LITWA
Franciszkanie odzyskali budynki klasztorne
Klasztor otwarty dla społeczeństwa
13 marca na posiedzeniu Rządu RL zapadła decyzja o przywróceniu Zakonowi Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) prawa własności do pięciu budynków klasztornych przy ul. Franciszkańskiej 1 w Wilnie. Na decyzję rządu w tej sprawie franciszkanie czekali od 2013 r., zaś starali się o zwrot swego mienia 20 lat.
We wtorek, 14 marca, premier Saulius Skvernelis spotkał się z przedstawicielem franciszkanów o. Markiem Adamem Dettlaffem, gwardianem klasztoru i rektorem kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Piaskach w Wilnie. Rozmowa dotyczyła dalszej współpracy w celu zachowania franciszkańskiego zespołu klasztornego będącego dziedzictwem kulturowym Litwy.
Polityczne nihil novi
Wbrew wcześniejszym zapowiedziom czołowych polityków litewskich uregulowanie stosunków z Warszawą nie zostało wciągnięte na listę najważniejszych zadań i kierunków dyplomacji litewskiej. Wilno za najważniejsze uznało wzmocnienie stosunków z USA, krajami Partnerstwa Wschodniego. Do priorytetowych zadań włączono również działania na arenie międzynarodowej, mające na celu powstrzymanie budowy elektrowni atomowej w białoruskim Ostrowcu. Słowem, nihil novi sub sole (nic nowego pod słońcem) – deklaracje pozostały pustymi sloganami i słowa nie zostały wcielone w czyn.
Konserwatyści na rosyjskiej „czarnej liście”
Laima Andrikienė i Algirdas Saudargas, litewscy europosłowie z ramienia partii konserwatywnej, zostali wciągnięci na rosyjską „czarną listę” osób, które mają zakaz wjazdu na terytorium Rosji. Lista taka powstała w odpowiedzi na wprowadzenie sankcji ekonomicznych przez UE. Znajduje się na niej ponad 90 polityków z większości krajów unijnych, w tej liczbie aż 18 osób z Polski.
Dyrektor broni się rękami i nogami
Premier Saulius Skvernelis stwierdził, że Gintautas Kėvišas powinien ustąpić ze stanowiska dyrektora Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu, gdyż utracił zaufanie przełożonej, czyli minister kultury Liany Ruokytė-Jonsson. W ubiegłym tygodniu minister zasugerowała, by dyrektor LNTOB dobrowolnie podał się do dymisji. Kėvišas jest podejrzany o malwersacje i zawarcie nieprzejrzystych umów z członkami rodziny. Dyrektor jednak się uparł, odrzuca wszelkie zarzuty i nie zamierza ustąpić. Zorganizował też zbiórkę podpisów wśród znanych osobistości kultury we własnej obronie.
Seniorzy nie chcą żyć w poniewierce
Emeryci mają dość życia w nędzy i ubóstwie. Emerytury, które otrzymują są jedne z najniższych w UE i seniorzy muszą mocno ograniczać swoje potrzeby, żeby jakoś związać koniec z końcem. Na początku tego tygodnia doprowadzeni do czarnej rozpaczy seniorzy zorganizowali pikietę przed gmachem Sejmu RL, domagając się zwiększenia emerytur, podniesienia płacy zarobkowej, ograniczenia skali emigracji i zapewnienia emerytom godnej starości, na co w pełni zasłużyli.
Dwa marsze
Organizowany tradycyjnie w dniu 11 marca pochód nacjonalistów odbył się bez incydentów. Około pół tysiąca osób przeszło aleją Giedymina od placu Katedralnego do Sejmu skandując „Litwa – dla Litwinów” oraz zaadoptowane hasło wyborcze prezydenta USA Donalda Trumpa „Za Litwę ponownie wielką”. Impreza rozpoczęła się od akcji protestacyjnej przed Pałacem Prezydenckim. Narodowcy apelowali o odwołanie, nieuzasadnionego ich zdaniem, uhonorowania sowieckiej partyzantki Fani Jochele-Brancowskiej (uczestniczki mordu mieszkańców wsi Koniuchy w rejonie solecznickim).
Nie był to jedyny pochód w stolicy z okazji 11 Marca. W południe pokojowo maszerowali wspólnie przedstawiciele mniejszości narodowych oraz patriotycznie nastawieni Litwini. Ten pochód zorganizował Polski Klub Dyskusyjny.
POLSKA
XIII Zgierski Kaziuk
Tradycji stało się zadość
Jak już pisaliśmy w poprzednim numerze „Tygodnika”, w dniach 3-5 marca na Warmii i Mazurach odbyły się tradycyjne Kaziuki-Wilniuki. Tydzień później – 10-11 marca – w Zgierzu, już po raz trzynasty, został zorganizowany Zgierski Kaziuk.
Swoistym preludium tej tradycyjnej imprezy w Zgierzu było spotkanie w filii nr 2 Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Bolesława Prusa z Olgierdem Łukaszewiczem, znanym aktorem filmowym, telewizyjnym, teatralnym, prezesem Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), miłośnikiem Wileńszczyzny...
