LITWA
Poseł Czesław Olszewski zwrócił się do prokuratury
Rozpocząć postępowanie karne
23 lipca poseł na Sejm RL z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin Czesław Olszewski zwrócił się do Prokurator Generalnej Republiki Litewskiej Nidy Gurskiene z prośbą o wszczęcie śledztwa i ocenę, czy podżegające do waśni na tle narodowościowym wypowiedzi szefa Państwowej Inspekcji Językowej Audriusa Valotki są zgodne z przepisami Kodeksu Karnego Republiki Litewskiej oraz innych ustaw.
20 lipca 2023 roku w audycji radiowej LRT „Aktualus pokalbis” („Aktualna rozmowa”) odbyła się dyskusja, w której udział wzięli szef Państwowej Inspekcji Językowej Audrius Valotka oraz przedstawiciel stowarzyszenia zawodowego prawników Rimvydas Norkus i wspólnik COBALT adwokat Žygimantas Pacevičius.
 
Policjanci ubrani trochę inaczej
Na krajowych drogach od 17 lipca czterech funkcjonariuszy Litewskiej Policji Drogowej, patrolujących na motocyklach, nosi nieco odmienne od zwykłych mundury policyjne. Komplety odzieży ochronnej dla motocyklistów będą bez odznak policyjnych. Policjanci będą nosić wyłącznie kamizelki odblaskowe z napisem „Policija” oraz pasy mundurowe z amunicją podczas jazdy służbowymi motocyklami.
Nowe ubrania są odpowiednie do patrolowania na motocyklach. Pracując w miastach i poza miastem zdarza się policjantom na motocyklach jeździć w ekstremalnych warunkach, pełnić dyżur w upale lub deszczu, podczas wietrznej pogody, a potem od razu pracować na ulicy, dlatego potrzebują stroju, który byłby wygodny w każdych warunkach pogodowych i jednocześnie chronił przed ewentualnymi kontuzjami.
Ambasador RP stanął w obronie polskiej mniejszości na Litwie
Ambasador RP na Litwie Konstanty Radziwiłł wystosował list do litewskiego ministra kultury Simonasa Kairysa, w którym potępia nieodpowiedzialną wypowiedź szefa Litewskiej Państwowej Inspekcji Językowej Audriusa Valotki pod adresem polskiej mniejszości na Litwie.
„Chciałbym wyrazić głębokie oburzenie z powodu wypowiedzi urzędnika państwowego, szefa Państwowej Inspekcji Językowej, pana Audriusa Valotki, który w wywiadzie udzielonym 20 lipca publicznemu nadawcy LRT, w poniżający sposób wypowiadał się o obywatelach Republiki Litewskiej narodowości polskiej, komentując sprawę tablic z nazwami miejscowości w językach litewskim i polskim w rejonie wileńskim – napisał w liście ambasador RP Konstanty Radziwiłł.
Drastycznie brakuje nauczycieli
Na Litwie brakuje około 600 nauczycieli. Sytuacja jest krytyczna, a światła w końcu tunelu nie widać, gdyż po dwóch latach na emeryturę odejdą kolejni pedagodzy. Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu twierdzi, że podjęło szereg decyzji, które mają pomóc w zatrzymaniu nauczycieli w szkołach, ale to są półśrodki i samorządy próbują wziąć sprawę w swe ręce. Jak poinformowała Alina Kowalewska, doradczyni administracji m. Wilna, w ubiegłym roku stołeczny samorząd comiesięcznie do gaży nauczycieli dopłacał 300, co przyniosło efekty i udało się do pracy w Wilnie „ściągnąć” 200 nowych nauczycieli. Resort oświaty również przekonuje, że w roku ubiegłym zarobki wzrosły o 10 proc., a w roku bieżącym jeszcze o 13 proc. Czy to rozwiąże problem braku nauczycieli? Na odpowiedź zaczekajmy do jesieni.
Popyt na siedziby wiejskie nadal istnieje
W czasie pandemii byliśmy świadkami boomu kupna siedzib na wsi. Deweloperzy obecnie twierdzą, że popyt na zagrody wiejskie nieco zmalał, ale się nie skończył. Mieszkańcy kraju lubią spędzać wolny czas na łonie przyrody i siedziby nadające się do wypoczynku ciągle są na topie. Ceny na nie są mocno zróżnicowane i wahają się od 10 tys. euro do 200 – 500 tys. euro. Wszystko zależy od stanu budynków oraz miejsca, w jakim się znajdują.
