Odnowiono jeden z najbardziej znanych obrazów w Wilnie
Konserwacja obrazu Franciszka Smuglewicza
Instytut POLONIKA zakończył prace konserwatorskie monumentalnego i bardzo zniszczonego obrazu przedstawiającego „Pożegnanie św. św. Piotra i Pawła” autorstwa Franciszka Smuglewicza. Obraz znajduje się w ołtarzu głównym jednego z najciekawszych kościołów w Wilnie fundacji rodziny Paców – pw. św. św. Piotra i Pawła na Antokolu. Koszt prac wyniósł ok. 340 tys. zł.
Kościół Świętych Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie jest dziełem wybitnym, niemającym odpowiednika na rozległych ziemiach dawnej Rzeczypospolitej ze względu na niezwykle bogaty wystrój sztukatorski powstały w 2 poł. XVII w. Wnętrze świątyni, poza dekoracją ornamentalną, ozdabia ok. 600 postaci wykonanych w stiuku. Charakterystycznym elementem kościoła jest także kryształowy żyrandol w kształcie łodzi będący pamiątką zatonięcia podczas transportu ołtarza głównego zamówionego przez hetmana Paca we Włoszech. Miejsce tegoż ołtarza zajął obraz przedstawiający pożegnanie św. św. Piotra i Pawła, pędzla Franciszka Smuglewicza, jednego z najznakomitszych malarzy swojej epoki – konserwację obrazu w tym roku przeprowadził Instytut POLONIKA. Smuglewicz był stypendystą króla Stanisława Augusta i kształcił się w Accademia di San Luca w Rzymie. Po powrocie do kraju tworzył w Warszawie, a ostatecznie osiadł w Wilnie, gdzie jako profesor uniwersytecki stał się twórcą „szkoły wileńskiej” w malarstwie.
– Przed rozpoczęciem prac konserwatorskich obraz Smuglewicza znajdował się w stanie krytycznym i wymagał natychmiastowego podjęcia prac ratunkowych ze względu na ryzyko utraty substancji zabytkowej – mówiła Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu POLONIKA. – Płótno malowidła było nierówno naciągnięte, odkształcone i pofalowane, w wyniku czego struktura podobrazia została zdeformowana, a w warstwie malarskiej były widoczne liczne ubytki i spękania. Taki stan zachowania obrazu jest w dużej mierze konsekwencją wykonanych nieprawidłowo interwencji konserwatorskich i warunków cieplno-wilgotnościowych panujących w kościele.
Przeprowadzona przez Instytut POLONIKA konserwacja objęła wykonanie prac badawczych, zabiegów powstrzymujących proces destrukcji zabytkowej materii dzieła, a następnie przywrócenie prawidłowego stanu technicznego oraz walorów estetycznych obrazu i zabezpieczenie go przed dalszymi zniszczeniami. Koszt tych prac wyniósł ok. 340 tys. zł.
Finansowane przez Instytut POLONIKA prace zostały zrealizowane przez litewsko-polski zespół konserwatorów. Ze strony litewskiej pracami kierował Mantas Matuiza, ze strony polskiej – Paweł Sadlej z firmy Croaton Konserwacja i Restauracja Dzieł Sztuki.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA został powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 18 grudnia 2017 r. jako wyspecjalizowana państwowa instytucja kultury, której celem jest zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą oraz kształtowanie świadomości Polaków na temat ich dziedzictwa kulturowego. Do osiągania tych celów służy system zarządzania projektami poprzez trzy Programy Strategiczne – Ochrona, Badania oraz Popularyzacja polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. Więcej informacji na temat działalności Instytutu można znaleźć na stronie internetowej www.polonika.pl.
Inf. Instytutu POLONIKA
Na zdjęciu: w trakcie prac renowacyjnych