Litewsko-polski projekt wymiany młodzieży
Budujmy mosty przyjaźni
Ignacy Krasicki miał kiedyś powiedzieć: „Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela”. O słuszności tej sentencji i o tym, jak ważna jest przyjaźń w stosunkach międzyludzkich, mogli się przekonać uczestnicy litewsko-polskiego projektu wymiany młodzieży „Most przyjaźni”, którego otwarcie odbyło się 4 sierpnia br. w zagrodzie „Wilkiszki”, znajdującej się we wsi Wilkiszki (Vilkiškės) w rejonie solecznickim.
Projekt „Most przyjaźni” został przygotowany przez spółkę pożytku publicznego „SIGNUM INTER” – instytucję publiczną, która swoją siedzibę ma w Czarnym Borze. Ta instytucja zajmuje się organizowaniem zajęć rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży, podczas których mogą tańczyć, śpiewać, bawić się, uprawiać sport, a także angażować w inne ulubione zajęcia. Zachęca również do zainteresowania się różnymi sposobami wyrażania siebie, rozwijania kreatywnego myślenia, odpowiedzialności, samodzielności i umiejętności społecznych. Instytucja szczególną uwagę zwraca na młodych ludzi o mniejszych możliwościach zaangażowania w działalność pozalekcyjną (z powodów finansowych czy miejsca zamieszkania, itp.).
Celem – wszechstronny rozwój i edukacja
Projekt wymiany młodzieży był wspierany przez Departament ds. Młodzieży przy Ministerstwie Opieki Socjalnej i Pracy w Wilnie. Misją Departamentu jest realizacja celów polityki młodzieżowej kraju, umacniającą motywację młodych ludzi i możliwości zdobycia wykształcenia i pracy, włączenie się do aktywnego życia publicznego i obywatelskiego, wspólne rozwiązywanie problemów młodzieży, rozwijanie edukacji nieformalnej i procesów socjalizacji młodzieży.
Projekt „Most przyjaźni” finansował Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży, który powstał z inicjatywy rządów Polski i Litwy. Swoją działalność rozpoczął 1 czerwca 2007 roku. Fundacja finansuje litewsko-polskie wymiany młodzieży, wydarzenia, spotkania, projekty organizowane i realizowane przez organizacje promujące wymianę młodzieży i różne inicjatywy w obu krajach, a także projekty informacyjne mające na celu promowanie współpracy kulturalnej, tolerancji, zrozumienia i uznania, wymiany dobrych praktyk doświadczenia i publikacje służące zbliżeniu narodów litewskiego i polskiego. W projektach dofinansowywanych przez Fundusz może wziąć udział każdy młody człowiek w wieku 13-30 lat oraz osoby pracujące z młodzieżą.
Inauguracja projektu
Podczas spotkania inauguracyjnego 4 sierpnia wszystkim przybyłym do Wilkiszek gościom wygrany przez spółkę pożytku publicznego „SIGNUM INTER” projekt przedstawiła dyrektorka tej instytucji Daiva Norinkevičiūtė. Pani Daiva opowiedziała o tym, jak powstała myśl projektu wymiany młodzieży. Zaznaczyła, że ten rok był dla jej instytucji bardzo udany. Aż trzy projekty skierowane do młodzieży wygrały konkurs, który każdego roku organizuje Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Są to: 1. Konkurs na finansowanie projektów aktywności młodzieży na otwartej przestrzeni młodzieżowej w 2021 r., tytuł projektu „Otwarta przestrzeń młodzieży w Czarnym Borze”; 2. Konkurs na dofinansowanie projektów działań w zakresie mobilnej pracy z młodzieżą w 2021 r., nazwa projektu „Gwiazda Przewodnia”; 3. Litewsko-polski projekt wymiany młodzieży „Most przyjaźni”. Pani Daiva podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do tego, aby ten projekt został zrealizowany, a w szczególności samorządowi rejonu wileńskiego. Słowa podziękowania za udział w tym projekcie skierowała również pod adresem gości z Polski. Życzyła im wygrania podobnego projektu w przyszłym roku. Strona litewska z miłą chęcią weźmie w nim udział i będzie czekała na zaproszenie do Polski.
