Wojaż „Rudomianki” do polskiego Lourdes
Na Kaziukach w Gietrzwałdzie
W pierwszy weekend marca w wielu miastach Polski – Olsztynie, Lidzbarku Warmińskim, Bartoszycach, Dobrym Mieście, Mrągowie, Giżycku, Szczecinie, Poznaniu, Radomiu odbyły się wileńskie Kaziuki. Po raz pierwszy zawitały one także do niedużej miejscowości, ale słynnej z objawień Matki Bożej – Gietrzwałdu.
Objawienia miały miejsce dziewiętnaście lat po objawieniach w Lourdes i trwały od 27 czerwca do 16 września 1877 roku. Matka Boża ukazała się dwóm dziewczynkom: 13-letniej Justynie Szafryńskiej i 12-letniej Barbarze Samulowskiej. Maryja przemówiła do nich po polsku. Na pytanie dziewczynek: czego żąda Matka Boża, padła odpowiedź: „Życzę sobie, abyście codziennie odmawiały różaniec!”. 160 razy Maryja objawiała się w Gietrzwałdzie.
W 2017 roku obchodzono 140. rocznicę objawień i 50. rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej Gietrzwałdzkiej papieskimi koronami. Należy podkreślić, że Gietrzwałd jest jedynym w Polsce i jednym z 12 na świecie miejsc objawień maryjnych, uznanych przez Watykan za autentyczne. Opiekę nad sanktuarium sprawują Księża Kanonicy Regularni Laterańscy.
Nie sposób nie wspomnieć o wręczeniu ikony Matki Bożej Gietrzwałdzkiej prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Andrzejowi Dudzie przez wojewodę warmińsko-mazurskiego Artura Chojeckiego, podczas prywatnej wizyty prezydenta w tym Sanktuarium 27 września 2017 roku. Ikona została umieszczona w kaplicy pw. Zwiastowania NMP w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.
„Rudomianka” na szlaku
3 marca na Kaziuki do Gietrzwałdu przybył zespół folklorystyczny „Rudomianka” na czele z dyrektor Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie Wioletą Cereszką. Zespolacy przeszli się dróżkami kapliczek tajemnic Różańca św. i stacji Drogi Krzyżowej. W towarzystwie pracowniczki Gminnego Ośrodka Kultury w Gietrzwałdzie Joanny Wojtkiewicz. Zwiedzili Izbę Muzealną, tzw. „Warmiński dom”, gdzie zgromadzono przedmioty i narzędzia użytku codziennego, z których w XIX-XX wieku korzystali mieszkańcy Warmii. Uczestniczyli w wieczornej Mszy św. w bazylice Narodzenia NMP, podczas której byli świadkami zasłonięcia cudownego obrazu.
Goście z Wileńszczyzny zostali zaproszeni na koncert poezji śpiewanej pt. „Powroty” z udziałem zespołu „Dobre wino” i grupy „Tak”.
Obrazek kaziukowy
W niedzielę, 4 marca, „Rudomianka” uczestniczyła w porannej Mszy św. W południe zespół wystąpił z bogatym programem artystycznym w Gminnym Ośrodku Kultury. Złożył się nań obrazek kaziukowy z przyśpiewkami, wierszykami, tańcami, gawędami. Grupa taneczna „Rudomianki” zaprezentowała mazurka, polkę i taniec białoruski „Tołkacziki”. Najmłodsze członkinie zespołu Patrycja Dołgopołowa, Liwia Żebiałowicz recytowały wiersze o Ojczyźnie, św. Kazimierzu, o słowiku Juliana Tuwima. Henryka Wojtiulewicz wraz z wnuczką Basią Urbanowicz zadeklamowały Inwokację z „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza.
Urozmaiceniem koncertu były popisy wokalne Gabrieli Ždanovičiūtė, laureatki nagrody Grand Prix konkursu „Talenty Wileńszczyzny”, która m. in. wykonała hit Czesława Niemena „Dziwny jest ten świat”. Koncert wieńczyła pieśń „Wileńszczyzny drogi kraj” autorstwa śp. Gabriela Jana Mincewicza, która jest swoistym hymnem Wileńszczyzny. Publiczność nie szczędziła oklasków dla śpiewających rodaków przybyłych z Wileńszczyzny, szczególnie po wykonaniu wzruszających piosenek „Wilno i ty” oraz „Pieśń repatriantów”.
