Wystawa w jaszuńskim pałacu
Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego zaprasza do obejrzenia wystawy „Konstytucja 3 Maja – pierwsza w Europie nowoczesna konstytucja przyjęta w sposób demokratyczny” z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. Wystawę można zwiedzać do 31 maja 2021 r. w Pałacu Balińskich w Jaszunach.
Wystawa, przygotowana przez Archiwum Główne Akt Dawnych w związku z otrzymaniem przez Konstytucję 3 Maja Znaku Dziedzictwa Europejskiego, pokazuje szeroki kontekst powstawania Konstytucji, omawia zmiany wprowadzone w ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej skutki dla ówczesnej sytuacji Polski i Europy.
Konstytucja 3 Maja, właśc. Ustawa Rządowa – uchwalona przez Sejm Czteroletni 3 maja 1791 roku – regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Autorami Konstytucji byli król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
Przygotowanie wystawy: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych – AGAD, Państwowe Litewskie Archiwum Historyczne, Instytut Polski w Wilnie
A. K.