Koncert jubileuszowy zespołu „Rudomianka”

Pasją ich życia jest śpiew i taniec

Przed 30 laty w wieniec rodzimych zespołów artystycznych wplótł się jeszcze jeden – Zespół Pieśni i Tańca Ludowego „Rudomianka”. 20 października, w piękne słoneczne niedzielne popołudnie, wszyscy miłośnicy i sympatycy tego zespołu śpieszyli do Domu Kultury Polskiej w Wilnie, aby uczcić jego jubileusz.

Zespół „Rudomianka” został założony w 1989 roku w Rudominie, nieopodal Wilna, przez nauczyciela Jana Żygiela z inicjatywy Genowefy Swatkowskiej i chóru kościelnego, w toku powołania pierwszych kół Związku Polaków na Litwie. Podstawą repertuaru stały się piosenki ludowe, pieczołowicie zachowane w zeszytach Heleny Swatkowskiej.

Pierwsza próba zespołu odbyła się w uroczystość Trzech Króli, 6 stycznia 1989 roku, w pomieszczeniu byłego internatu w składzie: Jan Żygiel, Helena i Wincenty Swatkowscy, Maria Simanowicz, Alina Masiewicz, Janina Dagiel. Pierwszą kierowniczką zespołu została Irena Alaszewicz. Natomiast pierwszy występ „Rudomianki” miał miejsce 4 lutego 1989 roku w Domu Kultury w Rudominie, gdzie do grupy zespolaków dołączyli się: Genowefa Ciereszko, Maria Żebiałowicz, Maria Taraszkiewicz, Wanda Jurgiel, Janina Wilkiń, Leonarda Wanagiel, organista Jan Drutel, przygrywali zaś im cymbalista Piotr Kaczanowski oraz akordeonista Henryk Boguszewicz.

Początki działalności zespołu były bardzo trudne. Nie było strojów ani miejsca na próby. Początkowo na występy kobiety ubierały się w białe bluzki i czarne spódnice, a mężczyźni – w białe koszule i czarne spodnie. Dzięki staraniom kierowniczki Alaszewicz udało się zdobyć stroje ludowe. Ale trudy i problemy nie osłabiły zapału zespolaków. Chęć niesienia ludziom piękna polskiej piosenki ludowej oraz zamiłowanie do śpiewu jednak przeważyły.

W ciągu trzydziestoletniej działalności zespół miał wielu kierowników. Najdłużej, bo w ciągu dziesięciu lat, „Rudomianką” kierował Jan Drutel. Od 2003 roku kierownikiem zespołu jest Wioleta Cereszka, która piastuje również stanowisko dyrektora Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie. Właśnie dzięki niej „Rudomianka” zdobyła niemałe osiągnięcia w technice śpiewu, w stylach utworów oraz repertuarze. Obecnie „Rudomiankę” stanowią trzy grupy wiekowe oraz kapela. Grupą taneczną kieruje Mirosław Wojciulewicz. Kierownikiem kapeli jest Krzysztof Stankiewicz. Najmłodszą i średnią grupę prowadzi Irena Brazis.

Zespół wielopokoleniowy

Zespół na swoim koncie ma ponad 500 koncertów na Wileńszczyźnie, w różnych miastach Litwy i Polski (m. in. w Kielcach, Koszalinie, na Ziemi Dolnośląskiej, w Warszawie, Licheniu, Poznaniu, Węgorzewie itd.). Na XXII Międzynarodowym Przeglądzie Widowisk Kolędniczych „Herody 2004” „Rudomianka” zdobyła I miejsce. Zespół stale bierze udział w festiwalach, koncertach i świętach rejonowych (m. in. „Kwiatach Polskich” w Niemenczynie, dożynkach w Pikieliszkach, zapustach, Nocy Świętojańskiej, Kiermaszu Kaziukowym itp.).

„Rudomianka” – to zespół, który poprzez swą działalność – nie tylko koncertową – w ciągu minionych trzydziestu lat był (i nadal jest) jednym z filarów polskości w Rudominie i ambasadorem Polaków z Wileńszczyzny w Macierzy, prezentując miejscowy folklor. Jest również zespołem wielopokoleniowym, który przekazuje piękno polskiego folkloru poprzez śpiew, taniec i barwne ludowe stroje. Członkowie zespołu – to dzieci, ich rodzice i dziadkowie. W zespole śpiewa i tańczy wraz z wnuczką i jej mężem Czesława Tuczkowska, a pierwsze kroki w zespole stawia jej prawnuczka. Rodziny razem uczestniczą w próbach, koncertach, treściwie spędzają czas wolny.

