Uroczysty pogrzeb polskich i litewskich żołnierzy poległych w 1920 roku
LITWA
Uroczysty pogrzeb polskich i litewskich żołnierzy poległych w 1920 roku
Krew przelana za Ojczyznę jest spoiwem
W piątek, 27 stycznia, w Jewiu (Vievis, rejon elektreński) odbył się uroczysty pogrzeb polskich i litewskich żołnierzy, poległych w lipcu 1920 r. Szczątki 14 żołnierzy odnalazł we wrześniu ubiegłego roku zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej we wspólnej mogile we wsi Zawiasy (Lazdėnai, rejon elektreński).
Uroczysta Msza św. pogrzebowa odbyła się w kościele pw. św. Anny w Jewiu. Uroczystość koncelebrował metropolita wileński, arcybiskup Gintaras Grušas oraz biskup diecezjalny koszedarski Jonas Ivanauskas. Po nabożeństwie szczątki żołnierzy zostały odprowadzone w asyście wojskowej na cmentarz w Kurkliszkach, gdzie spoczęły we wspólnym grobie.
Inflacja zjadła wzrost płac
W 2022 roku wzrost płac nie dotrzymał kroku inflacji – płace realne mieszkańców skurczyły się prawie o 7 proc. – podaje Państwowa Agencja Danych (VDA).
Według danych agencji, płace przed opodatkowaniem w ubiegłym roku, w porównaniu do 2021 roku, wzrosły o 13 proc., czyli o 206 euro i wyniosły 1785 euro. W tym czasie wynagrodzenie „na rękę” wzrosło o prawie 12 proc., czyli o 117 euro.
Dom Wazy – chroniony przez państwo
Tak zwany Dom Wazy w Mereczu (Merkinė), w rejonie orańskim (Varėna), został na mocy rozporządzenia ministra kultury uznany za obiekt chroniony przez państwo.
Resort Kultury podczas podejmowania decyzji uwzględnił apel samorządu rejonu orańskiego, w którym stwierdzono, że lokalna społeczność wraz z władzami samorządowymi, dokładają starań, by odnowić budynek i dostosować go do potrzeb kulturalnych i biznesowych społeczności. Objęcie tego domu ochroną państwa otwiera szersze możliwości uzyskania części dofinansowania z budżetu państwa na konserwację i utrzymanie obiektu.
Niespodziewane problemy GKW
Główna Komisja Wyborcza zetknęła się z nieoczekiwanym problemem w trakcie weryfikacji kandydatów do rad samorządowych oraz pretendentów do foteli merów. Chodzi o to, że Litewskie Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Ludności nie wydaje GKW obowiązującej informacji o kandydatach niegdyś współpracujących ze specjalnymi służbami byłego ZSRR. GKW listy kandydatów musi sprawdzić i zatwierdzić do 2 lutego br.
Białorusini i Rosjanie zostają
W Wilnie w ostatnim czasie trudno nie zauważyć samochodów z rosyjską bądź białoruską rejestracją. W roku ubiegłym litewską granicę państwową przekroczyło 1,5 mln Białorusinów i Rosjan. Z 0,5 mln Rosjan, którzy przekroczyli litewską granicę, większość stanowiły osoby udające się tranzytem do obwodu kaliningradzkiego, albo byli to kierowcy tirów. Dane statystyczne wskazują, że w roku ubiegłym z Litwy nie wyjechało 46 764 obywateli Rosji. W ciągu tego samego okresu granic Litwy nie opuściło 104 284 obywateli Białorusi.
Spadek poziomu ISO
Przeprowadzone w końcu 2022 roku badania wykazały, że poziom Indeksu Społeczeństwa Obywatelskiego na Litwie nieco się obniżył. Chociaż obywatele Litwy chętnie i aktywnie włączali się do akcji społecznych, a szczególnie świadcząc pomoc Ukrainie i Ukraińcom, to jednak, ogólnie rzecz biorąc, współczynnik ISO nieznacznie zmalał.
„Jedynka” z listy Partii Pracy w areszcie
Edvinas Garackevičius, który otwierał listę kandydatów Partii Pracy ubiegających się o mandaty radnych w radzie druskienickiej, został zatrzymany w związku z posiadaniem dużej ilości środków narkotycznych. W jego samochodzie funkcjonariusze znaleźli około 0,5 kg haszyszu. Razem z politykiem został zatrzymany i na miesiąc wsadzony do aresztu jego pasażer. Zgodnie z przedstawionymi zarzutami, jeżeli zostaną one udowodnione w sądzie, politykowi grozi kara od 10 do 15 lat więzienia.