Popisy młodzieży
Po prezentacji projektu odbył się koncert, podczas którego przed publicznością wystąpiła młodzież z Polski i Litwy. W ramach przedsięwzięcia na Litwę został zaproszony Zespół Regionalny „Zielony Jawor” z Krempach – wsi w Polsce, położonej w województwie małopolskim, którego kierownikiem artystycznym jest Maria Wnęk. Po stronie litewskiej w projekcie wzięła udział młodzież z Zespołu Tańca Ludowego „Hałas” (kierowniczka Krystyna Wołejko), działającego przy Centrum Kultury w Czarnym Borze – filii Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie. Podczas koncertu „Hałas” zatańczył skoczny litewski taniec „Transferas”. Następnie przed gośćmi wystąpił zespół „Zielony Jawor” z tańcem spiskim. Potem młodzież tych dwóch zespołów zaprezentowała tańce „Kalvelis” i czardasz, do których wspólnie opracowała choreografię i nauczyła się w ciągu jednego dnia.
Imprezę swoją obecnością zaszczycili przedstawiciele samorządu rejonu wileńskiego. Do Wilkiszek przybyła kierowniczka Wydziału Usług Socjalnych Rodzinie i Dziecku Krystyna Malinowska i główna specjalistka Iwona Stasiłowicz, jak też główny specjalista Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Karol Pacyna.
Malinowska podziękowała Norinkevičiūtė za jej pracę i wysiłek na rzecz młodzieży. Życzyła, aby podobnych projektów było jak najwięcej. Przekazała również pozdrowienia od wicemera rejonu wileńskiego Teresy Dziemieszko.
– Jesteście wspaniali! Cieszę się bardzo, że dzisiaj młodzież chce pielęgnować folklor, polskie pieśni i tańce. Cieszę się również, że z chęcią spędzacie wspólnie czas ucząc się nowych tańców i pieśni – powiedziała Malinowska, zwracając się do młodzieży.
Na zaproszenie organizatorów przybyły również pracownice Centralnej Biblioteki Samorządu Rejonu Wileńskiego.
Uczestnicy projektu i goście otrzymali z rąk organizatorów upominki z atrybutami projektu.
Zabawy integracyjne i inne atrakcje
Litewsko-polski projekt wymiany młodzieży „Most przyjaźni” był realizowany w dniach 4-10 sierpnia. Organizatorzy przygotowali niezwykle bogaty program. Młodzież w tym czasie miała integracyjne wieczory, koncerty, wycieczki oraz inne atrakcje.
4 sierpnia – po imprezie inauguracyjnej – odbył się 12 kilometrowy spływ kajakami po rzeczce Mereczanka. Dla niektórych uczestników to było pierwsze takiego rodzaju przeżycie. Tego samego dnia został zorganizowany wieczór litewski, który miał na celu zapoznanie gości z Polski z kulturą, folklorem, jak też z kuchnią litewską.
Następnego dnia, czyli 5 sierpnia, młodzież zwiedzała rejon solecznicki. Wszystkich zauroczył Port Lawendowy, który we wsi Bujki, niedaleko Jaszun, założyli Aurelia i Danas Arlauskasowie. Młodzież zwiedzała unikatowe gospodarstwo, degustowała lawendową lemoniadę, chrust, lody, mogła nabyć kosmetyki lawendowe, świece i inne rzeczy. Otulona wszechobecnym zapachem czarującej lawendy młodzież miała niezapomnianą sesję zdjęciową. A potem na wszystkich czekały: Republika Pawłowska oraz Pałac Balińskich w Jaszunach. Wieczorem zaś goście z Polski zapoznali wszystkich z tradycyjnymi pieśniami, tańcami spiskimi oraz kuchnią polską.
Kolejnym punktem bogatego programu było zwiedzanie Trok i Wilna. Mimo że pogoda nie dopisała i padał deszcz, młodzież się tym nie przejmowała i świetnie spędzała czas.
