Przegląd kolęd, pastorałek i zespołów kolędniczych w Rudominie
Tradycję pielęgnować i zachować dla następnych pokoleń
W sobotę, 29 stycznia, w Rudominie rozbrzmiewały przepiękne kolędy. Odbył się tu przegląd kolęd, pastorałek i zespołów kolędniczych, którego organizatorem był Wielofunkcyjny Ośrodek Kultury w Rudominie.
Przedsięwzięciu przyświecał szczytny cel – kultywowanie tradycji i popularyzacja kolęd, pastorałek, ludowych obyczajów i obrzędów związanych z okresem Świąt Bożego Narodzenia, pielęgnowanie śpiewania kolęd i pastorałek oraz ochrona przed zanikaniem zwyczaju kolędowania, upowszechnianie tych, przywołujących okres świąt Bożego Narodzenia pieśni, w środowisku dzieci, młodzieży i dorosłych, jak też pobudzanie twórczych zainteresowań młodego pokolenia.
Otwarty dla wszystkich
W przeglądzie mogli brać udział soliści, duety, zespoły wokalne, zespoły wokalno-instrumentalne, chóry, zespoły śpiewacze i grupy kolędnicze. Każdy z wykonawców był zobowiązany do przygotowania jednego utworu nawiązującego do tematyki bożonarodzeniowej (np. kolęda, pastorałka). Promowane były kolędy i pastorałki dawne i mało znane. Można było również zaprezentować własną twórczość artystyczną.
Przegląd cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Wzięło w nim udział wiele zespołów oraz solistów z różnych miejscowości rejonu wileńskiego.
Przybyłych na przegląd gości i uczestników przywitali gospodarze święta. Przed publicznością wystąpił Zespół Pieśni i Tańca Ludowego „Rudomianka”, a także solistki Gabriela Ždanavičiūtė oraz Miłda Andruszczenko. Ze sceny rozbrzmiewały wzruszające piosenki bożonarodzeniowe oraz piękne wiersze.
Barwna mozaika zespołów
Swój dorobek artystyczny zaprezentował Zespół Kolędniczy z Kowalczuk. Zespół ten zapoznał wszystkich z dawnym zwyczajem kolędowania. Obyczaj ten polegał na tym, że pięknie poprzebierane grupy kolędnicze odwiedzały domy po kolędzie, śpiewały kolędy i pastorałki, prezentowały krótkie przedstawienia. W zamian gospodarze obdarowywali kolędników jedzeniem, a nawet drobnymi monetami. Wierzono, że kolędnicy przynoszą szczęście domowi oraz jego mieszkańcom. Zespół kolędniczy z Kowalczuk przedstawił niezwykle uroczą inscenizację bożonarodzeniową, przeplataną śpiewanymi dialogami i kolędami. Publiczność nie szczędziła dłoni oklaskując występ tego zespołu. Wszyscy byli zachwyceni fantastycznym przedstawieniem, wzruszającymi pieśniami, dźwięcznymi głosami artystów oraz ich pięknymi strojami. To była prawdziwa uczta dla duszy.
Na przegląd kolęd i pastorałek do Rudomina zawitał zespół wokalny „Nuta” z Szumska. Zespół powstał w 2017 roku i tworzą go młode, energiczne, utalentowane dziewczyny, które lubią śpiewać i grać. Dziewczyny prezentują piosenki w różnych językach. Koncertują na terenie gminy i poza jej granicami. Zespołem kieruje Lech Petkiewicz.
Rudomino reprezentował zespół wokalny „Kolurija”, pod kierownictwem Janiny Pamarnackienė. Zespół ten to entuzjaści muzyki. W swoim repertuarze mają wiele piosenek estradowych. Zespół aktywnie uczestniczy we wszystkich uroczystościach, koncertach, festiwalach rejonu wileńskiego i całej Litwy.
Swym występem zachwycił publiczność również zespół wokalny „Wesołe nutki” z Rukojń, którego kierowniczką jest Wanda Masłowska. Uczestnicy zespołu są koleżeńscy, energiczni, tryskający dobrym nastrojem i optymizmem. To mogli odczuć goście, którzy oglądali sobotni występ zespołu. Zespół „Wesołe nutki” zaśpiewał radosną kolędę „Skrzypi wóz” i pastorałkę „Od serca do ucha”.