„Lidl Lietuva” ukarany za reklamę
Państwowa Służba Ochrony Praw Konsumentów (lit. VVTAT) po przeanalizowaniu reklamy porównawczej upublicznionej przez spółkę „Lidl Lietuva” uznała, że narusza ona Ustawę o reklamie, jest nieobiektywna i wprowadzająca konsumentów w błąd. W związku z tymi naruszeniami VVTAT postanowiła ukarać spółkę grzywną w wysokości 100 tys. euro. W oświadczeniu służby podkreśla się, że spółka porównała ceny w swych sklepach do cen w sklepach należących do innych spółek bądź sieci handlowych. Służba ustaliła przy tym, porównane zostały ceny nie w tym samym czasie i dlatego reklama porównawcza była nieobiektywna i nieuczciwa.
Inflacja powoli się cofa
Roczna inflacja (12-miesięczna) w czerwcu br. we wszystkich krajach bałtyckich spadła poniżej 10 proc. Najmniejszy wskaźnik inflacji odnotowano na Łotwie, największy – w Estonii. Na Litwie w ubiegłym miesiącu ceny na towary i usługi były średnio o 9 proc. wyższe, niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Na Łotwie indeks konsumencki wzrósł o 7,9 proc., Estonii – o 9,2 proc. Najwyższy poziom inflacji – w okresie 12-miesięcznym – odnotowano we wrześniu roku ubiegłego, gdy to na Litwie i Łotwie wynosił on odpowiednio 24,1 proc. i 22,2 proc., a w Estonii – 24,8 proc.
Luksusowe samochody trafiają do Rosji
Objęta europejskimi sankcjami dostawa i sprzedaż luksusowych samochodów do Rosji nie jest w pełni skuteczna. Dziennikarze ustalili, że drogie samochody z Litwy są wwożone na Białoruś a stamtąd trafiają do Rosji. Wartość wyeksportowanych do Białorusi samochodów w ubiegłym roku wyniosła 584 mln euro, czyli 3,5 razy więcej niż w 2021 r. (169 mln euro). W pierwszym kwartale tego roku eksport ten przekroczył 200 mln euro. Jak donosi Kanał Telegram, w Rosji jest mnóstwo dealerów samochodowych, którzy otwarcie tłumaczą, że jedynym sposobem na sprowadzenie pojazdu do Rosji jest Litwa i Białoruś. Ustalono też, że sprowadzenie samochodu z Belgii, Danii lub Niemiec przez Litwę i Białoruś zajmuje około trzech tygodni, a usługa kosztuje od 500 do 2 tys. euro.
POLSKA
Dla biogazowni rolniczych
Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych. Powstające na podstawie nowych przepisów biogazownie rolnicze będą musiały być zlokalizowane na nieruchomości podmiotu uprawnionego prowadzącego gospodarstwo rolne lub działalność związaną z przetwórstwem rolno-spożywczym. W biogazowni trzeba będzie również wykorzystywać część substratów powstających w takich gospodarstwach.
Dodatkowy miliard na remonty dróg
Premier Mateusz Morawiecki zatwierdził listy zadań remontowych na drogach powiatowych i gminnych, które uzyskały dofinasowanie ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg w naborze wniosków na 2023 rok. To dodatkowe środki, przeznaczone wyłącznie na remont dróg lokalnych, dzięki którym rządowe wsparcie uzyskają 1463 zadania, w tym 421 powiatowych i 1042 gminne.
Wsparcie dla małych księgarni
Ogłoszono wyniki naboru do trzeciej edycji programu „Certyfikat dla małych księgarni”. W obecnej edycji programu każda mała księgarnia mogła otrzymać wsparcie w wysokości 40 tys. zł m. in. na stałe koszty funkcjonowania, czyli np. czynsz, ale także promocję. Łącznie w trzech edycjach wsparcie w ramach programu „Certyfikat dla małych księgarni” uzyskało prawie 300 księgarni, w tym kilkadziesiąt z województwa łódzkiego. Dotychczas przekazana kwota to 11 mln zł.
