Spadkobiercy ułanów w Wilnie i Kielcach upamiętnili 100. jubileusz powstania jednostki
Spadkobiercy ułanów w Wilnie i Kielcach upamiętnili 100. jubileusz powstania jednostki
Po ułańsku – w stajni i… z końmi!
Wieczór wigilijny dla wielu z nas kojarzy się z zapachem sianka, które kładziemy pod obrus lub na talerzyk z opłatkami. Czy moglibyśmy sobie wyobrazić łamanie się opłatkiem w stajni, przy intensywnym zapachu siana i końskiego potu? Ktoś powie – mało romantyczne, ktoś inny pokręci nosem, a jeszcze inny stwierdzi, że cała ta otoczka odpowiada realiom narodzin Bożego Syna, któremu w pierwszych dniach życia towarzyszyły właśnie zwierzęta. Opłatek w stadninie na zakończenie ubiegłego roku zorganizowali członkowie Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”.
Tegoroczne spotkanie opłatkowe było wyjątkowe: odbyło się w 100. rocznicę powstania 13. Pułku Ułanów Wileńskich i 85. Pułku Strzelców Wileńskich. Oba te oddziały, razem z 19. Pułkiem Artylerii Lekkiej, stacjonowały w okresie międzywojennym w Nowej Wilejce. Dzisiaj ich tradycje wskrzeszają miłośnicy historii w Kielcach (Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13. Pułku Ułanów Wileńskich) i od kilku lat – wilnianie (Wileński Klub Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”).
2019 – Rokiem Stanisława Moniuszki
Kompozytor, dyrygent, pedagog, organista, dyrektor Teatru Wielkiego w Warszawie; autor ok. 300 pieśni, operetek, baletów i oper – Stanisław Moniuszko (1819-1872) – w mieście nad Wilią spędził 18 lat. Chociaż wtedy Wilno było prowincją pod kątem muzycznym, to tutaj kompozytor przeżył najpiękniejsze lata małżeństwa z ukochaną Aleksandrą i tutaj na świat przyszło jego dziesięcioro dzieci.
W maju 2019 roku przypada 200. rocznica urodzin Stanisława Moniuszki. Obchody tej rocznicy – wspólnej dla Polski, Litwy i Białorusi – patronatem objęło UNESCO. Polski Sejm ustanowił rok 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki. Twórca „Halki”, podobnie jak Adam Mickiewicz, jest postacią, która w sposób szczególny łączy trzy kraje – Białoruś, Litwę i Polskę. Przyszły kompozytor urodził się w Ubielu, nieopodal Mińska, prawie 20 lat spędził w Wilnie, ostatecznie zamieszkał z rodziną w Warszawie, gdzie objął stanowisko dyrektora i organizatora opery, a także był wykładowcą w Instytucie Muzycznym.
W Nowy Rok z naszym kalendarzem
Rozmowa z JADWIGĄ PODMOSTKO, redaktorką i wydawczynią „Kalendarza Rodziny Wileńskiej 2019”
– Chociaż z opóźnieniem wileński kalendarz, ku radości jego miłośników, ujrzał światło dzienne we właściwym czasie. Wiem, że wiele osób z niecierpliwością na niego czekało. Z jakimi nieprzewidzianymi trudnościami spotyka się wydawca kalendarza?
W tym miejscu chciałabym przeprosić Czytelników za nieznaczne opóźnienie wydania naszego kalendarza i podziękować za wierność. Jestem też wdzięczna pracownikom księgarni „Elephas”, księgarni w Niemenczynie oraz innych punktów sprzedaży „Kalendarza Rodziny Wileńskiej” za solidną współpracę, pośrednictwo i życzliwość.
Świąteczne Wilno w 3D
W ciągu ostatnich kilku lat w stolicy utrwalił się nowy zwyczaj – prezentacja bajki w formacie 3D na placu Katedralnym. Główna choinka Wilna – w tym roku o symbolicznej nazwie „Laikas” (pol. „Czas”) – przyciąga zawsze tłumy ciekawskich: zarówno mieszkańców jak i gości stolicy. Wokół drzewka ulokował się bożonarodzeniowy jarmark. Natomiast wszyscy, którzy spotykali Nowy Rok przy katedrze, obejrzeli fascynujące trójwymiarowe widowisko. Na jednym z najstarszych i najwyższych symboli miasta – dzwonnicy katedralnej – od godziny 22.00 do 01.00 była wyświetlana instalacja efektów 3D. Dzwon „ożył”, a z wieży unosił się przestrzenny dźwięk i wyjątkowa animacja z krótką fabułą.
Rozstrzygnięto konkurs „Wileńszczyzna mą Ojczyzną”
Dziedzictwo ocalić od zapomnienia
Tuż przed Świętami, 20 grudnia, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbył się finał konkursu „Wileńszczyzna mą Ojczyzną”, zorganizowanego przez Internetową Encyklopedię Wilna i Wileńszczyzny WILNOPEDIA.LT.