Z Rukojń przybył również zespół wokalny „Echo”. Kierownikiem artystycznym jest Siergiej Zarszczikow. Zespół jest bardzo zróżnicowany, gdyż śpiewają w nim mężczyźni i kobiety, dzieci i dorośli. W repertuarze zespołu są wesołe utwory estradowe, ludowe, religijne, patriotyczne w językach polskim, rosyjskim, litewskim. Zespół występuje na imprezach lokalnych, a także na innych imprezach rejonu wileńskiego np. na uroczystości świętojańskiej w Rudominie, festynie „Kwiaty Polskie” w Niemenczynie i in., koncertował również w Polsce. W 2019 roku zdobył III miejsce w eliminacjach Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie. W roku 2021 został laureatem festiwalu poezji Marii Konopnickiej w Przedborzu. Podczas przeglądu kolęd i pastorałek w Rudominie „Echo” wykonało mniej znane, ale nie mniej piękne, kolędy, jak: „Z narodzenia Pana”, „Lulaj go, matko”, „Jakieś światło nad Betlejem się rozchodzi”.
Wojdaty na przeglądzie reprezentowały dwa zespoły – zespół wokalny „Ballada” i chór mieszany „Pagirių dainoriai”. Zespół wokalny „Ballada” powstał w 1991 roku. Repertuar zespołu składa się z pieśni ludowych, utworów klasycznych, sakralnych oraz autorów wileńskich. Uczestniczy w różnych imprezach, konkursach, festiwalach, śpiewa na odpustach w Ostrej Bramie, w Trokach. Zespołem kieruje Teresa Kołtan. W repertuarze chóru „Pagirių dainoriai”, pod kierownictwem Janiny Pamarnackienė, są utwory świeckie i sakralne. Chór uczestniczy w festiwalach, imprezach miast i rejonów, w obchodach świąt państwowych, w prezentacjach książek, w uroczystościach z okazji świąt zawodowych, w wieczorach przyjaźni, w jubileuszowych koncertach zespołów twórczości amatorskiej, w świętach kalendarzowych w miasteczkach i osiedlach. W 2000 r., w 2014 r., w 2018 r. chór uczestniczył w Ogólnokrajowym Święcie Pieśni.
Swym występem publiczność zachwycił zespół wokalny „Korzyść” z Mariampola. Został on założony w 2012 roku. Zespół z powodzeniem uczestniczy w różnych konkursach muzycznych i koncertach w rejonie wileńskim („Polskie kwiaty”, WOKR itp.). Oprócz festiwali na Litwie zespół występował także na Kaziukach w Polsce. Kierownikiem zespołu jest Wiktor Garłukowicz.
Mariampol reprezentował również zespół wokalny „Harmonia” – wielonarodowy zespół, w którym śpiewają zarówno Polki, jak i Litwinki. Zespół założyła w 1986 roku śp. Luba Nazarenko. Od roku 2020 zespołem kieruje administratorka Wielofunkcyjnego Centrum Kultury w Mariampolu Agnieszka Bobin. Repertuar zespołu stanowią aranżacje pieśni ludowych, kolędy i romanse, znane hity w różnych językach.
W przeglądzie kolęd i pastorałek wziął również udział zespół wokalny „Borowianka” z Czarnego Boru, pod kierownictwem Kazimierza Moroza. Zespół ten powstał w roku 1989, a jego celem jest zachowanie i upowszechnianie własnej kultury i dziedzictwa. Członkowie zespołu należą do mniejszości narodowych, a więc starają się połączyć wszystkie kultury, zakorzenione w sercach mieszkańców Wileńszczyzny. „Borowianka” bierze udział w wielu koncertach, imprezach i festiwalach w rejonie wileńskim.