Droga filiżanka kawy
Przejmujący ziąb oraz podmuchy chłodnego wiatru sprzyjają temu, by zajść do kawiarni i wypić filiżankę gorącej kawy. Niestety, nie wszyscy jednak mogą pozwolić sobie na taki „luksus”, gdyż ceny odstraszają. Kawa na Litwie jest bowiem o wiele droższa niż w innych krajach europejskich. Jeżeli np. we Włoszech i Hiszpanii filiżanka kawy kosztuje średnio 1,5 euro, to na Litwie wynosi ona 2,71 euro, czyli prawie dwukrotnie drożej. Litwa pod względem ceny kawy w Unii Europejskiej plasuje się na 17. pozycji. Najdrożej za filiżankę kawy zapłacimy w Danii, gdzie kosztuje ona aż 5,08 euro.
POLSKA
Odznaczenie za pamięć
19-20 stycznia w Wilnie podczas wizyty delegacji Instytutu Pamięci Narodowej dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku dr Marek Jedynak wręczył podziękowania osobom i instytucjom wspierającym działalność instytucji. Wśród wyróżnionych znalazł się także mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, zaangażowany w upamiętnianie miejsc polskiej pamięci na Wileńszczyźnie, który od 2017 r. wspiera pracowników zespołu Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, poszukujących szczątków polskich żołnierzy na terenie rejonu.
– Ta nagroda jest dla mnie niezwykle ważna i cenna.
Patrioty już w Polsce
Do Polski – do Zamościa – dotarły rakiety Patriot z Niemiec. Przeciwlotniczy system rakietowy Patriot wzmacnia polską obronę powietrzną i pomaże chronić wschodnią flankę NATO. Razem przybyli żołnierze. Niemiecka jednostka liczy 350 wojskowych i w razie potrzeby może zostać zwiększona nawet do 650. Czas trwania misji będzie ściśle skoordynowany z Polską. Polski i niemiecki system obrony powietrznej są ze sobą skoordynowane. Pozostają one częścią całego systemu obrony przeciwlotniczej NATO.
Lotnicze centrum symulatorowego
We wtorek, 24 stycznia, odbyło się oficjalne otwarcie Centrum Symulatorowego dla Załóg Pokładowych w Polskiej Akademii Lotniczej. Będzie to pierwszy w Polsce ośrodek oferujący tak szeroki zakres szkoleń dla personelu kokpitowego oraz pokładowego. W nowo otwartej bazie symulatorowej zainstalowano cztery urządzenia: Cabin Emergency and Evacuation Trainer Boeing B737, Door Trainer Boeing B787, Door Trainer Embraer 190 oraz Fire Trainer. Łączne wydatki na zakup, adaptację pomieszczeń i instalację urządzeń szkoleniowych wyniosły ok. 19,2 mln zł.
200 nowych pociągów
Spółka Polregio podpisała umowy z czterema producentami taboru na dostawę do 200 składów elektrycznych. W ciągu trzech najbliższych lat tabor kolejowy mają wzmocnić nowoczesne, funkcjonalne pociągi z wi-fi i klimatyzacją. Wartość umów to ponad 7 mld zł.
GUS o liczbie ludności
W 2022 roku liczba ludności w Polsce zmniejszyła się o 141 tys. w stosunku do roku 2021. Zanotowano również najmniej urodzeń w okresie powojennym. Liczba ludności w Polsce pod koniec 2022 roku wynosiła 37 mln 767 tys. osób. Spadek liczby ludności w Polsce utrzymuje się nieprzerwanie od 2012 roku. Liczba urodzeń była niższa od liczby zgonów o 143 tys. Ponadto spadła liczba rodzin w Polsce. Z danych zawartych w ostatnim spisie powszechnym wynika, że wynosiła ona 10 159 300. Oznacza to spadek liczby rodzin w stosunku do poprzedniego spisu z 2011 roku o 813 200.
Oskarowa nominacja
Film „IO” Jerzego Skolimowskiego znalazł się wśród pięciu tytułów nominowanych do Nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej w kategorii Najlepszy Pełnometrażowy Film Międzynarodowy.
Film „IO” (ang. „EO”), współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, miał światową premierę w Konkursie Głównym w Cannes, gdzie otrzymał Nagrodę Jury. Skolimowski został za swój film wyróżniony nagrodą Ribera del Duero dla najlepszego reżysera podczas festiwalu w hiszpańskim Valladolid, a także Europejską Uniwersytecką Nagrodą Filmową. Obraz zdobył Arab Critics’ Award dla Najlepszego Filmu Europejskiego.
