XVII Dni Polonistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego
W roku jubileuszy
W dniach 16-17 maja 2019 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego odbyły się tradycyjne XVII Dni Polonistyki. W roku kilku ważnych jubileuszy miały one charakter wyjątkowo uroczysty. 1 kwietnia minęła 440. rocznica założenia Akademii Wileńskiej, dzisiejszego Uniwersytetu Wileńskiego, natomiast na początku października będziemy obchodzili 100. rocznicę wskrzeszenia uczelni – po 87 latach – pod nazwą Uniwersytetu Stefana Batorego. Właśnie ta druga rocznica była motywem przewodnim pierwszego dnia Święta Polonistyki.
Dni Polonistyki rozpoczęły się w dn. 16 maja od międzynarodowej konferencji studenckiej. Uroczystego otwarcia imprezy dokonała prodziekan Wydziału Filologicznego ds. nauczania doc. dr Diana Šileikaitė-Kaishauri, która przywitała uczestników konferencji, ich kolegów i wykładowców, a także gości, wśród których była 18-osobowa grupa studentów z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z opiekunem dr Małgorzatą Burtą na czele. Z myślą o uczestnikach i gościach konferencji studentki I roku Ewelina Czarnecka i Aneta Savelytė przygotowały prezentację na temat studiów polonistycznych na Uniwersytecie Wileńskim i historii Dni Polonistyki. Następnie odbyły się obrady, podczas których wygłoszonych zostało 10 referatów. Ich autorki, cztery doktorantki i sześć studentek, reprezentujących sześć uniwersytetów (Uniwersytet Wileński, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytet Śląski w Katowicach) przedstawiły wyniki swoich badań z kilku dziedzin: historii, literaturoznawstwa, językoznawstwa i prasoznawstwa. Tak np. mgr Katarzyna Ostrowska z UJKK (uczestnicząca w konferencji wileńskiej po raz czwarty) wygłosiła referat na temat reportażu literackiego Jarosława Mikołajewskiego Wielki przypływ, a jej młodsza koleżanka Katarzyna Pietrzyk mówiła o koncepcji sprawiedliwości w wywiadzie Niebo dla średnio zaawansowanych Szymona Hołowni i ks. dr. Grzegorza Strzelczyka. Mgr Julia Domitrak z Ukrainy, doktorantka Wydziału Artes Liberales UW, przedstawiła prezentację na temat: Korpus tekstów w badaniach nad konkurencją leksyki rodzimej i obcej w gwarach polskich na Brasławszczyźnie – aspekt metodologiczny, a reprezentantka UAMP mgr Katarzyna Janik-Borecka analizowała nazwy polskich miejscowości pochodzące od wyrazu „lipa”. Z uwagi na rok jubileuszowy Juliusza Słowackiego dwa referaty dotyczyły twórczości tego poety: Na co patrzył Juliusz Słowacki, czyli o „Godzinie myśli” (Aleksandra Ostaszewska z UKSW) oraz Donkichotyzm w „Anhellim” Juliusza Słowackiego (Paulina Łosoń z UŚ). Reprezentantki rodzimej polonistyki na obiekt swoich badań wybrały recepcję twórczości Adama Mickiewicza (Karolina Słotwińska) i Czesława Miłosza (Augustyna Greiciun-Minakowska, Ilona Maszkiewicz). Absolwentka polonistyki wileńskiej, a obecnie doktorantka Wydziału Historycznego UAMP, mgr Sabina Jakutowicz przypomniała o najnowszej recepcji Michała Kleofasa Ogińskiego na Litwie.