Z Zujun przybył zespół wokalny „Kresowy płomień”, którego kierowniczką jest Ilona Jurewicz. Założony w 2002 roku zespół poprzez swoją działalność stara się kultywować, promować i zachowywać kulturę polską na Litwie. Kolektyw w swoim repertuarze ma m. in. polskie i litewskie piosenki ludowe, religijne oraz utwory współczesne. Członkowie zespołu nie tylko śpiewają, ale i sami aktywnie uczestniczą w organizacji różnego rodzaju przedsięwzięć. A są to – zapusty, dożynki, walentynki, obchody Dnia Koronacji Króla Mendoga, wieczory tematyczne i autorskie, koncerty bożonarodzeniowe, kiermasze.
Prezentacje na żywo i online
Na scenie pojawił się również zespół wokalny „Wiosna” z Grygajć pod kierownictwem Evaldasa Vasiliauskasa. Od chwili założenia (w 2000 roku) zespół swoją działalnością muzyczną pielęgnuje polskie tradycje i obyczaje. Piosenki patriotyczne, historyczne, rodzinne, miłosne śpiewa nie tylko w języku polskim, ale i litewskim, rosyjskim, białoruskim oraz ukraińskim. Zespół bierze aktywny udział w wielu imprezach, koncertach w rejonie wileńskim i po za jego granicami. „Wiosna” uwielbia podróże i już odwiedził takie kraje jak: Polska, Estonia, Szwecja i Finlandia. Na przeglądzie zespół zaprezentował obrazy sceniczne na temat Bożego Narodzenia.
Mickuny reprezentowały dwa zespoły – zespoły wokalne „Przyjaciele” oraz „Mickunianka”. Zespół „Przyjaciele” powstał w 2011 roku. Liczy 14 osób, z nich 10 kobiet i 4 mężczyźni. „Przyjaciele” to zespół seniorów. Cieszą nas różnego rodzaju piosenkami: ludowymi, patriotycznymi, kościelnymi, religijnymi. Zespół śpiewa nie tylko w języku polskim, lecz i w języku litewskim, rosyjskim, białoruskim oraz ukraińskim. „Przyjaciele” są znane nie tylko u nas w rejonie, ale również w innych rejonach oraz sąsiedniej Polsce. Zespół wokalny „Mickunianka” został założony w 2018 roku. Celem tego zespołu, podobnie jak i innych lokalnych kolektywów artystycznych, jest kultywowanie tradycji i kultury, ludowych obyczajów i obrzędów. Śpiewa piosenki ludowe religijne, starodawne, nowoczesne i napisane przez poetę zespołu. „Mickunianka” wykonuje utwory w języku polskim, litewskim, rosyjskim, białoruskim i ukraińskim. W tym roku zespół ten wziął udział w przeglądzie online.
Nieść ludziom radość
W przeglądzie kolęd i pastorałek w Rudominie wzięły udział zespoły nie tylko z rejonu wileńskiego, ale również z rejonu szyrwinckiego. Publiczność mogła podziwiać występ zespołu ludowego „Czerwone Maki”. Zespół został założony w 1989 roku i działa przy Szyrwinckim Rejonowym Oddziale ZPL. Jego założycielką i dotychczasową kierowniczką jest Stefania Tomaszun. „Czerwone Maki” występują na różnych scenach w różnych zakątkach Wileńszczyzny, tam, gdzie mieszkańcy lubią autentyczny śpiew. Zespół jest organizatorem Festynu Kultury Polskiej Ziemi Szyrwinckiej „Śpiewaj z nami”, który cieszy się ogromną popularnością.
Na scenie w Rudominie wystąpiła również schola „Gaudium” z Wilna. Schola „Gaudium” powstała w 2008 roku w parafii bł. Jerzego Matulewicza w Wilnie. Obecnie śpiewa w każdą niedzielę na Mszy św. w kościele św. Teresy w Wilnie. Scholę tworzą muzycznie uzdolnione dzieci, które grają na różnorodnych instrumentach, takich jak flet, skrzypce, gitara. Celem scholii jest nieść ludziom radość. Dlatego zespół nosi nazwę „Gaudium”, co w języku łacińskim oznacza właśnie „radość”. Swoim występem ta schola rozweseliła wszystkich gości przeglądu.
