LITWA
Pierwsza wygrana Polaków Wileńszczyzny w obronie swych szkół
Determinacja i zdecydowane protesty poskutkowały
Polacy Wileńszczyzny odnieśli pierwsze zwycięstwo w walce o swoje szkoły. 4 maja Wileński Okręgowy Sąd Administracyjny zastosował środek zapobiegawczy i zawiesił działanie uchwały Rady Samorządu Rejonu Trockiego w sprawie reorganizacji dwóch zagrożonych szkół polskich w rejonie trockim: Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu oraz Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach.
Polacy na Wileńszczyźnie, ale też w Polsce i poza granicami kraju zaciekle bronią praw polskich dzieci do pobierania nauki w języku ojczystym w szkole starotrockiej i gimnazjum w Połukniu.
Gazowy interkonektor Polska-Litwa otwarty
W obecności prezydentów Andrzeja Dudy i Gitanasa Nausėdy 5 maja otwarto polsko-litewską inwestycję – interkonektor gazowy łączący systemy przesyłowe gazu ziemnego Polski i Litwy i, w efekcie, pozostałych krajów bałtyckich.
W uroczystości w Jawniunach (r. szyrwiński) wzięli udział, obok prezydentów Polski i Litwy, również prezydent Łotwy Egils Levits oraz unijna komisarz ds. energii Kadri Simson, którzy następnie spotkali się z mediami.
– Litwa wraz z Polską i innymi państwa bałtyckimi mówią zdecydowane „nie” dla gazu rosyjskiego, „nie” dla rosyjskiej ropy, „nie” dla finansowania agresora” – powiedział m. in. prezydent Nausėda.
Cykl międzynarodowych ćwiczeń wojskowych
Wojsko Litewskie poinformowało, że rozpoczął się cykl międzynarodowych ćwiczeń wojskowych obejmujących przestrzeń powietrzną, morską oraz lądową.
W ubiegłym tygodniu rozpoczęły się dwutygodniowe międzynarodowe ćwiczenia Iron Wolf 2022 z udziałem ponad 3 tys. żołnierzy z Litwy i innych krajów NATO i około 1000 pojazdów wojskowych. Manewry Iron Wolf są ściśle powiązane z dorocznymi wielonarodowymi ćwiczeniami organizowanymi przez wojska USA w Europie, Swift Response 2022. Ich celem jest zademonstrowanie zdolności do prowadzenia jednoczesnych operacji powietrznych w Europie Wschodniej, w krajach bałtyckich i na Bałkanach.
Nowy porządek pisania imion i nazwisk
1 maja br. weszła w życie ustawa o wpisywaniu imion i nazwisk w dokumentach, która ustanawia nowe podstawowe zasady wpisywania imion i nazwisk w dokumentach potwierdzających tożsamość obywatela Republiki Litewskiej, aktach stanu cywilnego i innych dokumentach urzędowych.
Imiona i nazwiska obywatela Republiki Litewskiej należy pisać literami litewskimi zgodnie z ustawami, uchwałami Państwowej Komisji Języka Litewskiego oraz innymi aktami prawnymi lub zaleceniami dotyczącymi pisania nazwisk. Te wymagania nie mają zastosowania tylko w wyjątkowych przypadkach.
V Światowy Kongres Litwaków
Wspólnota żydowska na Litwie zaprasza rozrzuconych po świecie litwaków 23-26 maja wrócić na jakiś czas do Wilna w celu odwiedzenia ojczyzny praojców i uczestnictwa w V Światowym Kongresie Litwaków. W programie Kongresu, który potrwa cztery dni, przewidziane są dyskusje, zwiedzanie historycznych miejsc oraz inne kulturalne inicjatywy dedykowane osiągnięciom litwaków na Litwie oraz na świecie. W dziedzictwie litwaków szczególne miejsce zajmuje dziedzictwo kulinarne, dlatego 23-26 maja organizatorzy przedsięwzięcia zapraszają wilnian i gości do kramiku „Beigelių krautuvėlė” (Pylimo 4), gdzie można będzie degustować wyjątkowe dania litwaków.
Większość mieszkańców aprobuje zakaz
Prawie dwie trzecie mieszkańców Litwy przytakuje zakazowi używania symboli używanych przez rosyjskiego agresora na Ukrainie – wstążek św. Jerzego oraz liter „Z” i „V”. Według upublicznionych w tym tygodniu wyników sondażu, 67,3 proc. przepytanych aprobuje wprowadzenie zakazu, 20 proc. było przeciwko, a 12,6 proc. badanych nie udzieliło jednoznacznej odpowiedzi na ten temat. Publiczne noszenie wstążek św. Jerzego i wyżej wymienionych liter zostało zakazane po inwazji Rosji na Ukrainę.
