Dobroczynna akcja pamięci
Grupa wolontariuszy wrocławskiego stowarzyszenia „Odra-Niemen” w ubiegłą sobotę, 22 lipca, zakończyła dobroczynną akcję „Polacy – Bohaterom”. W ciągu tygodnia wrocławska młodzież odnowiła groby żołnierzy polskiego podziemia w Puszczy Rudnickiej, Zawiszańcach oraz na Sangiełowszczyźnie.
– Wileńszczyzna w ogromnej mierze do dziś oddycha polskością. Ziemie te w walce o Polskę poniosły wielką ofiarę. Na wielu cmentarzach leżą Polacy, którzy za Polskę walczyli i tam na zawsze spoczęli. Stowarzyszenie „Odra-Niemen” z Wrocławia od wielu lat przyjeżdża na Litwę, by odnawiać zaniedbane groby i pomniki. W tym roku renowacji poddano cmentarz rodziny Wędziagolskich (prof. Paweł Wędziagolski był architektem wielu miejsc w Warszawie) oraz dwa groby, w których spoczęli żołnierze ppor. Czesława Stankiewicza ps. „Komar”. Tegoroczna wyprawa była tym bardziej szczególna, gdyż ekipie wolontariuszy towarzyszył najmłodszy żołnierz 3. Wileńskiej Brygady AK kpt. Jerzy Widejko ps. „Jureczek” – przez towarzyszy nazywany „Groszkiem” – odnotował wiceprezes stowarzyszenia „Odra-Niemen” Eugeniusz Gosiewski.
W uroczystym poświęceniu odnowionych grobów żołnierskich, które odbyło się 22 lipca, wzięli udział mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, dr Leon Popek (naczelnik Wydziału Kresowego Biura Identyfikacji i Poszukiwań IPN), miejscowa społeczność, ks. proboszcz parafii solecznickiej Wacław Wołodkowicz oraz ks. proboszcz parafii rudnickiej Józef Narkun.
W ramach pobytu na Litwie młodzież z Wrocławia wzięła także udział w poszukiwaniu nieznanych mogił żołnierskich na Ziemi Solecznickiej, prowadzonych przez Wydział Kresowy Instytutu Pamięci Narodowej. Jednym z celów poszukiwań jest odnalezienie grobu legendarnego dowódcy AK Jana Borysewicza „Krysi”.
Jan Borysewicz zginął w Kowalkach (nieopodal Dubicz, rejon orański) w walce z oddziałem NKWD 21 stycznia 1945 roku.
Jesienią 2008 roku z inicjatywy Solecznickiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa na grodzisku w Ejszyszkach były prowadzone prace archeologiczno-ekshumacyjne, celem których było odnalezienie miejsca pogrzebania żołnierzy oddziału pod dowództwem por. Jana Borysewicza (ps. „Krysia”), poległych w walce z oddziałami NKWD zimą 1945 roku. W toku prac archeologom udało się odnaleźć szczątki trzech osób. Niestety, według badań DNA nie było wśród nich porucznika „Krysi”. Szczątki żołnierzy polskiego podziemia zostały pochowane w kwaterze wojskowej na cmentarzu ejszyskim.
Andrzej Kołosowski
Na zdjęciu: wolontariuszom towarzyszył kiedyś najmłodszy żołnierz 3. Wileńskiej Brygady AK „Jureczek”.