220-lecie wileńskiej katedry Wawrzyńca Gucewicza
Jubileusz uświęci brzmienie organów
Bazylika archikatedralna pw. św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie jest najważniejszą świątynią litewskich katolików i najbardziej znaczącym przykładem architektury klasycystycznej w kraju. W tym roku mija 220. rocznica budowy obecnej katedry.
Jest to już piąte „wcielenie” katedry wileńskiej. Po pożarze w 1419 roku książę Witold odrestaurował sanktuarium od podstaw w stylu dojrzałego gotyku. Po kolejnych pożarach budowlę restaurowano i przebudowywano, toteż z czasem katedra stopniowo nabierała cech renesansowych oraz barokowych.
W latach 1752-1754 katedra została zrekonstruowana według projektu słynnego wileńskiego architekta barokowego Jana Krzysztofa Glaubitza. 2 września 1769 roku podczas nabożeństwa katedrę splądrowała burza, zginęli ludzie. Chociaż po tym tragicznym wydarzeniu jeszcze przez jakiś czas w katedrze odbywały się modlitwy, budynek, który był w awaryjnym stanie, postanowiono zrekonstruować.
Biskup Ignacy Jakub Massalski na autora rekonstrukcji katedry wyznaczył wileńskiego architekta Wawrzyńca Stokę-Gucewicza (1753-1798). Budowę nowej klasycystycznej świątyni zaczęto w 1777 roku: biskup Massalski wysłał projekt Gucewicza do akceptacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po akceptacji króla rozpoczęto budowę, która z przerwami trwała 20 lat. Po śmierci Wawrzyńca Gucewicza prace w 1801 zakończył jego uczeń Michał Szulc. Zachowane listy biskupa Massalskiego świadczą o tym, że wnętrze odbudowanej katedry nie uległo zasadniczym zmianom.
Dzisiejsza wileńska bazylika archikatedralna, której sklepienia krypt zachowały nawet wczesnogotyckie malowidła ścienne, jest wspaniałą przestrzenią dla dźwięków muzyki organowej różnych epok, wspaniale współgrającej z przechowywanymi w świątyni dziełami sztuki. Tradycyjnie przez całe lato – od 3 czerwca do 26 sierpnia – w czwartki, w samo południe, w bazylice będą odbywały się koncerty z cyklu „Vox organi Cathedralis” („Głos organów katedralnych”), które tym razem będą dedykowane jubileuszowej rocznicy arcydzieła litewskiej architektury sakralnej.
Na organach zagrają członkowie Narodowego Zrzeszenia Organistów: Tomas Bakučionis, Diana Encienė, Laura Gedgaudaitė, Indrė Gerikaitė, Jurgita Kazakevičiūtė, Gražina Petrauskaitė, Mona Roždestvenskytė, Eglė Rudokaitė, Dovilė Savickaitė, Gražyna Trekur, Balys Vaitkus, a także pierwsi absolwenci Studium Muzyki Kościelnej św. Grzegorza (2018-2021).
Wykonawcy tegorocznego cyklu „Vox organi Cathedralis” symbolicznie jako akcenty swoich programów wybrali utwory z XVII-XX wieku takich kompozytorów jak: J. Pachelbel, J. Boyvin, W. A. Mozart, A. G. Ritter, M. E. Bossi, O. Ravanello, M. Duruflé, E. Andrée, H. Andriessen i in. – wszyscy oni pracowali jako organiści w wielu europejskich katedrach.
Koncerty z cyklu „Vox organi Cathedralis” odbędą się z zachowaniem wszelkich obowiązujących wymogów bezpieczeństwa. Konieczna jest wcześniejsza rejestracja
www.vargonininkai.lt