W hołdzie powstańcom styczniowym poległym w Święciańskiem
Znicze pamięci w Antoledziach
W niedzielę, 22 stycznia, przedstawiciele Święciańskiego Rejonowego Oddziału ZPL uczcili pamięć powstańców styczniowych.
Anna Łastowska, prezes Święciańskiego Rejonowego Oddziału ZPL, Edward Jedziński, prezes Święciańskiego Oddziału AWPL-ZChR, jego zastępczyni Alicja Pieślak, radny samorządu rejonu święciańskiego Wacław Wiłkojć oraz inni przedstawiciele lokalnej społeczności odwiedzili dwa groby powstańców styczniowych znajdujące się w miejscowości Antoledzie (Antaliedė). Zostały złożone wieńce oraz zapalone znicze. Delegacja odmówiła również modlitwę „Anioł Pański” za dusze poległych tu powstańców – patriotów swojej ziemi.
Powstanie Styczniowe, jedno z największych, a zarazem najtragiczniejszych wydarzeń w historii Polski. To największy w XIX wieku polski zryw narodowy. Wybuchło 160 lat temu. Rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego.
Powstańcy styczniowi aktywnie działali również na Ziemi Święciańskiej. W końcu stycznia 1863 roku w Święcianach został utworzony tajny komitet powstańczy, który ogłosił pobór ochotników do wojska powstańczego oraz zbiórkę pieniędzy. Prowadzono agitację wśród włościan, w kuźniach u miejscowej szlachty kuto piki i kosy. Miejscem szkolenia i zbiórki wybrano lasy pod Zułowem. Okoliczne lasy dawały schronienie dla powstańców. Nieraz dochodziło do starć z oddziałami wojska rosyjskiego. W tych potyczkach powstańcy jednak ponosili porażki. Ostatnią bitwę na Ziemi Święciańskiej stoczono 21 maja 1863 r. w miejscowości Antoledzie (15 km na północny wschód od Nowych Święcian). Była to zwycięska bitwa powstańców. Trzykrotnie Rosjanie próbowali zdobyć obóz powstańców, lecz nieprzyjaciel przyparty do błota musiał ratować się ucieczką. W tej potyczce zginęło 13 powstańców, 5 – zostało rannych, 8 – trafiło do niewoli. Poległych powstańców miejscowi mieszkańcy pochowali w miejscu, gdzie oni zginęli – nad rzeką Łukna w dwóch grobach (w odległości 100 m jeden od drugiego). W jednym grobie spoczywają dwaj powstańcy, w innym – 11. Prawdopodobnie w jednym grobie zostali pochowani dowódcy, a w innym – zwykli powstańcy. Miejsce pochówku poległych powstańców było uporządkowane przez 3 kompanię graniczną 20 batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w 1932 r. Zostały tu wówczas wzniesione pomniki.
Andrzej Aszkiełowicz
Na zdjęciu: przy miejscu pochówku, możliwie dowódców oddziału