Pierwsza niedziela maja – Dzień Matki na Litwie
LITWA
Pierwsza niedziela maja – Dzień Matki na Litwie
Kocha, troszczy się i uczy dobra…
Mama, mamusia, mateczka, matka… Większości z nas kojarzy się z bezpieczeństwem, ciepłem rodzinnego domu, szczęśliwym dzieciństwem i najdroższą osobą na świecie. Nie byłoby nas, gdyby nie ta, która urodziła i – zapewne – wywarła niemały wpływ na ukształtowanie naszej osobowości. W pierwszą niedzielę maja Litwa świętuje Dzień Matki, będący okazją do tego, aby podziękować, uściskać, wręczyć kwiatek lub laurkę, zaś za zmarłe odmówić pacierz, zapalić znicz.
W naszym społeczeństwie matki darzy się szacunkiem, niemniej jednak nie zawsze potrafimy docenić ich trud i poświęcenie. Sytuacja ekonomiczna rzadko której rodzinie pozwala na to, aby kobieta mogła się poświęcić wyłącznie tej najważniejszej pracy – byciu mamą.
Czujnik dymu masz?
Strażacy przypominają, że od maja obowiązuje nakaz zainstalowania w domach i mieszkaniach czujników dymu. Informował o tym w swoim czasie „Tygodnik Wileńszczyzny”. Pożary są częstym zjawiskiem w naszym kraju i tylko w ubiegłym roku zarejestrowano ponad 9 tys. przypadków piania „czerwonego koguta”. Najtragiczniejsze, że w wyniku pożarów zniszczone zostaje nie tylko domostwo i mienie, ale giną też ludzie. W ubiegłym roku śmierć w płomieniach poniosły 103 osoby, z nich troje dzieci. Ceny czujników dymu wahają się w granicach od 10 do 50 i więcej euro.
Strażacy zapowiedzieli, że na razie nie będą karali za brak czujników, ale przy powtórnym sprawdzeniu mogą być nakładane grzywny.
Portugalczycy zastąpili Duńczyków
Od początku maja nieba nad Litwą i krajami bałtyckimi strzegą Portugalczycy. W pełnieniu misji Air Policing wspierają ich Francuzi i Hiszpanie. Lotnicy portugalscy zastąpili Duńczyków i na Litwę przybyli po raz czwarty. Niebo będą patrolowali na myśliwcach F-16. Hiszpanie do patrolowania wybrali sześć myśliwców rodzimej produkcji Eurofighter Typhoon, a Francuzi własne Mirage. Co prawda, Francuzi będą stacjonowali nie na Litwie, ale na estońskiej bazie Amari. Hiszpanie w misji biorą udział po raz piąty, a Francuzi – siódmy.
Spóźnialscy zapłacą więcej
Dobiegł końca termin składania zeznań podatkowych. W ostatnich dniach kwietnia siedziby Inspekcji Podatkowej w Wilnie i Kownie były dosłownie oblegane przez mieszkańców. Termin deklarowania dochodów skończył się wraz z upływem dnia 2 maja. 1 maja był dniem wolnym od pracy, ale zeznania można było złożyć za pośrednictwem Internetu. Po 2 maja za każdy dzień zwłoki będą naliczane odsetki w wysokości 0,03 proc. od sumy podatku dochodowego.
Litewski bard zostanie uwieczniony w nazwie ulicy
Pamięć o znanym litewskim wykonawcy i aktorze Vytautasie Kernagisie może być utrwalona i zachowana w nazwie jednej z ulic w centrum Wilna. Grupa inicjatorów społecznych zwróciła się do samorządu z propozycją uwiecznienia pamięci znanego barda, a okazją do tego ma być przypadająca w tym roku 10. rocznica jego śmierci. Proponuje się by ulicę Dainavos, która znajduje się nieopodal placu Vincasa Kudirki, zamienić na ul. Kernagisa.
Prawie pół miliarda litów pozostało w obiegu
Po upływie trzech lat od wprowadzenia euro na Litwie mieszkańcy kraju na wspólną europejską walutę nie wymienili jeszcze 447,5 mln litów, czyli 129,6 mln euro. W końcu marca wartość pozostających w obiegu banknotów w litach stanowiła 331,1 mln litów, a monet – 114,4 mln litów, albo odpowiednio 96,5 mln i 33,1 mln euro. Waga banknotów wynosi ok. 11 ton, a monet – około 1,48 tys. ton. Jak poinformował Egidijus Paleckis, kierownik Wydziału Emisji i Kontroli Banku Litewskiego, liczba wymieniających lity na euro coraz się zmniejsza. W ciągu trzech miesięcy br. w centralnym banku na euro wymieniono ponad 3,2 mln litów, dokonano 5 tys. operacji. W identycznym okresie ubiegłego roku odpowiednio 5 mln litów i 8 tys. operacji związanych z wymianą. W roku ubiegłym Bank Litewski na euro wymienił 22 mln litów (około 6,4 mln euro). Wymiana litów na euro nie jest ograniczona żadnym terminem i wymiana będzie prowadzona nadal.
POLSKA
Konstytucja 3 Maja 1791 r.
Dla Ojczyzny ratowania
3 maja 1791 r. Sejm Czteroletni po burzliwej debacie przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Celem Ustawą Rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r.
