Prezentacja nowej publikacji rodem z rejonu wileńskiego
Sto Tatarów między historią i teraźniejszością
W połowie marca w Domu Wspólnoty Tatarskiej w miejscowości Sorok Tatary (gmina Pogiry) odbyła się prezentacja litewsko-angielskiego wydania „Wieś Sorok Tatary pomiędzy historią i teraźniejszością” (Keturiasdešimt Totorių kaimas tarp istorijos ir dabarties/Forty Tatars village between history and the present, na zdjęciu), które ukazało się w nakładzie 3000 egzemplarzy w oficynie wydawniczej „Standartų spaustuvė”.
48-stronicowa edycja jest wydaniem stricte informacyjnym, zaopatrzonym artykułem prof. dr. Adasa Jakubauskasa, przewodniczącego Związku Wspólnot Tatarów Litwy, w którym autor dokonuje krótkiego przeglądu wielowiekowych dziejów wsi, przybliża najbardziej znane postacie, tatarskie tradycje. Broszura zawiera dużo zdjęć ilustrujących poszczególne obiekty i zabytkowe miejsca Sorok Tatarów, zamieszkałych tu ludzi oraz ich codzienność.
– Wieś Sorok Tatary odwiedza wielu gości, dlatego takie wydanie było nam bardzo potrzebne. Tego lata gościliśmy, na przykład, dużą grupę gości z Ameryki, którzy przyjechali tutaj w poszukiwaniu własnych korzeni. To wnuki i prawnuki pierwszych Tatarów emigrantów. Co ciekawe, że wśród nich, jak się potem okazało, był również krewny mego ojca. Moja prababcia kiedyś wyemigrowała do Ameryki i tam, w Nowym Jorku, urodziła moją babcię. Dziadek też urodził się w Nowym Jorku… Niestety, nasi rodacy z Ameryki już nie rozmawiają w żadnym ze znanych tutaj języków, tylko po angielsku. Ale mimo wszystko to było bardzo ciepłe spotkanie – powiedziała w rozmowie z „Tygodnikiem” Fatima Bujnowska, przewodnicząca Lokalnej Wspólnoty Tatarów i inicjatorka wydania broszury informacyjnej. Jej edycję w ramach projektu „Wspieranie działalności wspólnoty lokalnej” sfinansowało litewskie ministerstwo opieki społecznej i pracy.
Sprowadzeni ponad 600 lat temu na Litwę przez wielkiego księcia Witolda, Tatarzy dzisiaj stanowią około 4-tysięczną diasporę, rozproszoną po różnych miejscowościach w kraju. Największym skupiskiem Tatarów są Rejże (Raižiai, r. olicki), Niemież i właśnie Sorok Tatary.
Według pani Bujnowskiej, obecnie spośród 500 mieszkańców wsi Sorok Tatary, Tatarzy stanowią 113 osób. Do miejscowej sunickiej wspólnoty islamskiej należy tu 300 wiernych, część z nich do meczetu dojeżdża z Wilna. W okolicach wsi znajdują się aż 4 tatarskie nekropolie: 3 zabytkowe i jeden czynny cmentarz parafialny. Do wspólnoty należą także okazały meczet i Dom Wspólnoty Tatarskiej, wybudowany w 2014 roku.
Irena Mikulewicz