Uczą patriotyzmu
Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Gietrzwałdzie Paweł Jarząbek był pełen uznania dla „Rudomianki”.
– Ludzie z Kresów uczą nas patriotyzmu – takie słowa padły z jego ust. Słowa uznania skierował też pod adresem kapeli zespołu. – Cymbalistów było wielu, ale żaden i nie zagrał tak, jak ta kapela – parafrazując słowa Adama Mickiewicza powiedział Jarząbek. Wręczył na ręce Wiolety Cereszki bukiet kwiatów. Kierownik zespołu podziękowała za zaproszenie do Gietrzwałdu i wręczyła gospodarzowi kosz z wileńskimi wiktuałami.
Szkice powstałe w Wilnie
Podczas imprezy można było oglądać wystawę malarstwa Marioli Pauliny Żylińskiej-Jestadt z Olsztyna o tematyce wileńskiej.
– Są to szkice wykonane szybko, z ekspresją podczas dwutygodniowego pobytu w Wilnie. To swoista próba zatrzymania czasu – tak o swych obrazach powiedziała malarka.
Pani Mariola studiowała na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, wówczas Wyższej Szkole Pedagogicznej. Brała udział w 18 wystawach zbiorowych i 29 wystawach indywidualnych. Zdobyła wiele nagród i wyróżnień. Ma korzenie wileńskie. Jej przodkowie spoczywają w okazałym grobowcu na Rossie.
Korzenie ich kresowe...
Korzeniami wileńskimi może też poszczycić się wyżej wspomniana Joanna Wojtkiewicz. Jej dziadek Edmund Wojtkiewicz i babcia Marianna z domu Filemonowiczówna, urodzeni w 1902 roku, mieszkali w Nowej Wilejce przy ul. Rzemieślniczej 1. Dziadek pracował w urzędzie pocztowym, babcia była kancelistką. Pani Joanna pieczołowicie przechowuje świadectwa ich ślubu, jak też inne dokumenty rodzinne, m. in. pisane w języku rosyjskim. Babcia wraz z ojcem Joanny Wiesławem Wojtkiewiczem, podczas wojny opuścili swój dom rodzinny i osiedlili się w Olsztynie. Dziadek walczył w wojnie obronnej 1939 roku. Trafił do niewoli sowieckiej, później zesłany został do Donbasu.
Przybyłej na koncert z Olsztyna Anny Obrębskiej przodkowie pochodzili z Wileńszczyzny. Jej dziadek Władysław Karol urodził się w Podbrzeziu, pochowany jest na Starej Rossie, natomiast babcia Dominika Karol urodziła się w Białej Wace, zaś mama w Święcianach.
Oglądająca występy „Rudomianki” Teresa Samulowska, redaktor naczelna „Gazety Gietrzwałdzkiej”, też nie kryła swego „litewskiego” pochodzenia, urodziła się bowiem w Malatach. Mając 7 lat wraz z rodzicami w 1958 roku wyjechała z Malat i osiedliła się w Olsztynie. Później zamieszkała w Gietrzwałdzie. Nie zapomniała języka litewskiego: zarecytowała fragment wiersza „Augo žirnis ir pupa”.
Zaproszenie do Olsztyna
Bynajmniej nie jest to ostatni wojaż „Rudomianki” na Ziemię Warmińską. Doradca wojewody warmińsko-mazurskiego Jacek Adamas, przybyły z Olsztyna do Domu Pielgrzyma im. św. Jana Pawła II w Gietrzwałdzie – miejsca zakwaterowania zespołu – wręczył na ręce Wiolety Cereszki pisemne zaproszenie od wojewody dla zespołu „Rudomianka” na piknik patriotyczny do Olsztyna z okazji 100-lecia Niepodległości Polski. Odbędzie się on w dniach 15-16 września br. Zaproszenie na tak ważną uroczystość – to miły gest ze strony władz województwa warmińsko-mazurskiego i niejako wyraz uznania dla wielopokoleniowego zespołu z Rudomina.
Jan Lewicki
Na zdjęciach: „Rudomianka” zaprezentowała obrazek kaziukowy;
Mariola Paulina Żylińska-Jestadt bardzo ceni sobie kolekcję, która powstała w Wilnie
Fot. autor