W opinii znawczyni XVIII-wiecznych dziejów Polski prof. Zofii Zielińskiej, Konstytucja 3 Maja stanowiła zasadniczy zwrot w porównaniu z ustrojem wcześniejszym, zdecydowanie republikańskim. Silna jak na polskie tradycje centralna władza wykonawcza, silna w niej pozycja króla, wreszcie istotne prerogatywy, jakie zachowywał władca w Sejmie, przesądzają o tym, że ustrój stworzony przez ustawę rządową możemy uznać za monarchizm, którego granice wyznaczała konstytucja, a więc za monarchizm konstytucyjny.
Ojczyzna w sztuce
– to największa z pięciu nowych wystaw w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie; składają się na nią dzieła ponad 60 artystów polskich i zagranicznych. Tradycją MOCAK-u stało się otwieranie w jednym czasie kilku nowych, sezonowych wystaw. Tej wiosny największą z ekspozycji jest „Ojczyzna w sztuce”, inspirowana setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości.
Poprawa jakości
Dwa lata po wprowadzeniu programu „Rodzina 500 Plus” poprawiła się jakość życia rodzin z dziećmi, choć wzrasta obawa, że sytuacja materialna gospodarstwa domowego może się nagle pogorszyć. Wciąż widoczne są pewne różnice między rodzinami – wynika z badania CBOS.
Elementarze dla Gwinei
100 tys. elementarzy trafiło do gwinejskich uczniów szkół publicznych na terenie całego kraju. Z podręczników zgromadzonych przez Urząd Miasta Wrocławia w ramach akcji „Książki dla Gwinei” skorzysta 500 tys. dzieci. Gwinea ma jeden z najwyższych wskaźników analfabetyzmu na świecie.
Bank laureatem konkursu
PKO Bank Polski został laureatem konkursu „Inspiratorzy Biznesu: Najlepszy Pracodawca”. Uznanie jurorów zyskały warunki pracy, system motywacyjny, możliwości rozwoju. Bank należy do największych pracodawców w kraju.
Festiwal kwiatów
W Zamku Książ w Wałbrzychu po raz 30. odbył się „Festiwal Kwiatów i Sztuki”. W jego trakcie odbyły się m.in. Florystyczne Mistrzostwa Polski, pokazy kompozycji kwiatowych, wystawa bonsai, a swoje rośliny i produkty zaprezentowało ponad 250 wystawców.
Militaria w kwaterze Hitlera
W Wilczym Szańcu, byłej kwaterze Hitlera, powstała ekspozycja sprzętu militarnego. Turyści podczas „majówek” mogli zobaczyć m. in. niemiecki pojazd pancerny z okresu II wojny światowej; tego typu pojazdów Niemcy używali przeciw warszawskim powstańcom.
Wystawa o prymasach
W Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej otwarto wystawę „Prymasi Odrodzonej Polski”; poświęconą prymasom Edmundowi Dalborowi i Augustowi Hlondowi. Wystawa jest jednym z wydarzeń wieńczących jubileusz 600-lecia prymasostwa w Polsce. Wystawa ma być okazją do ukazania roli obu kardynałów w odzyskaniu niepodległości i budowaniu wolnej Polski.
ŚWIAT
Apel o rozszerzenie sankcji
Grupa europosłów z 17 państw, w tym z Polski, napisała list do szefów rządów i państw członkowskich, szefa Rady Europejskiej, przewodniczącego KE i szefowej unijnej dyplomacji, w którym apelują o rozszerzenie unijnych sankcji na Rosję.
Nie zostaną odtajnione
Wbrew składanym jesienią ub. roku obietnicom prezydent Donald Trump nie odtajni pozostałych dokumentów dotyczących zamachu na prezydenta Johna Kennedy’ego. Prezydent poinformował, że opinia publiczna musi poczekać jeszcze trzy, lub więcej lat, zanim pozostała część dokumentów dotyczących zabójstwa dokonanego 22 listopada 1963 r. w Dallas zostanie ujawniona.
Kongresmeni potępiają
Ponad 50 przedstawicieli Kongresu USA z obu partii potępiło we wspólnym liście prawo uchwalone na Ukrainie, które ich zdaniem „gloryfikuje nazistowskich kolaborantów”, a więc idzie dalej niż „budząca niepokój” ustawa o IPN przyjęta w tym roku w Polsce.
Paryska deklaracja
W Paryżu obradowała konferencja, na której przedstawiciele 72 państw zobowiązali się do skuteczniejszego przeciwdziałania finansowaniu terrorystycznych organizacji Państwo Islamskie (IS) i Al-Kaida. W deklaracji końcowej uczestnicy konferencji zobowiązali się do wzmocnienia walki z pojedynczymi terrorystami, jak i z grupami oraz przedsięwzięciami stowarzyszonymi z IS i Al-Kaidą.
Holowanie „nuklearnego Titanika”
Pierwsza na świecie pływająca elektrownia atomowa „Akademik Łomonosow” jest holowana przez Bałtyk do Murmańska, gdzie zostanie zaopatrzona w paliwo nuklearne i przejdzie stosowne testy. Ekolodzy już ją nazwali „nuklearnym Titanikiem”.
Powrót Iwaniszwilego
Najbogatszy człowiek w Gruzji, 62-letni Bidzina Iwaniszwili, postanowił po trwającej prawie cztery i pół roku przerwie wrócić do aktywnego uprawiania polityki: będzie się starał „zrewitalizować” rządzącą partię Gruzińskie Marzenie. Iwaniszwili, którego majątek jest oceniany na 4,6 mld dolarów, postanowił zostać przewodniczącym partii. Gruzińskie media nie mają wątpliwości, że stanie formalnie na jej czele po głosowaniu na zjeździe partii, który odbędzie się w maju.