Jubileuszowe plony

Motywem przewodnim koncertu jubileuszowego były dożynki. To nie przypadek. Dożynki – to największe w roku święto rolników. To forma podziękowania za tegoroczne zbiory, a jednocześnie prośba o pomyślność w następnych. W ten sposób „Rudomianka” pragnęła podsumować swoją trzydziestoletnią działalność artystyczną, a ukazując piękno polskich tradycji jednocześnie zachęcić młodzież do ich kontynuacji.

Licznie przybyłej na koncert publiczności został przedstawiony piękny obrazek sceniczny. Już sam widok cudownie udekorowanej sceny wprawił wszystkich w zachwyt. Można tu było ujrzeć powóz wiejski zasłany kilimami i serwetami o motywach ludowych, kosze pełne owoców i warzyw, wiązanki kwiatów, plecione ze zboża wieńce, przebrane w stroje ludowe kukły, a nawet żywe króliki i kury.

Koncert rozpoczął się od uroczystego wniesienia pięknego wieńca uwitego z kłosów zboża oraz ziół. Obchody dożynek zawsze rozpoczynały się od wicia wieńca. Wieniec dożynkowy kiedyś uosabiał wszystkie zebrane plony oraz urodzaj. Niosła go na głowie lub w wyciągniętych rękach najlepsza żniwiarka, czasami z pomocą innych żeńców. Za nią postępował orszak odświętnie ubranych żniwiarzy, niosących na ramionach przybrane kwiatami, wyczyszczone kosy i sierpy. Wieniec niesiono do poświęcenia do świątyni, a następnie ze śpiewem w uroczystym pochodzie, udawano się do dworu lub do domu gospodarza dożynek. Wieniec dożynkowy przechowywany był w stodole do kolejnego roku, do nowego siewu.

Zespół przedstawił również dawny obyczaj dzielenia się chlebem upieczonym z tegorocznego zboża. Podczas koncertu gospodarze imprezy – członkowie „Rudomianki” – dzielili się chlebem z obecną na sali publicznością. To również miało swoją symbolikę. Niedzielny koncert był owocem długiej działalności artystycznej zespołu, którym tego dnia dzielił się z widzami.

Barwne widowisko

„Rudomianka” tego dnia dała popis swoich umiejętności wokalnych i tanecznych. Płynęły piosenki o ogródeczku, o kukułeczce, o lipce, o padającym deszczu, o płynącej rzeczce, o jadących gościach, o Zośce i gospodarzu. Pary taneczne wirowały w rytmach walca i polki. Nie zabrakło też strof poezji. W koncercie udział wzięły wszystkie grupy chóralne, taneczne oraz kapela „Rudomianki”. Na scenie Domu Kultury Polskiej zostały zaprezentowane ulubione piosenki i tańce polskie, którymi zespół zachwycał w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Publiczność była zafascynowana nie tylko występem zespołu, jego śpiewem i tańcem, ale też barwnością i pięknymi strojami.

Pięknym akcentem koncertu było zaproszenie publiczności do wspólnego tańca. Wszyscy chętni mogli zawirować w rytmach „Walca Wileńskiego”.

Podczas koncertu na wileńskiej scenie wystąpili również przyjaciele zespołu „Rudomianka”. Na jubileusz z Mariampola przybył zespół tańca ludowego „Kropelki” (kier. Krystyna Wołejko), który zatańczył walca. Wystąpił też zespół pieśni i tańca „Jawor” z Awiżeń (kier. Elita Sinkiewicz), zaprezentował niezwykle żywiołowy taniec cygański. Z Czarnego Boru przybył zespół tańca ludowego „Hałas” (kier. Krystyna Wołejko), publiczność miała okazję zachwycać się litewskim i rosyjskim tańcem ludowym w jego wykonaniu.

Jubileuszowy koncert „Rudomianki” uświetniła obecność na scenie duetu legendarnego już i jakże lubianego gawędziarza Wincuka Bałbatunszczyka z Pustaszyszek (Dominik Kuziniewicz) oraz Ciotki Franukowej (Anna Adamowicz). Byli oni niestrudzonymi prowadzącymi tego koncertu. Ich gawędy i dowcipy mówione stylizowaną gwarą wileńską rozbawiły publiczność.

W trakcie koncertu była również prowadzona zbiórka pieniędzy na powstający oddział dziecięcy Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie.

Goście i życzenia

Koncert jubileuszowy swoją obecnością zaszczyciło wielu dostojnych gości: przewodniczący AWPL-ZChR, europoseł Waldemar Tomaszewski, minister komunikacji RL Jarosław Narkiewicz, prezes ZPL, poseł na Sejm RL z ramienia AWPL-ZChR Michał Mackiewicz i poseł Czesław Olszewski, wicemer samorządu rejonu wileńskiego Robert Komarowski, kierownik samorządowego Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Lilia Andruszkiewicz, starosta gminy rudomińskiej Józef Szatkiewicz wraz z pracownikami, prezes Wspólnoty Gminy Rudomino Władysław Kaczanowski, starostowie innych gmin rejonu wileńskiego, kierownik Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie Lilia Kiejzik, prezes Centrum Kultury Polskiej na Litwie im. Stanisława Moniuszki Apolonia Skakowska, kierownicy i członkowie zaprzyjaźnionych zespołów ludowych oraz weterani zespołu „Rudomianka”.