W imieniu organizatorów zebranych przywitał Adam Jurewicz, który podziękował sponsorom – Senatowi RP, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Ambasadzie RP w Wilnie, Domowi Kultury Polskiej w Wilnie. Podziękował komisji za to, że podjęła się trudu przeglądania, poznawania, sprawdzania i oceniania prac. Padły szczególne słowa podziękowania dla nauczycieli za to, że zachęcili uczniów do udziału w przedsięwzięciu.
Pierwsze spotkanie integracyjne Polskich Uniwersytetów Trzeciego Wieku na Litwie
Potrzeba dzielenia się doświadczeniem
Już wiele lat Polskie Uniwersytety Trzeciego Wieku z Litwy biorą udział w spotkaniach integracyjnych polskich Uniwersytetów Trzeciego Wieku zza wschodniej granicy i z Polski, które odbywają się w Olsztynie. Daje to nam możliwość głębszego zapoznania się z historią i kulturą Polski, wymiany doświadczenia pracy instytucji w innych krajach, nawiązania współpracy i podbudowania sił duchowych.
Powoli dojrzewała w nas myśl, że w związku ze zwiększeniem się liczby PUTW na Litwie, możemy organizować podobne spotkania w swoim kraju. Główną przeszkodą jest brak dofinansowania naszej działalności ze strony rządu RL, bo w Polsce na działalność UTW są przewidziane środki budżetowe. Próby otrzymania pomocy z fundacji w Polsce także nie dały rezultatu. Mieliśmy tylko własne fundusze oraz obiecane wsparcie z Ambasady RP w Wilnie i samorządu rejonu solecznickiego.
Seminarium historyczne poświęcone 80. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych
To nie był akt dobrej woli
W roku ubiegłym Litwa i Polska obchodziły nie tylko 100. rocznicę odzyskania niepodległości, ale też 80-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między obu krajami. Co prawda druga data nie była tak głośno eksponowana i nagłaśniana. Być może wpływ na to miały okoliczności, jakie temu wydarzeniu towarzyszyły. Rok 1938 był dotychczas tematem wstydliwie pomijanym i przemilczanym. Instytut Polski w Wilnie postanowił tę kurtynę milczenia nieco uchylić i lody przełamać.
Z inicjatywy placówki w Litewskiej Bibliotece Narodowej im. Martynasa Mažvydasa została zorganizowana dyskusja z udziałem historyków polskich i litewskich. Jak zaznaczył na wstępie Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie, dyskusja była elementem większego projektu poświęconego trudnym zagadnieniom w historii stosunków polsko-litewskich, których nie sposób zapomnieć, ale można i trzeba o nich rozmawiać… bez emocji.
Eksperci z Polski ocenili prace rewaloryzacyjne na Rossie
Cmentarz to wartość sama w sobie
Na zaproszenie stołecznego samorządu w połowie grudnia w Wilnie przebywała grupa ekspertów z Polski – profesjonalni konserwatorzy zabytków z Warszawy i Torunia – współpracujących z merostwem w ramach ochrony wspólnego polsko-litewskiego dziedzictwa kulturowego. Spotkanie dotyczyło nadzorowania prac remontowo-konserwatorskich na cmentarzu na Rossie.
Po kilkugodzinnej wizji lokalnej na cmentarzu eksperci z Litwy i Polski spotkali się na konsultacjach, podczas których zostały przedstawione informacje dotyczące już zrealizowanych prac, najbliższych planów oraz problemy wynikające w trakcie praktycznego wdrażania tego unikatowego projektu.
Gudžius i Meilutytė – sportowcami roku
Najlepszymi sportowcami ubiegłego roku na Litwie zostali – 21-letnia pływaczka Rūta Meilutytė i 27-letni dyskobol Andrius Gudžius. Meilutytė najlepszą sportsmenką roku została po raz czwarty, a Gudžius po raz drugi.
Najlepsza litewska pływaczka – mistrzyni olimpijska z Londynu i dwukrotna mistrzyni Europy roku ubiegłego – tytuły te zdobywała w latach 2012-2014. Po dłuższej przerwie znowu została okrzyknięta najlepszą. Mistrz świata i Europy w rzucie dyskiem najlepszym sportowcem roku na Litwie został wybrany po raz drugi z rzędu. Najpopularniejszym sportowcem ubiegłego roku został wybrany bokser Egidijus Kavaliauskas. Zdobył on 7204 głosy poparcia. Na drugim miejscu uplasowal się koszykarz Donatas Sabonis, a na trzecim wschodząca gwiazda litewskiego pływania Kotryna Teterevkova.