LITWA
Wystawa o Konstytucji 3 Maja
Bardzo się cieszę, że po wielu miesiącach przygotowań udało nam się wspólnymi siłami doprowadzić do tego, że wystawę o Konstytucji 3 Maja, dokumencie, który był bardzo ważny zarówno dla Polski, Litwy, jak i całego świata, możemy dziś zaprezentować w Wilnie – powiedział Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie. Wystawa została otwarta w Państwowym Litewskim Archiwum Historycznym w przeddzień Dnia Konstytucji na Litwie, obchodzonym 25 października.
Ekspozycję pt. „Konstytucja 3 Maja – pierwsza w Europie nowoczesna konstytucja przyjęta w sposób demokratyczny” przygotowało Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie w związku z otrzymaniem przez Konstytucję 3 Maja Znaku Dziedzictwa Europejskiego.
Wzmacniamy obronność
Litwa zakupi norweski system obrony przeciwlotniczej średniego zasięgu NASAMS (Norwegian Advanced Surface to Air Missile System). Raimundas Karoblis, minister obrony kraju, podpisał stosowną umowę w sprawie transakcji. Litwa zapłaci za NASAMS 110 mln euro. Obrona powietrzna jest jednym z najsłabszych punktów w obronności krajów bałtyckich. Litwa, Łotwa i Estonia posiadają obecnie jedynie systemy obrony przeciwlotniczej krótkiego zasięgu – 3-5 kilometrów. Norweskie rakiety mają zasięg kilkudziesięciu kilometrów i mogą zwalczać cele powietrzne na wysokości do 15 kilometrów. Na Litwie rozważana jest też możliwość obrony przestrzeni powietrznej kraju rakietami Patriot. W przyszłym roku budżet obronny Litwy po raz pierwszy ma osiągnąć 2 proc. PKB i wyniesie 873 mln euro.
Bank Litewski kusi chińskich inwestorów
Bank Litewski dąży do ściągnięcia na Litwę chińskich spółek zajmujących się technologiami finansowymi. Z inicjatywy banku w Pekinie odbywało się seminarium, w którym wziął udział członek zarządu banku Marius Jurgilas. Przedsiębiorcom chińskim przedstawił on możliwości technologii finansowych (Fintech) na Litwie. Zdaniem Jurgilasa, przedsiębiorstwa prowadzące sprzedaż internetową oraz chińskie spółki specjalizujące się w dziedzinie rozliczeń są zainteresowane wejściem na rynek litewski, bo stworzono tu przychylne inwestycjom otoczenie. Chińskich przedsiębiorców nęci też stosowany przez Bank Litewski system płatniczy (SEPA), który umożliwia dostęp do ogólnej przestrzeni płatniczej euro. Dla krajów, które nie są członkami UE, dostęp do niego może być bramą wejściową do miliardowego rynku płatniczego Europy.
„Continental” wchodzi na Litwę
W celu wzmocnienia swej pozycji w Europie, niemiecki gigant przemysłowy „Continental”, specjalizujący się w produkcji komponentów elektronicznych do samochodów, zamierza wybudować nową fabrykę w regionie kowieńskim. W ciągu najbliższych pięciu lat „Continental” zamierza zainwestować 95 mln euro i stworzyć 1000 nowych miejsc pracy. Niemieccy inwestorzy przekonują, że region kowieński wybrali nieprzypadkowo. Według nich, jest to współczesny region przemysłowy z doskonałą infrastrukturą i wysokiej klasy specjalistami. Zakładają oni, że nowy zakład rozpocznie produkcję w połowie 2019 roku.
Służbę Zatrudnienia zamiast Giełdy
Na Litwie znikną giełdy pracy. Na posiedzeniu rząd przytaknął pakietowi nowelizacji uchwał, zgodnie z którym Giełda Pracy wraz ze swymi terytorialnymi oddziałami zostanie zlikwidowana, a na jej miejsce zostanie powołana jedna jednostka prawna – Służba Zatrudnienia. Będzie ona działała przy Ministerstwie Spraw Socjalnych i Pracy. W myśl strukturalnych zmian będzie zwiększona liczba pracowników komunikujących się bezpośrednio z klientami, a zmniejszony personel kierowniczy.
Młodzież nie widzi perspektyw
Opuścić Litwę na zawsze zamierza co trzeci uczeń, obecnie uczęszczający do klasy 9 – 12. Do wyjazdu za granicę młodzież najbardziej kusi możliwość większego zarobku, jedna trzecia przepytanych nie widzi w swym kraju żadnej przyszłości i perspektyw. Takie są wyniki sondażu, przeprowadzonego przez największy na Litwie dziennik elektroniczny TAMO. W jego trakcie przepytano 1243 uczniów z klas 9-12. Na pytanie „Czy zastanawiacie się nad wyemigrowaniem?”, pozytywnie odpowiedziało 82 proc. respondentów. 31, 9 proc. ankietowanych wskazało, że chciałoby opuścić Litwę na zawsze.
Skala emigracji przeraża i od dawna jest problemem dla rządzących. Co godzinę z kraju wyjeżdża 4-5 ludzi, w ciągu dnia – prawie 100, w ciągu roku – 35 000 osób. Od roku 1990 Litwa straciła prawie 900 000 osób i obecnie kraj nasz liczy 2,8 mln mieszkańców.
POLSKA
Kurhany i grodziska – świadkowie pradawnych dziejów
Rozmowa z ROBERTEM KLIMKIEM, politologiem, odkrywcą grodzisk i pasjonatem historii wczesnośredniowiecznej na ziemiach pruskich
- Dążąc do podkreślenia znaczenia archeologicznych obiektów dziedzictwa kulturowego dla państwowości, potrzeby ich zachowania w świadomości historycznej, bieżący rok na Litwie został ogłoszony Rokiem Grodzisk. Jednakże grodziska często mylimy z kurhanami. Czym są i czym się różnią?