Tego samego dnia odbyło się ogłoszenie wyników Konkursu wiedzy o Uniwersytecie Stefana Batorego, którego odbiorcami byli uczniowie klas 9-12 szkół polskich na Litwie. Uczestnicy konkursu musieli odpowiedzieć na 10 pytań na temat osób i wydarzeń z dziejów USB w Wilnie. Pytania dotyczyły zarówno Marszałka Józefa Piłsudskiego, prof. Ferdynanda Ruszczyca, prof. Stefana Erenkreutza, Miłosza i innych „żagarystów”, jak też takich ważnych i ciekawych inicjatyw, jak szopki akademickie czy inscenizacja pokonania przez tajemniczego rycerza groźnego potwora – wileńskiego bazyliszka. Ogółem w konkursie wzięło udział 20 uczniów ze szkół w Wilnie, z rejonu wileńskiego oraz jedna z rejonu solecznickiego. Koordynatorem konkursu była dr Teresa Dalecka, która ogłosiła wyniki i wręczyła nagrody rzeczowe, ufundowane przez Ambasadę RP w Wilnie, zwycięzcom oraz dyplomy i nagrody książkowe wszystkim uczestnikom. Na uroczystość wręczenia nagród przybyli nie tylko laureaci, ale też ich koledzy i nauczyciele, najliczniejszą grupkę stanowili uczniowie z Gimnazjum im. Jana Pawła II z polonistką Anną Jasińską na czele. Właśnie uczennica tej szkoły Wanesa Jewdokimenko (klasa II D) zajęła II miejsce w Konkursie. Miejsce III przypadło reprezentantce rejonu wileńskiego Iwonie Gilewskiej z Rukojń, natomiast zwyciężczynią okazała się Margarita Biveinytė z Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego, która nie tylko odpowiedziała poprawnie na wszystkie pytania, ale jej odpowiedzi były najbardziej wyczerpujące. Jej koleżanka z klasy równoległej Katarzyna Żuromska otrzymała wyróżnienie za bardzo staranne przygotowanie odpowiedzi w formie albumu z komentarzami do zdjęć.
O godz. 15.00 uczestnicy konferencji studenckiej, Konkursu oraz studenci i goście Centrum Polonistycznego zostali zaproszeni na występ artystów Teatru Polskiego w Wilnie. Zaprezentowali oni spektakl poetycki Ogłaszam miasto Wilno najgorętszym punktem planety w reżyserii Bożeny Simanavičiūtė-Sosnowskiej, notabene absolwentki polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim. Siedmioro artystów przy pomocy plastycznych ruchów, muzyki, mimiki i słowa poetyckiego przeniosło widzów w wielobarwny i wielojęzyczny świat stolicy niegdyś Wielkiego Księstwa Litewskiego, a dzisiaj Litwy. Ze sceny brzmiały w różnych językach wiersze poetów kilku pokoleń albo urodzonych w Wilnie (Zofia Bohdanowiczowa, Romuald Mieczkowski, Tomasz Tamošiūnas, Agnieszka Masalytė), albo związanych z nim poprzez studia czy pracę (Mickiewicz, Miłosz, Maria Łotocka, Judita Vaičiūnaitė), albo też będących tu tylko okazyjnie, ale zauroczonych tym miastem (Josif Brodski). Tematyka wileńska w tych tekstach przeplatała się ze sprawami uniwersalnymi, takimi jak np.: wspomnienia z dzieciństwa, miłość, przemijanie, kłopoty z tożsamością, dlatego była bliska wszystkim odbiorcom.
W dn. 17 maja uczestnicy Dni Polonistyki udali się na wycieczkę edukacyjno-integracyjną po zabytkach rejonu solecznickiego. Zwiedzili pałac Balińskich oraz cmentarz rodzin Śniadeckich i Balińskich w Jaszunach, muzeum w Gimnazjum im. P.K. Brzostwoskiego w Turgielach, teren dawnej Republiki Pawłowskiej, a także Muzeum Anny Krepsztul w Taboryszkach.
Składamy serdecznie podziękowanie wszystkim, którzy byli naszymi przewodnikami podczas tej wycieczki: panu Kazimierzowi Karpiczowi, dyrektorowi pałacu Balińskich, pani Łucji Jurgielewicz, dyrektorce Gimnazjum im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach, Teresie, która oprowadziła nas po kościele p.w. Wniebowstąpienia NMP w Turgielach, a także pani Danucie Mołoczko, kustoszowi Muzeum Anny Krepsztul w Taboryszkach, młodszej siostrze i przyjaciółce „nadwornej malarki Ostrobramskiej”. Słowa wdzięczności kierujemy przede wszystkim do Ambasady RP w Wilnie za dofinansowanie naszego projektu – ufundowanie nagród dla uczestników konkursu oraz pokrycie kosztów wycieczki.
dr Irena Fedorowicz
Na zdjęciu: w pałacu Balińskich w Jaszunach
Fot. autorka