6 sierpnia młodzież z zespołu „Hałas” zorganizowała symboliczny „chrzest” gości z Polski – członków zespołu „Zielony Jawor”. Była świetna zabawa przy ognisku. Wiele tańczono i śpiewano.
Cenne lekcje choreografki
8 sierpnia, w niedzielę, uczestnicy projektu, ubrani w stroje ludowe, udali się na Mszę św. do kościoła w Miednikach. Po wysłuchaniu Mszy św. zatańczyli kilka tańców na placu przy kościele. Tego samego dnia w Porcie Lawendowym odbył się koncert zespołów „Zielony Jawor” i „Hałas”.
Każdego dnia młodzież miała również warsztaty taneczne. Dorobek artystyczny zespołu „Hałas” wzbogacił się więc o jeszcze jeden taniec – taniec spiski, do którego choreografię opracowała Maria Wnęk – niezwykle charyzmatyczna i wszechstronnie utalentowana osoba. Jest absolwentką Liceum Ekonomicznego w Nowym Targu, Szkoły Muzycznej w Nowym Targu oraz Studium Tańca Ludowego w Warszawie. Po ukończeniu studiów licencjackich i magisterskich na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach na Wydziale Artystycznym uzyskała tytuł magistra sztuki. Ukończyła również liczne kursy choreograficzne i warsztaty taneczne na Słowacji, w Polsce i w Niemczech. Pracuje z zespołami ludowymi w kilku miejscowościach – obecnie w Krempachach. Pracuje z ludźmi w różnym wieku. Gwoli ciekawości, do zespołu „Zielony Jawor” należą dzieci od 3 lat, jak też osoby w wieku ponad 60 lat. Oprócz tańców swego regionu w dorobku artystycznym zespół ma również tańce węgierskie, słowackie, tańce integracyjne, starsza grupa zespołu jest nie tylko grupą taneczną, ale też teatralną. Pani Maria dla niej pisze scenariusze, szyje stroje, przygotowuje i tworzy scenografie oraz dekoracje do spektakli, reżyseruje przedstawienia i układy taneczne. Zajmuje się w szczególności folklorem spiskim, ale tworzy też układy choreograficzne do muzyki węgierskiej, słowackiej, country i modern. Bierze aktywny udział w konkursach, przeglądach i festiwalach regionalnych, wojewódzkich, ogólnopolskich i międzynarodowych. Pani Wnęk jest nie tylko zawodową choreografką, ale też plastyczką. Maluje, dekoruje różne rzeczy. Jest również muzykiem – gra na organach kościelnych. Swój wolny czas poświęca pszczołom, gdzie również realizuje swoje zamiłowanie plastyczne, bo pszczoły mają niezwykle pięknie pomalowane ule. Oprócz tego jeździ na motorze i pisze wiersze. Wśród wielu zajęć znajduje również czas na prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego.
Czas na podsumowania
Dzień 9 sierpnia był dniem podsumowań. Uczestnicy projektu mieli okazję wspomnieć wszystko, co się działo i zastanowić nad tym, co się udało, a co nie, jak też spróbować znaleźć tego przyczynę. Oprócz tego goście z Polski musieli udowodnić, że w czasie pobytu w Wilkiszkach nauczyli się 30 słów litewskich. A było to nie lada zadanie!.. Młodzież z Litwy z kolei nie musiała popisywać się znajomością języka polskiego, bowiem pochodzi z rodzin polskich i język polski jest jej językiem ojczystym.
Na zakończenie projektu została zorganizowana dyskoteka. Wszyscy się świetnie bawili.
Pomysłodawcy i realizatorzy litewsko-polskiego projektu wymiany młodzieży mają nadzieję, że za tak krótki czas zbudowany most przyjaźni między młodzieżą z Polski i Litwy będzie pielęgnowany nie tylko przez obecnych członków zespołów „Zielony Jawor” i „Hałas”, ale też następne pokolenia. A zawarte znajomości z biegiem lat przemienią się w prawdziwą i trwałą przyjaźń.
Andrzej Aszkiełowicz
Na zdjęciu: w Republice Pawłowskiej
Fot. autor