko wzrastającym kosztom utrzymania. Podczas demonstracji w czasie ub. weekendu, którym towarzyszyły podpalenia sklepów, rabunki i starcia z policją, zginęło 11 osób.