Z Bełchatowa do Łodzi
PKP Polskie Linie Kolejowe SA podpisały umowę na projekt modernizacji i elektryfikacji linii kolejowej na odcinku Piotrków Trybunalski - Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa. Mieszkańcy zyskają dostęp do kolei dzięki odbudowie przystanku w Bełchatowie oraz budowie nowych przystanków o roboczych nazwach: Wola Krzysztoporska, Korczew, Kurnos, Zarzecze, Trząs oraz Bogumiłów. Prace budowlane zaplanowano na lata 2027-2029. Warte 15,5 mln zł prace projektowe finansowane są z Rządowego Programu Kolej Plus.
Medale polskich uczniów
Cztery medale: złoty, dwa srebrne i brązowy zdobyli polscy uczniowie na 55. Międzynarodowej Olimpiadzie Chemicznej, która odbyła się w Zurychu. W Olimpiadzie udział wzięło 340 uczniów w wieku 16-19 lat.
ŚWIAT
Minęło 520 dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Zwycięstwo Ukrainy powinno być takie, by próby powrotu Rosji na ukraińskie terytorium nie wykraczały poza chore fantazje – oświadczył w piątek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w przemówieniu z okazji Dnia Państwowości.
Od pełnoskalowej wojny w Ukrainę zabitych zostało ponad 10 tys. cywilów — poinformowało biuro prokuratura generalnego Ukrainy.
Po raz pierwszy Siły Zbrojne Ukrainy zbliżyły się do rosyjskich "zębów smoka" na południu kraju.
Izrael pogrąża się w kryzysie politycznym
Izrael znalazł się w poważnym kryzysie politycznym. Reforma sądownictwa zatwierdzona przez izraelski parlament wywołała falę krwawych protestów. Dziesiątki tysięcy osób protestuje przeciwko reformie sądownictwa. Izraelczycy od pół roku protestują przeciwko reformie sądownictwa. Obawiają się, że osłabi ona władze sądowniczą, a wzmocni władze ustawodawczą i wykonawczą.
Wyniki wyborów w Hiszpanii
Centroprawicowa Partia Ludowa (PP), kierowana przez Alberto Nuneza Feijoo, wygrała niedzielne wybory parlamentarne w Hiszpanii – wynika z danych państwowej komisji wyborczej po przeliczeniu wszystkich oddanych głosów. Pozostająca dotychczas w opozycji Partia Ludowa zdobyła 136 mandatów w 350-osobowym Kongresie Deputowanych, niższej izbie parlamentu, zwanego Kortezami Generalnymi. Lider tego ugrupowania w nocy z niedzieli na poniedziałek ogłosił zamiar utworzenia nowego rządu.
Norweskie władze ofiarą cyberataków
Systemy informatyczne dwunastu norweskich ministerstw padły ofiarą cyberataków. Atak został wykryty 12 lipca i od tamtej pory był badany przez policję. Kancelaria premiera, ministerstwa spraw zagranicznych, obrony i sprawiedliwości nie ucierpiały, ponieważ korzystają z innej platformy informatycznej, niż reszta norweskich resortów.
Ćwiczenia na Tajwanie
Od poniedziałku na Tajwanie odbywają się ćwiczenia wojskowych sił zbrojnych Tajwanu Han Kuang. Celem ćwiczeń jest zwiększenie gotowości bojowej w przypadku chińskiej inwazji. Tegoroczna 39. edycja ćwiczeń ma skupiać się przede wszystkim na testowaniu zachowania i utrzymania zdolności bojowych wojska w przypadku chińskiej inwazji na pełną skalę.
Zobowiązani do wynajęcia domów
Portugalski parlament zatwierdził rządowy projekt ustawy o mieszkalnictwie, który zobowiązuje posiadaczy pustych domów do ich wynajęcia. Za przyjęciem ustawy zagłosowała jedynie rządząca krajem Partia Socjalistyczna, mająca większość w izbie. Zgodnie z nowymi przepisami rząd zabronił też właścicielom mieszkań podnoszenia czynszu powyżej 5,43 proc. wartości z 2022 r. w sytuacji, gdy w 2023 r. zawierana będzie nowa umowa najmu.