Warsztaty tworzenia słomianych pająków w Rudominie
Chroniły przed złem
Słomiane pająki (lit. sodai) – to dzieła sztuki ludowej o geometrycznych kształtach wykonane z suchego żyta, słomy pszennej lub innego włókna roślinnego, zawieszane pod sufitem. Pełniły one kiedyś nie tylko funkcję estetyczną, ale też sakralną, symbolizowały wszechświat, dobrobyt, chroniły przed złem.
Plecenie pająków to rodzaj litewskiej sztuki ludowej. Tradycja wyplatania ozdób ze słomy znana jest nie tylko na Litwie i w Polsce, ale też w innych krajach bałtyckich, skandynawskich, na Białorusi. W dniach od 20 stycznia do 23 lutego w Centrum Kultury w Rudominie wszyscy chętni mogli obejrzeć wystawę prac rzemieślników tworzących pająki ze słomy – Rasy Dubakiene i Jonasa Aleknavičiusa. Na tej wystawie można było podziwiać niezwykle piękne konstrukcje ze słomy, które słusznie zasługują na miano arcydzieł.
Dubakienė po raz pierwszy zobaczyła pająki ze słomy jako dziecko w przedstawieniu weselnym w Kupiszkach, w którym uczestniczyła jej babcia. Jeszcze wtedy nie rozumiała ich znaczenia, świętości. Studiując florystykę zapoznała się z historią i zasadą powstania słomianych pająków na Litwie. Następnie odkryła dla siebie Centrum Kultury Etnicznej i wzięła udział w międzynarodowym obozie wicia pająków „Sodo rėda”. Od tego czasu żyje, wijąc pająki ze słomy. Aby osiągnąć autentyczność, uprawia żyto w prawdziwym ogrodzie, ścina, suszy, kroi słomę. Jej wyroby ze słomy są certyfikowanymi produktami dziedzictwa narodowego.
Wicie pająków i robienie zabawek choinkowych ze słomy to stara tradycja rodziny Aleknavičiusa. Tym się zajmowali wszyscy w jego rodzinie. Matka artysty uczyła się tej sztuki od swojej babci i mamy, Jonas z kolei – od swojej mamy. W domu dekorowano choinkę słomianymi zabawkami. Od dzieciństwa artysta wiedział, jak przygotować surowiec: ciąć, młócić, sortować, czyścić, ścinać słomę. Robienie zabawek ze słomy i dekorowanie choinki zawsze było dla niego ogromną przyjemnością. Później od wykonywania mniejszych zabawek na choinkę Jonas przeszedł do wykonywania większych prac – wicia pająków. Od 2014 roku aktywnie pomagał swojej matce w przygotowywaniu słomy do wicia pająków. W ten właśnie sposób zaangażował się w to rzemiosło.
23 lutego odbyło się zamknięcie wystawy pająków ze słomy. Podczas imprezy został zorganizowany pokaz rękodzieła artystycznego.
Tego dnia Centrum Kultury w Rudominie zorganizowało warsztaty artystyczne, w których mogli wziąć udział dorośli i dzieci. Warsztaty poprowadziła Jurgita Kaščiukaitė-Kutkienė oraz Dubakienė. Podczas warsztatów wszyscy chętni poznali pająki ze słomy i ich rozmaite rodzaje. Uczestnicy zajęcia pod czujnym okiem rzemieślników ludowych mogli spróbować własnoręcznie wykonać pająka ze słomy. Każdy mógł przekonać się, że plecenie pająków wymaga precyzji i cierpliwości.
Inf. CKR
A. K.
Na zdjęciu: plecenie pająków wymaga przede wszystkim cierpliwości