W Reykjaviku ulice państw bałtyckich
Rada miasta Reykjavik zdecydowała, by trzy nowe ulice w stolicy Islandii nazwać nazwami Estonii, Łotwy i Litwy. Trzy nowe ulice z imionami państw bałtyckich znajdą się w nowym rejonie Reykjaviku, który zostanie zbudowany we wschodniej części stolicy Islandii. Kraj ten, jako pierwszy na świecie, w roku 1991 uznał niepodległość krajów nadbałtyckich. W dowód wdzięczności w stolicach tych państw ulice i skwery zostały nazwane im. Islandii. Rada Reykjaviku postanowiła, że odpowie równie przyjaznym gestem i nazwie ulice imieniem państw bałtyckich.
Nie napawające optymizmem prognozy
Jak twierdzą analitycy międzynarodowej agencji badawczej „Coface”, Litwa znalazła się w gronie państw, które w wyniku rozpętania przez Rosję wojny na Ukrainie, mogą ucierpieć szczególnie dotkliwie. Prognozowany wzrost PKB został przez nich obniżony z 4 do 3,5 proc. Takie przewidywania zostały oparte na tym, że 15,1 proc. litewskiego PKB pochodziło z wymiany handlowej z Rosją. Inflacja na Litwie w tym roku jest dwucyfrowa, podobnie zresztą jak w Estonii, Czechach, Polsce oraz Rumunii. Zdaniem ekspertów, wojna na Ukrainie nie zakończy się w najbliższym czasie, a więc inflacja może się pogłębiać.
Nowy tryb przygotowania kierowców
Od maja br. na Litwie obowiązuje nowy tryb kształcenia i przygotowania kierowców, przewożących ładunki i pasażerów w celach komercyjnych. Przygotowany przez Ministerstwo Komunikacji tryb uzyskania zawodowej kwalifikacji i cyklicznego szkolenia (zwanego kodem 95) odpowiada odnowionym i zatwierdzonym przez UE dyrektywom i stawianym wymaganiom.
Przestrzegają przed oszustami
W ostatnich tygodniach eksperci ds. bezpieczeństwa „Swedbanku” zaobserwowali zwiększoną aktywność oszustów, próbujących uzyskać dane dostępu do kont użytkowników banku. Wykorzystują przy tym klasyczny sposób, wysyłając sms z wiadomością o rzekomym błędzie na internetowym koncie bankowym albo o niby zablokowanym koncie osobistym. W związku z powyższym, proszą o aktywowanie dołączonego do wiadomości załącznika. Pracownicy banku przestrzegają, żeby tego nie robić, jak też nie udostępniać żadnych danych osobistych, haseł itd.
POLSKA
Powstanie ośrodek szkolenia branży morskiej
Polski Ośrodek Szkoleniowy Ratownictwa Morskiego powstanie w Szczecinie. Znajdzie się w nim m. in. nowoczesny obiekt dydaktyczny, centrum symulacji medycznej czy symulatory walki z ogniem i wodą. Ośrodek ma poszerzyć możliwości kształcenia dla branży morskiej. Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do podniesienia kwalifikacji przyszłych specjalistów. Ośrodek pełnić będzie rolę bazy szkoleniowej, gdzie odbywać się będą głównie zajęcia praktyczne.
PGE dla CMC Poland
PGE Obrót z Rzeszowa zawarła umowę na dostawę energii dla huty CMC Poland. Częścią kontraktu jest umowa typu PPA (Power Purchase Agreement) na dostarczenie zielonej energii o wolumenie ponad 90 GWh w skali roku. To jeden z największych na polskim rynku energetycznym kontrakt tego typu. Umowa na łączny wolumen 0,8 TWh rocznie będzie obowiązywać w latach 2024-2030. CMC Poland jest jednym z liderów produkcji stali w Europie, wykorzystującym najnowocześniejsze technologie przyjazne dla środowiska. Jest największym producentem stali w Polsce w technologii pieca elektrycznego, bazującej w 100 proc. na złomie z recyklingu. Wyroby CMC Poland wykorzystywane są głównie w branży budowlanej, maszynowej, rolniczej i energetycznej.
Nie ma zagrożenia dla zdrowia
Państwowa Agencja Atomistyki na bieżąco analizuje dane otrzymywane z krajowego systemu monitoringu radiacyjnego. Agencja informuje, że nie odnotowała żadnych niepokojących wskazań aparatury pomiarowej.
