Rita Tamašunienė z Nagrodą Jagiellońską
LITWA
Bez Paszportu Możliwości – ograniczona liczba usług
Transport publiczny i placówki medyczne – dostępne
Pomimo wielotysięcznego protestu, który 10 sierpnia odbył się przy Sejmie, litewski rząd już w kolejnym dniu podjął decyzję o ograniczeniach dla osób niezaszczepionych. Wejdą one w życie 13 września. Niezaszczepieni obywatele Litwy będą mogli robić zakupy wyłącznie w małych sklepach i aptekach.
Ograniczenia nie będą stosowane wobec osób, które są w pełni zaszczepione, ozdrowieńców, osoby z negatywnym testem na obecność koronawirusa (będzie ważny przez 48 godzin) i dzieci do 16. roku życia. Bez tzw. Paszportu Możliwości bądź negatywnego testu PCR od 13 września mieszkańcy będą mogli korzystać z minimalnej liczby usług.
Prezydent uhonorował Asadauskaite
Prezydent Litwy Gitanas Nausėda wysokim odznaczeniem państwowym – Wielkim Krzyżem Komandorskim Orderu Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina – uhonorował wicemistrzynię olimpijską z Tokio, pięcioboistkę Laurę Asadauskaite-Zadneprovskiene. Złota medalistka olimpiady w Londynie (2012 rok) i pięciokrotna mistrzyni Europy (2012, 2014, 2015, 2016, 2019) w pięcioboju oraz mistrzyni świata (2013) w tej dyscyplinie sportu w Tokio jako jedyna reprezentantka Litwy wywalczyła olimpijski medal – srebro.
W Pałacu Prezydenckim wicemistrzyni olimpijska oraz jej mąż i trener Andrejus Zadneprovskis rozmawiali z prezydentem kraju o przyszłości litewskiego sportu, o wyzwaniach i problemach, które napotkali w trakcie przygotowań do udziału w IO.
Sankcje i skok cen na żywność
Litewscy ekonomiści szacują, że utrata ładunków z Białorusi na skutek stosowania sankcji gospodarczych, może spowodować m. in. wzrost cen na żywność. Jeden z kierowników portu w Kłajpedzie szacuje, że z powodu sankcji nałożonych na „Belaruskali” – jednego z największych na świecie producentów nawozu potasowego eksportującego produkcję przez Kłajpedę, port straci ok. 18 mln euro. Koleje Litewskie szacują, że stracą z tego powodu kolejnych 60 mln euro. Według Mantasa Bartuški, szefa Kolei Litewskich, spółka oczekuje wsparcia od państwa w podobnej wysokości, inaczej będzie musiała przerzucić koszty utrzymania infrastruktury na klientów, głównie na przedsiębiorstwa przemysłowe.
Bezpłatne testy w wyjątkowych sytuacjach
Osoby, które z powodów medycznych nie będą mogły zaszczepić się przeciwko koronawirusowi, w mobilnych punktach będą mogły bezpłatnie wykonać testy na COVID-19 konieczne do uzyskania tzw. Paszportu Możliwości.
Lekarz rodzinny lub alergolog określi, czy dana osoba jest uczulona na którykolwiek ze składników szczepionki. Na portalu e-sveikata zostanie wprowadzony specjalny kod, dzięki któremu będzie można wykonać bezpłatny test PGR, konieczny do uzyskania Paszportu Możliwości.
Badania bez dodatkowych opłat będą mogły wykonać także kobiety w ciąży, choć, jak twierdzi Ministerstwo Ochrony Zdrowia, nie ma zaleceń by kobiet spodziewających się dziecka nie szczepić. Kobiety w ciąży w mobilnym punkcie będą musiały pokazać dowód tożsamości oraz kartę ciężarnej.
Nie będzie Centrum Kongresowego
Rząd Litwy rezygnuje z planów urządzenia w opuszczonym Wileńskim Pałacu Koncertów i Sportu Centrum Kongresowego w Wilnie – poinformowała kancelaria rządu. Według rzeczniczki prasowej premier Rasy Jakilaitiene, pandemia zmieniła rynek i środowisko turystyki konferencyjnej, korygowane są więc plany co do poprzednich wizji tego projektu. – Rząd poszukuje innych rozwiązań – oznajmiła.
