Medycyna wileńska w II Rzeczypospolitej
Wkład medyków w odrodzenie USB
15 dużych plansz, zawierających kopie dokumentów archiwalnych, zdjęć, zaproszeń, dyplomów, listów, czasopism medycznych i innych fotogramów, złożyły się na ekspozycję wystawy „Medycyna wileńska w II RP”. Jej założeniem jest przybliżenie postaci prof. nauk medycznych Aleksandra Januszkiewicza oraz historii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Otwarcie wystawy odbyło się w czwartek, 21 grudnia, w holu Domu Kultury Polskiej w Wilnie.
Dość bogata kolekcja pochodzi ze zbiorów Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie, a została zgromadzona dzięki staraniom jej założyciela i pierwszego dyrektora prof. Stanisława Konopki. Archiwalia dotyczące prof. Januszkiewicza zostały zakupione od jego żony jeszcze w latach 60. Januszkiewicz walnie przyczynił się do odrodzenia wszechnicy wileńskiej, trzeciej najstarszej uczelni wyższej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, i w latach 1930-1932 był jej rektorem. Przez 16 lat – 1923-1939 – przewodniczył Wileńskiemu Kołu Towarzystwa Internistów Polskich.
Powstała w 1579 roku uczelnia została zamknięta przez władze carskie po powstaniu listopadowym. Wskrzeszona do życia na mocy rozkazu Marszałka Józefa Piłsudskiego w roku 1919, znowu stała się poważnym ośrodkiem naukowym. Wielkie zasługi w przywróceniu jej dawnego blasku i sławy położyli właśnie przedstawiciele nauk medycznych, a trzech z nich pełniło funkcje rektorów. Na tym tle wyróżniał się profesor chirurgii Józef Kazimierz Ziemacki, którego Piłsudski mianował Rektorem Honorowym.
Mateusz Stąsiek, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą, pokreślił szczególne znaczenie profesorów Wydziału Lekarskiego, przypominając, że w Polsce w 1939 roku działały 32 wyższe uczelnie, na których studiowało ponad 50 tys. studentów.
Daniel Lipski, prezes Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie, przyznał, że podczas studiów w Gdańsku sale wykładowe nosiły imiona profesorów medycyny byłego USB w Wilnie, czym był mile zaskoczony.
Natomiast Dariusz Żybort, wiceprezes stowarzyszenia, pochwalił się tym, że organizacja posiada oryginalny obraz profesora Aleksandra Januszkiewicza oraz medal pamiątkowy. Przypomniał również, że dzięki staraniom Krystyny Rotkiewicz (członkini PSML) na Zarzeczu została odsłonięta tablica pamiątkowa, uwieczniająca pamięć światowej sławy onkologa Kazimierza Pelczara.
Jak wynika z materiałów wystawy, w dwudziestoleciu międzywojennym na Wydziale Lekarskim USB pracowało ponad 30 profesorów nauk medycznych, a w Wilnie działało kilkadziesiąt szpitali i aptek.
W ceremonii otwarcia wystawy wzięli udział przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej z ambasador Urszulą Doroszewską na czele, Mikołaj Falkowski, prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, radni m. Wilna, rejonu wileńskiego oraz solecznickiego, liczna reprezentacja PSML oraz mediów polskich na Litwie.
Zygmunt Żdanowicz
Na zdjęciu: uroczystość otwarcia wystawy zagaił kierownik Wydziału Konsularnego Marcin Zieniewicz (od lewej)
Fot. autor