Baza podmiotów polonijnych
Główny Urząd Statystyczny przedstawił najnowszą bazę organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą. To prawie 9 tys. podmiotów w 115 krajach. Poza Ojczyzną żyje 1/3 Polaków, tj. ok. 20 milionów. Najwięcej z nich, bo aż 10 mln, mieszka w Stanach Zjednoczonych. Duże ośrodki polonijne znajdują się także m. in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii i na Ukrainie. Zwarta i zorganizowana społeczność polska żyje na Litwie. Baza organizacji oraz instytucji polskich i polonijnych za granicą została opublikowana po raz pierwszy w 2014 roku.
ŚWIAT
Trwa 10. tydzień agresji Rosji na Ukrainie.
Rosyjskie wojska pod osłoną ognia próbują przedrzeć się na teren zakładów metalurgicznych Azowstal w Mariupolu - poinformował w piątek rano na Telegramie doradca mera miasta Petro Andriuszczenko.
Członkostwo Szwecji w NATO zmniejszyłoby ryzyko konfliktów zbrojnych, tym samym przyniosłoby efekt odstraszający w Europie Północnej - wskazuje przedstawiony dziś raport szwedzkiego rządu oraz opozycji dotyczący nowej strategii bezpieczeństwa kraju. Przedstawiająca wnioski analizy szefowa szwedzkiej dyplomacji Ann Linde podkreśliła, że autorzy analizy „zgadzają się, że inwazja Rosji na Ukrainę jest największą agresją militarną w Europie od czasów II wojny światowej”.
Waldemar Tomaszewski broni Polski w Europarlamencie
Niedorzeczne oskarżenia
W dniach 2-5 maja odbyła się sesja plenarna Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. Pośród wielu omawianych tematów europosłowie debatowali nad problemem prześladowania osób z powodu przekonań religijnych. W tej sprawie zdecydowany głos zabrał Waldemar Tomaszewski, prezes ZPL i AWPL, który w swym przemówieniu poparł sprawozdanie wzywające do poszanowania prawa do wolności myśli, sumienia, a przede wszystkim prawa do wolności w wyznawaniu religii, jako do jednej z najważniejszych swobód obywatelskich.
– Największą ofiarą prześladowań na tle religijnym na całym świecie są chrześcijanie, co roku ginie około stu tysięcy chrześcijan.
Drzwi do dialogu z Koreą Płn.
Nowo wybrany, konserwatywny prezydent Korei Południowej Yoon Suk-yeol powiedział, że drzwi do dialogu z Koreą Północną pozostaną otwarte, ponieważ został zaprzysiężony, by zmniejszyć rosnące zagrożenia ze strony Północy, spowodowane rozwojem jej programu nuklearnego i rakietowego. Prezydent stwierdził, że Korea Południowa jest gotowa przedstawić „śmiały plan” wzmocnienia gospodarki Korei Północnej, jeśli rozpocznie ona proces całkowitej denuklearyzacji.
Ataki na domy polityków
Co najmniej pięć osób zginęło w poniedziałek w wyniku zamieszek na Sri Lance. Podpalono też prywatne domy i biura członków rządzącej partii. Starcia wybuchły po konfrontacji uzbrojonych zwolenników władzy z antyrządowymi demonstrantami. Do ataków na domy należące do członków rządzącej partii i ich samych doszło w całym kraju. Wcześniej w poniedziałek blisko 150 osób zostało rannych, gdy zwolennicy rządu kijami i pałkami zaatakowali osoby, które od wielu tygodni pokojowo protestowały w administracyjnej dzielnicy Kolombo. W poniedziałek do dymisji został zmuszony premier Mahinda Rajapaksa. Na stanowisku prezydenta pozostaje jego brat Gotabaya.
Trzęsienie ziemi o sile 6,3
Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,3 nawiedziło we wtorek obszar w pobliżu miasta Lorengau w Papui-Nowej Gwinei, podał United States Geological Survey (USGS). Trzęsienie ziemi miało miejsce na głębokości 10 km, podał USGS, w pobliżu leżącego na wysokości 40 m n.p.m. miasta Lorengau, stolicy prowincji Manus.
Największy na świecie pomnik Chrystusa
W stanie Rio Grande do Sul, na południu Brazylii, został wzniesiony największy na świecie pomnik Chrystusa. Nowy monument jest większy od dotychczasowych pomników Jezusa w Polsce, Brazylii czy Portugalii. Wybudowany w mieście Encantado pomnik Chrystusa Opiekuna ma wysokość 43,5 m, co oznacza, że jest o 5,5 m wyższy od figury Chrystusa Odkupiciela w Rio de Janeiro.
Natomiast największą w Europie figurą przedstawiającą Jezusa jest wzniesiony w 2010 roku pomnik Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata w Świebodzinie, w zachodniej Polsce. Rzeźba ma 36 m wysokości.