ŚWIAT
Minęło ponad 340 dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen spotkają się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim na 24. szczycie Unii Europejskiej z Ukrainą.
– Szczyt Ukraina-UE i poprzedzające go posiedzenie kolegium Komisji Europejskiej z ukraińskim rządem w Kijowie, to najlepszy dowód wsparcia w naszych staraniach o członkostwo – ocenił w piatek w rozmowie z PAP Serhij Sydorenko z ukraińskiego portalu Europejska Prawda.
Portugalski TK przeciw eutanazji
Przyjęta w grudniu ub.r. przez Zgromadzenie Republiki (parlament) ustawa legalizująca eutanazję jest niezgodna z ustawą zasadniczą Portugalii, orzekł 30 stycznia wieczorem miejscowy Trybunał Konstytucyjny. Wskazał, że dokument ten „zawiera sprzeczne interpretacje” przepisów dotyczących tzw. śmierci wspomaganej.
Przewodniczący TK João Caupers oświadczył, że wspomniana regulacja jest niedokładna, gdy chodzi o osoby, które mogłyby zostać dopuszczone do eutanazji. Wyjaśnił, że zabrakło w niej wyraźnego wskazania warunków, na których podstawie zezwalano by obywatelom na „skorzystanie” z tego rodzaju uśmiercenia.
Zwyciężyły wartości
Nowym prezydentem Czech został wybrany 61-letni Petr Pavel. Na byłego wysokiej rangi dowódcę czeskiej armii i szefa Komitetu Wojskowego NATO w II turze padło 58,32 proc. głosów. Na Andreja Babisza głosowało 41,67 proc. Pavel dostał prawie milion głosów więcej niż jego konkurent. Frekwencja wyniosła 70,25 proc.
„W tych wyborach zwyciężyły wartości, takie jak: prawda, godność, szacunek i pokora” – mówił Pavel po ogłoszeniu wyników.
Strajki we Francji
We Francji trwa druga szeroko zakrojona fala strajków przeciwko reformie emerytalnej. Przyczyną protestów jest propozycja podwyższenia wieku emerytalnego o 2 lata. Obecny francuski system emerytalny pozwala większości pracowników przejść na pełną państwową emeryturę w wieku 62 lat.
W Jerozolimie niespokojnie
W ciągu doby w Jerozolimie Wschodniej doszło do dwóch przypadków strzelaniny, których ofiarą padło co najmniej siedem osób. W obu przypadkach napastnicy zostali „zneutralizowani”. Ugrupowanie „Hamas”, które działa w Strefie Gazy, oświadczyła, że była to odpowiedź na izraelski nalot wojskowy na obóz uchodźców na Zachodnim Brzegu. Według doniesień, zginęło wtedy 9 Palestyńczyków, 20 zostało rannych.
Unia chce zakazać pieców gazowych
Komisja Europejska chce zakazać instalowania pieców gazowych. Padają dwa kluczowe terminy: 2027 r. i 2030 r. Projektowane w kręgach unijnych przepisy zakładają, że zakaz miałby obowiązywać od 2027 roku dla nowych domów, natomiast w przypadku modernizowanych instalacji w starszych domach ograniczenia miałby wejść w życie 2030 roku. Specjaliści jednak uspokajają, że domy wyposażone w kotły zasilane gazem nadal będą mogły z nich korzystać, nikt nie nakaże, by demontować piece gazowe w domach.
Alert w elektrowni atomowej
Praca jednego z reaktorów elektrowni atomowej w prefekturze Fukui w Japonii została we wtorek automatycznie wstrzymana w związku z alertem o gwałtownie spadającej liczbie neutronów. Systemy chłodzenia reaktora działają normalnie. Elektrownia znajduje się na wybrzeżu Morza Japońskiego. Wcześniej elektrownia spełniła zaostrzone wymogi bezpieczeństwa wprowadzone po katastrofie w Fukushimie z 2011 roku.
Pożar w szwedzkiej rafinerii
W rafinerii Nynas znajdującej się nad Bałtykiem w pobliżu portu Nynashamn, dokąd przypływają promy z Gdańska Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, wybuchł pożar, pali się ropa naftowa. Trwa akcja gaśnicza, kilka osób odniosło lekkie obrażenia, zostały opatrzone na miejscu. Przyczyna pożaru nie jest na razie jasna. Policja wszczęła wstępne dochodzenie w sprawie „zaniedbania oraz spowodowania obrażeń ciała”.