Zgodnie z wcześniejszym planem, rekonstrukcja nieużytkowanego byłego Wileńskiego Pałacu Kultury i Sportu miała się rozpocząć w 2022 roku, a cały koszt projektu miał wynosić 29 mln euro.
Zmiany na liście ryzykownych krajów
Na litewskiej liście krajów podwyższonego ryzyka covidowego nastąpiły zmiany: Bułgaria, Liechtenstein i Słowenia trafiły do żółtej strefy. To oznacza, że od poniedziałku dla osób przyjeżdżających z Bułgarii, Liechtensteinu i Słowenii obowiązkowy jest test na obecność COVID-19 (test PCR lub antygenowy), wykonany zarówno przed podróżą, jak i po przybyciu na Litwę. Badanie nie jest wymagane w przypadku osób zaszczepionych lub ozdrowieńców. Resort zdrowia przypomina, że litewska lista krajów podwyższonego ryzyka jest aktualizowana w każdy piątek i wchodzi w życie w najbliższy poniedziałek.
POLSKA
Rita Tamašunienė z Nagrodą Jagiellońską
Uznanie za dobroczynny wpływ na relacje polsko-litewskie
Rita Tamašunienė, posłanka na Sejm Republiki Litewskiej z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, minister spraw wewnętrznych Litwy w l. 2019-2020, 13 sierpnia odebrała Nagrodę Jagiellońską. Ceremonia wręczenia odbyła się w Toruniu, w Kolegium Jagiellońskim. Nagroda za uznanie działań na rzecz wzmocnienia Europy Środkowej i Wschodniej została przyznana polskiej polityk na Litwie w roku 2020, lecz z powodu pandemii jej wręczenie odbyło się dopiero teraz.
– Otrzymanie wyróżnienia wspólnoty akademickiej jest dla mnie wielkim zaszczytem. Serdecznie dziękuję za tę nagrodę. Przyjmuję ją jako kolejny dowód, że starania na rzecz wzmocnienia dialogu polsko-litewskiego są widoczne. My, tu na Litwie, mamy podwójny obowiązek, jako obywatele Państwa Litewskiego musimy godnie dbać o ten kraj i dokładać wszelkich starań do jego rozwoju, a także musimy zachować naszą polską tożsamość, by przekazać ją następnym pokoleniom.
Pamięć odsłania tajemnice
W dniach 6-12 sierpnia Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej z Polski z wolontariuszami Stowarzyszenia Odra-Niemen przeprowadzili prace poszukiwawcze na terenie miejscowości Drużyle w rejonie święciańskim.
11 sierpnia podczas prac archeologicznych w domniemanym miejscu pochówku żołnierzy Armii Krajowej odnaleziono mogiłę ze szczątkami trzech osób oraz szereg przedmiotów wskazujących na to, że odnalezieni to polegli żołnierze Armii Krajowej.
Dla inwalidów wojennych z Kresów
17 sierpnia odbyły się zorganizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Związek Inwalidów Wojennych RP uroczystości w hołdzie inwalidom pochodzącym z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, którzy w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu walczyli o niepodległość Polski i polskość wschodnich ziem kraju. Szefowie w/w urzędów Jan Józef Kasprzyk i Elżbieta Kazubska złożyli kwiaty na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza oraz odsłonili tablicę upamiętniającą inwalidów wojennych z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej przy ul. Foksal 16.
Znowelizowano przepisy o migracji
Rada Ministrów przyjęła 17 sierpnia projekt nowelizacji przepisów dotyczących nielegalnej migracji. To odpowiedź rządu na sytuację migracyjną na granicy zewnętrznej UE. Tylko w sierpniu na polsko-białoruskiej granicy prawie dwa tysiące osób usiłowało nielegalnie przekroczyć granicę – podało Centrum Informacyjne Rządu (CIR). Po tym, jak Litwa przyjęła przepisy, umożliwiające jej służbom granicznym odsyłanie migrantów na Białoruś, ich grupy przekierowały się na granicę z Łotwą i Polską.
Kara za zatajenie epidemii
Za zatajenie informacji epidemicznych grozić będzie kara do 30 tys. zł. To swego rodzaju straszak, który ma zniechęcić ludzi do okłamywania służb sanitarnych, bo od sprawności ich działania zależy zatrzymanie rozwoju epidemii – powiedział minister zdrowia Adam Niedzielski.