W swoim przemówieniu europoseł Tomaszewski podziękował „Rudomiance” za ich wieloletnią pracę na rzecz kultury polskiej na Litwie.

– Jesteście naprawdę piękni, dostojni, pracowici i uwielbiani – powiedział. – Zespół ten jest swoistą wizytówką pokoleniową naszej Wileńszczyzny. Prowadzi nie tylko działalność artystyczną, ale jest również aktywny społecznie. Przed 30 laty powstał Związek Polaków na Litwie. W ciągu tych lat zespolacy byli najbardziej aktywnymi członkami ZPL. Angażowali się w życie społeczne i polityczne Wileńszczyzny – dodał europoseł.

Minister Narkiewicz natomiast podziękował zespołowi za łączność pokoleń. Cieszył się z tego, że różne placówki gminy rudomińskiej – Wielofunkcyjny Ośrodek Kultury, Szkoła Sztuk Pięknych, gimnazja i przedszkola pięknie współpracują ze sobą, tworzą swoistą rodzinę. „Pozostańmy więc taką rodziną na zawsze” – życzył minister.

Poseł Mackiewicz w imieniu sejmowej frakcji AWPL-ZChR oraz ZG ZPL złożył zespołowi najserdeczniejsze życzenia z okazji tak pięknego jubileuszu. „Dziękuję, że jesteście i działacie. Mam nadzieję, że tak będzie zawsze. Razem z całą społecznością polską na Litwie będziemy tworzyć jedną wielką polską rodzinę – mówił prezes ZPL.

– Kraj Wileński doprawdy jest bogaty. Dusza się cieszy, raduje, bo w każdym starostwie działa nie jeden, ale nawet kilka wspaniałych zespołów. Ktoś tańczy, ktoś śpiewa. A w „Rudomiance” wszyscy tańczą i śpiewają. W zespole działają nie tylko babcie, lecz i ich wnuczęta. Ten zespół jest prawdziwym związkiem chrześcijańskich rodzin – powiedział z kolei poseł Olszewski. Życzył zespołowi doczekać kolejnych pięknych jubileuszy.

Wicemer rejonu wileńskiego Komarowski w imieniu mer Marii Rekść z okazji jubileuszu złożył zespołowi najserdeczniejsze życzenia. Na ręce najmłodszych członków „Rudomianki” przekazał kosz pysznych słodyczy. Wręczył również dyplomy za twórczą pracę artystyczną i pielęgnowanie tradycji i obyczajów, kultury Ziemi Wileńskiej oraz za zaangażowanie w rozwój twórczości kulturalnej na Litwie i poza jej granicami zasłużonym członkom zespołu. Uhonorowani zostali: Irena Alaszewicz, Jan Drutel, Wioleta Cereszka, Mirosław Wojciulewicz, Irena Brazis, Krzysztof Stankiewicz, Maria Simanowicz, Leonarda Wanagiel, Danuta Żebrowska, Czesława Tuczkowska, Henryka Wojciulewicz, Beata Nenartovičiūtė-Dołgopołowa, Jan Wojciulewicz, Władysław Czekan, Henryk Boguszewicz.

Andruszkiewicz składając życzenia „Rudomiance” cieszyła się z tego, że zespół zasila nowe pokolenie, że starsze pokolenie dzieli się swoim doświadczeniem. Życzyła, aby zespół nadal prosperował. Na ręce kierowniczki zespołu Cereszki również przekazała dyplomy dla członków zespołu.

Wiele pięknych słów pod swoim adresem usłyszał tego dnia zespół „Rudomianka” i jego niestrudzona kierowniczka. Słowa te płynęły ze szczerego serca. Zespół na to zasłużył. Należy dodać, że zespół z Rudomina charakteryzuje determinacja, wytrwałość, pracowitość, szczerość i dobroć. Zespół ten jest przykładem dla wszystkich, jak należy tworzyć i pielęgnować polską kulturę na Ziemi Wileńskiej. Przekonać się o tym mogli wszyscy, którzy przybyli do Domu Kultury Polskiej w Wilnie na jubileuszowy koncert „Rudomianki”.

Andrzej Aszkiełowicz

Na zdjęciach: „Rudomianka” już trzy dziesięciolecia cieszy nas swoją twórczością – rozwesela pieśniami, zachwyca oko barwami;
zespół zasila wielu ludzi młodych, którzy przejmują schedę po rodzicach i dziadkach
Fot.
autor

<<<Wstecz