W Jaszunach zaprezentowano album o dawnych rezydencjach na Wileńszczyźnie

Tysiące zdjęć i opisów

W pałacu Balińskich w Jaszunach odbyła się prezentacja książki-albumu „Kresowe rezydencje. Zamki, pałace i dwory na dawnych ziemiach wschodnich II RP. Województwo wileńskie”. Spotkanie w ubiegłą środę, 18 kwietnia, zostało zorganizowane przez Instytut Polski w Wilnie oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie.

Jak zaznaczył dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Marcin Łapczyński, prezentacja jest już trzecim projektem historyczno-edukacyjnym, a jako miejsce organizowania takiej imprezy Instytut wybiera pałac Balińskich w Jaszunach.

Prezentacja literackiej nowości zebrała w sali zabytkowego pałacu gości z różnych zakątków Wileńszczyzny. Nie zabrakło też uczniów i pedagogów jaszuńskiego Gimnazjum im. M. Balińskiego, pracowników Solecznickiej Biblioteki Publicznej. Autora dzieła „Kresowe rezydencje” uczestnikom prezentacji przedstawił dr Kazimierz Krajewski, historyk warszawskiego IPN.

– Grzegorz Rąkowski opisał Polskę mniej znaną, a dla tysięcy miłośników dawnych ziem Rzeczypospolitej oraz przewodników i pilotów po wielkim kresowym obszarze stał się prawdziwym rarytasem, bowiem jego książki zawierają niezwykle rzetelne informacje, dokładne opisy, ciekawostki historyczne i przyrodnicze. Liczne wyjazdy na Wileńszczyznę, Polesie, Podole, Ziemię Lwowską i Wołyń zaowocowały artykułami, opowieściami i przewodnikami – powiedział dr Krajewski, wielki znawca dwudziestowiecznej historii Polski, specjalizujący się w dziejach polskich Kresów Północno-Wschodnich w okresie II wojny światowej i stalinizmu.

Album „Kresowe rezydencje” – to publikacja przygotowana i wydana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie, który od wielu lat bada najdramatyczniejszy okres dziejów północno-wschodnich terenów II Rzeczypospolitej. Wydanie zawiera prawie 500 stron i tysiące zdjęć dawnych zamków, pałaców i dworów ziemiańskich, które znajdują się na ziemiach przedwojennego województwa wileńskiego. Dzisiaj te wspaniałe zabytki dzieli litewsko-białoruska granica państwowa. Wszystkie obiekty autor albumu odwiedził osobiście (niektóre po kilka razy), wykonując przy tej okazji dokumentację fotograficzną, badając ich obecny stan oraz sposób użytkowania”.

– Przed II wojną światową na terenach województwa wileńskiego istniało ponad 2000 dworów, dworków, pałaców, zamków. W swojej pracy udało mi się opisać 200. Zabytki znajdują się zarówno na Litwie, jak i na Białorusi. Mogę śmiało stwierdzić, że pod względem obecnego stanu dawnych dworków i pałaców Litwa znacznie lepiej wypada od swojej sąsiadki. Więcej jest tu renowowanych dworów, czy pałaców, czego dobrym przykładem jest miejsce naszego spotkania – powiedział autor albumu.

Rąkowski urodził się na Mazowszu, od dzieciństwa fascynuje się historią i podróżami. Od końca lat 80. nieustannie podróżuje po dawnych Kresach II RP. Jak przyznał, początkowo wyprawy nosiły charakter wyłącznie turystyczny. Później zaczął je dokumentować, gromadzić informacje, zdjęcia, literaturę, pamiętniki, wspomnienia, opisy terenów. Po latach wieloletni wysiłek, przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, zaowocował wydaniem pięknego albumu. W dalszych planach autora publikacja kolejnych tomów, poświęconych historii i zabytkom polskich Kresów.

– Z Wileńszczyzny powędruję, że tak powiem, na południe, czyli Białoruś. Krok po kroku zamierzam dojść w swojej pracy do samego Wołynia – powiedział historyk.

– Z niecierpliwością będziemy czekali na opis rezydencji szlacheckich i dworów z Nowogródczyzny, gdzie są inne interesujące zabytki – powiedział Kazimierz Karpicz, kierownik zespołu pałacowo-dworskiego w Jaszunach.

Album „Kresowe rezydencje. Zamki, pałace i dwory na dawnych ziemiach wschodnich II RP. Województwo wileńskie” wydał Instytut Pamięci Narodowej w ramach projektu badawczego „Dopalanie Kresów”. W planach jest wydanie pięciu tomów.

Andrzej Kołosowski

Na zdjęciu: Grzegorz Rąkowski początkowo podróżował wyłącznie turystycznie

<<<Wstecz