Grodziska i kurhany świadczą o pewnej pozostałości historycznej, o kulturze i nie tylko tego narodu, który mieszkał na tych terenach, gdzie się znajdują – czyli np. Litwinów, Prusów, Żmudzinów, Jaćwingów. W kulturze europejskiej bardzo często spotykamy się właśnie z grobowcami starymi, które nazywane są kurhanami.
Konferencja o Kresach
Musimy podjąć duży program zachowywania, powiat po powiecie, kresowej historii, kresowego dziedzictwa, żeby przekazać je następnemu pokoleniu – mówił w Gliwicach prezes IPN Jarosław Szarek, podczas rozpoczęcia ogólnopolskiej konferencji naukowej „Pamięć Kresów – Kresy w pamięci”. Bez tego nie zrozumiemy naszej polskości – dodał.
Mosty zamiast murów
Jubileusz 500-lecia Reformacji to dla Kościołów chrześcijańskich inspiracja, by budować mosty zamiast murów, iść w przyszłość w duchu wzajemnego zrozumienia i stale się reformować w oparciu o Słowo Boże – podkreślali uczestnicy nabożeństwo w Kościele Ewangelicko-Augsburskim św. Trójcy w Warszawie. Uroczystości odbywały się pod honorowym patronatem prymasa Polski abpa Wojciecha Polaka.
Zachęcanie do odwagi
Chciałbym, żeby polskie małe, średnie firmy były odważniejsze i przejmowały konkurentów – powiedział wicepremier Mateusz Morawiecki. Dodał, że dzięki przejmowaniu konkurentów, firmy te uczestniczą w repolonizacji, co jest wyraźnym znakiem dla zmiany systemu gospodarczego. Morawiecki uczestniczył w uroczystości rozdania nagród Złoty Laur Super Biznesu. Wręczył nagrodę „Osobistości roku”, która przypadła prezesowi Agencji Rozwoju Przemysłu Pawłowi Borysowi oraz prezesowi PZU Pawłowi Surówce.
Polska buduje drogi
Do końca tego roku ma być oddanych do użytku kolejnych dziewięć odcinków dróg ekspresowych o wartości 5,2 mld zł i długości 133 km – powiedział wiceminister infrastruktury i budownictwa Marek Chodkiewicz.
Pierwsze w Europie
Ok. 60 egzemplarzy organów Hammonda oraz innych urządzeń, wymyślonych i skonstruowanych przez amerykańskiego wynalazcę można oglądać w Muzeum Laurensa Hammonda – nowym oddziale Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Według pomysłodawców, to pierwsze tego typu muzeum w Europie.
Będzie Rok Herberta
Sejmowa komisja kultury poparła projekt uchwały ustanawiającej rok 2018 Rokiem Zbigniewa Herberta. Oddano w niej hołd „jednemu z najwybitniejszych poetów polskich i europejskich XX w.” w związku z mijającą w przyszłym roku 20. rocznicą jego śmierci.
ŚWIAT
Chiny będą mocarstwem
Chiny nie dążą już do jak najszybszego wzrostu, a zamiast tego szukają „wzrostu wysokiej jakości”, by zrealizować cele wytyczone przez prezydenta Xi Jinpinga na XIX zjeździe Komunistycznej Partii Chin. Podczas krajowego zjazdu KPCh w Pekinie prezydent zapowiedział, że do 2035 roku Chiny staną się rozwiniętym krajem socjalistycznym, a do roku 2050 – bogatym, pięknym i harmonijnym mocarstwem.
Kuba odpiera zarzuty
Zarzuty jakoby władze kubańskie dokonywały „ataków akustycznych”, które spowodowały uszczerbek na zdrowiu dyplomatów USA w Hawanie, są „polityczną manipulacją mającą zaszkodzić stosunkom amerykańsko-kubańskim” – oświadczył minister spraw zagranicznych Kuby Bruno Rodriguez. Określił te zarzuty jako „całkowicie fałszywe”. Dodał, że spowodowały one już „znaczne pogorszenie” stosunków między rządami Kuby i USA.
Odtajnianie dokumentów
Prezydent Donald Trump zgodził się na ujawnienie kolejnej partii odtajnionych dokumentów związanych z zamachem na prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Prezydent J.F. Kennedy został zastrzelony 22 listopada 1963 roku w Dallas w stanie Teksas.
Kradzież relikwie
Z sanktuarium koło Brescii na północy Włoch skradziono relikwie świętego Jana Pawła II i błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki. Proboszcz zaapelował o zwrot relikwii. Do kradzieży doszło w sanktuarium Montecastello w Tignale nad jeziorem Garda. Zniknęły stamtąd relikwie krwi papieża Polaka i fragment kości księdza Popiełuszki.
Kolejna transza kredytu
Białoruś otrzymała 200 mln dol. kredytu od Eurazjatyckiego Funduszu Stabilizacji i Rozwoju. To już piąta transza pożyczki. Od 2016 roku Białoruś dostała łącznie od tego funduszu 1,6 mld dol. Na mocy porozumienia białoruskiego rządu z Eurazjatyckim Bankiem Rozwoju z 2016 r. Mińsk ma otrzymać od eurazjatyckiego funduszu 2 mld dol. kredytu w siedmiu transzach.
Odnaleziono szczątki śmigłowca
Norweskie służby ratownicze poinformowały o odnalezieniu szczątków rosyjskiego śmigłowca Mi-8, który w miniony czwartek runął do morza w pobliżu archipelagu Svalbard za arktycznym kręgiem polarnym z ośmioma osobami na pokładzie, które zapewne nie żyją.