Publiczność mogła podziwiać na scenie również występy solowe i w duecie. Tego dnia wystąpiła niezwykle utalentowana Patrycja Dołgopołowa – uczennica szkoły muzycznej, członkini zespołu „Rudomianka”, zdobywczyni II miejsca w swojej kategorii wiekowej w I Międzynarodowym Konkursie Piosenki Polskiej „Wileńska nuta do nieba się wznosi”, organizowanym przez Fundację „Na Obcej Ziemi”, finalistka „Talent Show”, organizowanego przez WOK w Rudominie.
Ogromne wzruszenie wywołał występ uroczej Kamili Szostak z Ławaryszek. W przeglądzie wzięła udział również Marta Ewa Jurewicz – uczennica Progimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie, która uczęszcza do szkoły muzycznej, gra na skrzypcach, bardzo lubi śpiewać i tańczyć, co niedzielę ze scholą parafialną śpiewa w kościele św. Teresy w Wilnie. Wiele pozytywnych emocji wzbudził i ogólną sympatię zdobył występ duetu Cezariusza Gancewskiego i Kajetany Pernatkinaitė.
Zwyciężyli najlepsi
Oceny występów uczestników dokonało jury, powołane przez organizatora. W skład tej komisji weszli: kierowniczka Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki administracji samorządu rejonu wileńskiego Lilia Andruszkiewicz, starsza nauczycielka gry na fortepianie w Szkole Sztuk Pięknych w Rudominie Iwona Chodorowicz oraz dyrektorka Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie Wioleta Cereszka. Komisja oceniając występy uczestników przeglądu brała pod uwagę takie kryteria, jak: walory głosowe, dobór repertuaru, interpretacja utworu i dykcja, poziom trudności wykonywanego utworu oraz ogólny wyraz artystyczny.
W kategorii solowej I miejsce zdobyła Marta Ewa Jurewicz, II miejsce przyznano Kamili Szostak, a III miejsce – Patrycji Dołgopołowej.
W kategorii kolędniczej I miejsce zajął Zespół Kolędniczy z Kowalczuk. W kategorii zespołów zwyciężyła schola „Gaudium”, II miejsce przyznano zespołowi „Wesołe nutki”.
W kategorii chóru I miejsce zajął chór mieszany „Pagirių dainoriai”, II miejsce zdobył zespół wokalny „Ballada”.
Nagrodę Grand Prix komisja przeglądu kolęd i pastorałek przyznała zespołowi „Rudomianka”. Nagrodę specjalną otrzymał zespół ludowy „Czerwone maki”.
Nagrody wszystkim laureatom wręczyła Andruszkiewicz. Cieszyła się, że nie zważając na ciężką sytuację epidemiczną w kraju do Rudomina przybyło tak wiele zespołów, które potrafiły się skoncentrować i przygotować do udziału w przeglądzie.
– Uważam, że święto było bardzo barwne i wesołe. Przybyliście nie po to, aby wziąć udział w konkursie, ale by sprawić przyjemność sobie i publiczności. Chciałabym zwrócić uwagę na kilka momentów. Przede wszystkim na to, że kontynuujemy dawne tradycje kolędowania, śpiewania kolęd. Ważną rzeczą jest nie tylko wyjść na scenę, ale nie mniej ważną sztuką jest poprawnie zaśpiewać, zarecytować wiersz. Należy również zaznaczyć, że tegoroczny przegląd nie jest już rejonowym, ale przybrał charakter republikański, ponieważ gościmy uczestników z innych samorządów – podkreśliła Andruszkiewicz i podziękowała pracownikom WOK w Rudominie za zorganizowanie tak wspaniałego przeglądu kolęd i pastorałek.
Organizatorzy przeglądu kolęd i pastorałek pragną serdecznie podziękować samorządowi rejonu wileńskiego za wsparcie finansowe święta oraz patronat.
Andrzej Aszkiełowicz
Na zdjęciach: inscenizacje bożonarodzeniowe były przeplatane śpiewem
Fot. Renata Utowka