Tablica upamiętnia Gimnazjum Polskie w Poniewieżu

Ślady polskości

Dziś już mało kto pamięta o historii Gimnazjum Polskiego w Poniewieżu, założonym przez Stowarzyszenie „Oświata” w 1919 r.

Na początku pod Gimnazjum wynajęto kilka pomieszczeń. Od 1922 r. rodacy z Poniewieża zbierali pieniądze na budowę Gimnazjum. Do akcji włączyli się Polacy z całej Litwy. Budowę rozpoczęto w 1929 r., a w 1930 r. nowy gmach szkoły oddano do użytku. W Gimnazjum uczyła się młodzież polska z różnych zakątków Litwy. Gimnazjum Polskie w tym gmachu działało do 14 czerwca 1940 r. (było zamknięte na rozkaz ówczesnego ministra oświaty).

Po II wojnie światowej w tym gmachu działały litewskie urzędy oświaty, między innymi Seminarium Nauczycielskie, Szkoła Specjalna dla dzieci niepełnosprawnych, czynna do dziś pod nazwą Centrum Wychowania Specjalnego „Šviesa”.

Emerytowana nauczycielka języka angielskiego Elena Vanda Urbanavičiūtė po wizycie krewnych z Warszawy, jako pierwsza, zaczęła się starać by powstała tablica upamiętniającą Gimnazjum Polskie w Poniewieżu. Jej ojciec, Aleksander Urbanowicz, był uczniem Gimnazjum, później uczył córkę poprawnego języka polskiego.

Do sprawy dołączyła autorka artykułu, której mama Irena Kannówna również uczyła się w Gimnazjum Polskim i miłość do języka polskiego przekazała córce.

Inicjatywę wsparli: dyrektor Centrum „Šviesa” Petras Leikauskas, duchowni Poniewieża, historycy, działacze kultury oraz studenci UTW z grupy języka polskiego.

Przy rozpatrzeniu podania o potrzebie tablicy, upamiętniającej Gimnazjum Polskie, nie wszyscy członkowie Komisji do spraw upamiętnienia dat i osób, mieli jednakowe zdanie. Mimo to, radni na posiedzeniu Rady Samorządu Miasta Poniewież 17 grudnia 2020 r. zaakceptowali sprawę upamiętnienia Gimnazjum Polskiego w Poniewieżu – tablica pamiątkowa została umieszczona na ścianie byłego gmachu Gimnazjum Polskiego w Poniewieżu (Kranto g. 18, Panevėžys).

Regina Čirickaitė (Czyrycka),
prezes Koła „Poniewież” Oddziału ZPL „Lauda”,
wykładowczyni języka polskiego na UTW w Poniewieżu


Na zdjęciach: gmach byłego Gimnazjum Polskiego w Poniewieżu i tablica na nim.

<<<Wstecz