8 marca – Międzynarodowy Dzień Kobiet
Naprawdę jaka jesteś, nie wie nikt…
Po raz pierwszy Dzień Kobiet odbył się 18 lutego 1909 roku w Stanach Zjednoczonych i miał zostać zapoczątkowany przez Socjalistyczną Partię Ameryki po słynnych nowojorskich protestach kobiet domagających się równego traktowania w miejscu pracy. Mija więc dokładnie 110 lat od tego wydarzenia.
Istnieje jednak kilka wersji związanych z dokładnym pochodzeniem tego święta. Jedna z nich, choć niepotwierdzona przez źródła historyczne, głosi, że Dzień Kobiet należy traktować jako upamiętnienie ofiar pożaru, do którego doszło w nowojorskiej fabryce tekstyliów Triangle Shirtwaist. W miejscu tym zginęło 129 strajkujących przeciwko wyzyskowi kobiet. Na świecie to święto obchodzono już od 1910 roku. Ustanowiono je z inicjatywy Międzynarodówki Socjalistycznej w Kopenhadze jako wyraz szacunku dla bojowniczek walczących głównie w krajach anglosaskich o prawa wyborcze dla kobiet w końcu XIX i na początku XX w. – sufrażystek walczących o równouprawnienie kobiet. Dziś święto obchodzone jest 8 marca w wielu krajach na świecie takich jak Albania, Chiny, Białoruś, USA czy Polska. Wyjątkiem jest Tunezja, która, co prawda, również odznacza w kalendarzu kobiety, ale w przeciwieństwie do większości państw, Dzień Kobiet przypada tam 13 sierpnia.
Jeżeli chodzi o dane statystyczne dotyczące płci pięknej w Unii Europejskiej, to w krajach UE żyje 5 proc. więcej kobiet niż mężczyzn. Powodem tego jest średnia dłuższa ciągłość życia kobiet niż mężczyzn. W roku 2017 więcej kobiet niż mężczyzn zamieszkiwało prawie we wszystkich krajach UE; największe różnice odnotowano na Łotwie (18 proc.), Litwie (17 proc.) i w Estonii (13 proc). Siedmiokrotnie wyższa jest liczba kobiet niż mężczyzn samotnie wychowujących dzieci! W całej Unii Europejskiej kobiety wcześniej niż mężczyźni opuszczają domy rodzinne, zakładają własne rodziny… i żyją dłużej. Średnia prawdopodobna ciągłość życia kobiet i mężczyzn w UE znacznie się różni. W roku 2016 średnia wieku kobiet wynosiła 83,6, mężczyzn – 78,2 lata, czyli prawie 5,5 lat. Ta różnica wahała się od 10-11 lat na Łotwie i Litwie do mniej niż 4 lata w Danii, Irlandii, na Malcie, w Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii.
Mamy więcej kobiety wykształconych niż mężczyzn. Według statystyk w roku 2017 prawie jednakowa część kobiet i mężczyzn w wieku 25-64 lat (stosunkowo 22 proc. i 23 proc.) miała wyższe niż podstawowe wykształcenie. Mniej kobiet (44 proc.) niż mężczyzn (48 proc.) miało wyższe niż średnie wykształcenie. Ta tendencja jest obserwowana we wszystkich krajach UE. Mimo iż kobiety są lepiej wykształcone, to jednak przeciętnie we wszystkich krajach UE zarabiają mniej niż mężczyźni. W 2015 r. w UE kobiety zarabiały o 16,3 proc. mniej niż mężczyźni (wg przeciętnych stawek godzinowych brutto), a największe rozbieżności występowały w Estonii (26,9 proc.), Czechach (22,5 proc.), Niemczech (22,0 proc.), Austrii (21,7 proc.) i Wielkiej Brytanii (20,8 proc.). Najmniejsze różnice w zarobkach odnotowano w Luksemburgu i Włoszech (po 5,5 proc.), Rumunii (5,8 proc.), Belgii (6,5 proc.) i Polsce (7,7 proc.). Różnice w wynagrodzeniach częściowo można wyjaśnić indywidualnymi cechami pracowników np. posiadanym doświadczeniem czy wykształceniem. Choć to kobiety są przecież lepiej wykształcone...
Jest oczywiście dziedzina, w której kobiety znacząco dominują... We wszystkich państwach UE znacznie większy odsetek kobiet niż mężczyzn zajmuje się dziećmi, wykonuje prace domowe i gotuje. W 2016 r. w UE 92 proc. kobiet i 68 proc. mężczyzn w wieku 25-49 lat mających dzieci opiekowało się nimi codzienne. Pod względem wykonywania prac domowych i gotowania różnice są jeszcze większe. W 2016 r. w UE 79 proc. kobiet codziennie gotowało lub wykonywało prace domowe, w porównaniu z 34 proc. mężczyzn.
Życie kulturalne i towarzyskie, np. spotykanie się z krewnymi i przyjaciółmi, chodzenie na koncerty itp., też nieco się różni między kobietami i mężczyznami. Kobiety częściej czytają książki – 42 proc. w UE w 2013 r. w porównaniu z 31 proc. mężczyzn, a także częściej oglądają przedstawienia na żywo, np. koncerty – 30 proc. w porównaniu z 27 proc. mężczyzn w 2015 r. Przedstawiciele obu płci w podobnym stopniu uczestniczą w imprezach kulturalnych i towarzyskich: 28 proc. kobiet i 27 proc. mężczyzn chodzi do kina, po 27 proc. pań i panów zwiedza zabytki lub chodzi do muzeów, a 23 proc. spotyka się z przyjaciółmi. Mężczyźni z kolei częściej chodzą na imprezy sportowe – 21 proc. Mężczyzn, w porównaniu do 13 proc. kobiet.
Mimo wspomnianych różnic, w życiu codziennym kobiet i mężczyzn, ich zadowolenie z życia jest niemal takie samo. Przeciętnie w UE w 2013 r. kobiety w wieku 16 lat i więcej oceniały swoje zadowolenie z życia na 7,0 w skali od 0-10; a mężczyźni – na 7,1. W większości państw członkowskich oceny obu płci były takie same.
Tyle statystyka, a życie... raczej niezbyt odbiega od tych danych. Dlatego kochajmy siebie panie, kochajcie nas panowie nie tylko 8 marca.
Opracowała
Monika Urbanowicz