Szkolna wyprawka droższa
W porównaniu z ubiegłym rokiem za szkolną wyprawkę trzeba zapłacić o ponad 10 proc. więcej. Inflacja dotarła także na rynek artykułów szkolnych, a w sieciach handlowych rozpętała się prawdziwa walka o klienta – pisze „Dziennik Gazeta Prawna”.
Skarb unietycki
Pod koniec lipca br. podczas prac polowych rolnik z powiatu sulęcińskiego (Lubuskie) dokonał na swoim polu odkrycia zabytków archeologicznych. Artefakty – ozdoby brązowe i elementy uprzęży końskiej, łącznie 220 przedmiotów – zalegały pod warstwą orną. To przedmioty kultury unietyckiej, pochodzące sprzed 2300-1600 lat p.n.e. Znalezisko posiada duże znaczenie z uwagi na różnorodność i ilość zabytków.
ŚWIAT
Opinia publicysty „Financial Times”
Katastrofa w Afganistanie – niewiarygodność USA?
Wiarygodność amerykańskiego prezydenta Joe Bidena w kwestii Afganistanu jest już stracona, a teraz pytanie brzmi, jak katastrofa w tym kraju wpłynie na wiarygodność USA na całym świecie – pisze publicysta „Financial Times” Gideon Rachman.
„Gdyby Donald Trump przewodził [USA] w czasie klęski w Afganistanie, establishment polityki zagranicznej USA głośno potępiałby nieodpowiedzialność i niemoralność amerykańskiej strategii. Ponieważ to Joe Biden jest w Białym Domu, zamiast tego w dużej mierze panuje pełna zażenowania cisza. To prawda, że to Trump skierował USA na drogę odwrotu z Afganistanu i rozpoczął pełne złudzeń rozmowy pokojowe z talibami, które prowadzą donikąd. Ale zamiast cofnąć wycofywanie wojsk, Biden je przyspieszył” – pisze Rachman.
Katastrofa prototypowego Ił-112W
Prototyp samolotu transportowego Ił-112W rozbił się we wtorek podczas lotu szkoleniowego w Kubince pod Moskwą – podał dziennik „Kommiersant”. Na pokładzie maszyny znajdowały się trzy osoby, wszystkie zginęły. Samolot powstał w zakładach lotniczych w Woroneżu na zamówienie ministerstwa obrony Rosji i znajdował się na etapie prób.
Pandemia zmniejszyła liczbę przeszczepów
Liczba wykonanych w 2020 r. na świecie przeszczepów spadła o 18 proc. w porównaniu do roku 2019, ostatniego przed pandemią koronawirusa – podała Krajowa Organizacja Transplantologii (ONT) w Madrycie. Według tej instytucji, w ub. r. na całym globie dokonano 122,3 tys. przeszczepów. Największa liczba wykonanych zabiegów transplantacji organów dotyczyła nerek oraz wątroby.
Szokujące wskaźniki przemocy
Wskaźniki przemocy w Ekwadorze są „szokujące”, zwłaszcza w przypadku przemocy wobec dzieci – powiedziała w rozmowie z agencją EFE ekwadorska sekretarz ds. praw człowieka Bernarda Ordonez. „Co roku w Ekwadorze ponad 3 tys. dziewcząt poniżej 14. roku życia zostaje matkami w wyniku gwałtu” – powiedziała. Niektóre z dziewcząt mają nawet 8 lat, wiele z nich cierpi także na choroby przenoszone drogą płciową i infekcje dróg moczowych.
Grecja walczy z pożarami lasów
W Grecji setki strażaków walczą z dwoma dużymi pożarami lasów, które wybuchły w poniedziałek na południowy wschód i północny zachód od Aten. W ostatnich tygodniach w Grecji wybuchło ponad 500 pożarów z powodu długotrwałych upałów, podczas których temperatura sięgała 45 stopni Celsjusza. Agencja Associated Press przekazała, że w walce z ogniem pomagają zagraniczni strażacy, w tym 143 ratowników z Polski i 40 z Austrii.
Nowa wyspa na Pacyfiku
Po erupcji podwodnego wulkanu około 1,2 tys. km na południe od Tokio pojawiła się nowa wyspa – podała agencja Kyodo. Ma kształt litery „C” o średnicy około 1 km. Pojawiła się w związku z wybuchem podwodnego wulkanu mniej więcej 50 km na południe od wyspy Iwoto na Oceanie Spokojnym.