Tydzień Kresowy w Szczecinie
Już po raz 28 odbywał się w Szczecinie Tydzień Kresowy (28 luty - 6 marca br.) zorganizowany przez Stowarzyszenie Przyjaciół Wilna, Ziemi Wileńskiej, Nowogródzkiej i Polesia „Świteź” – nawiązujący do wileńskiego „Kaziuka”, tradycyjnego festynu i święta, którego patronem jest św. Kazimierz.
Tydzień Kresowy rozpoczął się w Książnicy Pomorskiej (28 lutego) otwarciem wystawy poświęconej sławnemu reportażyście i poecie Ryszardowi Kapuścińskiemu urodzonemu w Pińsku na Białorusi (należącego przed II wojną świtową do Polski) oraz występem grupy teatralnej z liceum ogólnokształcącego nr 1 w Szczecinie (którą od lat opiekuje się Anna Kondracka-Zielińska), poświęcony sławnemu reportażyście i poecie kresowemu i wreszcie koncertem chóru „Belkanto” ze szczecińskiej ogólnokształcącej szkoły muzycznej 1 stopnia...
Dzień poświęcony ks. prałatowi Józefowi Obrembskiemu
Pamięć zza Kuźnicy
W Białymstoku i Wysokim Mazowieckim pamięć o naszym prałacie Obrembskim nie gaśnie. Rozpalana jest ciągle na nowo przez ludzi, którzy mieli szczęście spotkać na swej drodze tego wyjątkowego kapłana. Jedną z takich osób jest Wanda Leonowicz, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna, inicjatorka spotkań poświęconych prałatowi.
W ramach XVIII Dni Kultury Kresowej w niedzielę, 12 marca, zaplanowano prezentacje filmu i publikacji na temat prałata w Muzeum Wojska w Białymstoku i w Miejskim Ośrodku Kultury w Wysokim Mazowieckim. Zaproszono pracowników Muzeum ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole i wicestarostę Andrzeja Adomaitisa, by opowiedzieli o doświadczeniach, spuściźnie i ocalaniu pamięci o człowieku, który kształtował sumienia pokoleń nie tylko na Wileńszczyźnie.
Projekt „14 Katedr”
Oratorium Josepha Haydna „Siedem ostatnich słów Chrystusa na krzyżu” zostało ubiegłym tygodniu wykonane w Bazylice Archikatedralnej św. Jakuba w Szczecinie. To pierwszy koncert pasyjny w ramach ogólnopolskiego projektu „14 Katedr”. Liczba zawarta w tytule projektu jest nawiązaniem do 14 stacji drogi krzyżowej. Ostatnim punktem na trasie będzie Bazylika Katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Pelplinie, gdzie koncert odbędzie się 9 kwietnia w Niedzielę Palmową.
Polacy za NATO
Członkostwo Polski w NATO popiera 82 proc. respondentów Centrum Badań Opinii Społecznej, większość jest też pewna, że w razie potrzeby sojusznicy przyjdą z pomocą, rekordowo wysoka jest akceptacja dla obecności sprzymierzonych wojsk – wskazuje sondaż tego ośrodka.
Dla dorosłych i dzieci
Najciekawsze spektakle teatralne sezonu, dyskusje i spotkania z twórcami, a także przedstawienia dla najmłodszych widzów – 37. Warszawskie Spotkania Teatralne odbywać się będą od 30 marca do 11 kwietnia w stolicy. Spektakle prezentowane będą na scenach Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy, a także Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana, Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Huebnera i Nowym Teatrze.
66 książek
pisarzy z Polski i zagranicy zostało zakwalifikowanych do dwunastej edycji Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Zwycięzca zostanie ogłoszony podczas uroczystej gali – 14 października. Do nagrody Angelusa można zgłaszać dzieła autorów żyjących, pochodzących z 21 krajów Europy Środkowej. Wśród 66 pozycji – 25 to książki autorów zagranicznych, a 41 – autorów polskich.
Beatyfikacja rodziny Ulmów
Proces beatyfikacyjny Józefa i Wiktorii Ulmów i ich dzieci, zamordowanych przez Niemców na etapie rzymskim będzie prowadziła Archidiecezja Przemyska obrządku łacińskiego.
24 marca 1944 r. w Markowej na Podkarpaciu niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę oraz będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów.
ŚWIAT
Gorąco na linii Ankara – Amsterdam
Premier Holandii Mark Rutte wykluczył możliwość wystosowania przeprosin wobec Turcji za odesłanie z Holandii tureckiej minister Fatmy Betul Sayan. Wyraził jednak nadzieję na deeskalację sporu dyplomatycznego między dwoma krajami.
Mimo odwołania przez holenderskie władze sobotnich wydarzeń w Rotterdamie z udziałem minister ds. rodziny i polityki społecznej Fatmy Betul Sayan, przedstawicielka rządu przybyła do tego miasta. Policja nie wpuściła minister do tureckiego konsulatu, a następnie odstawiła ją do granicy z Niemcami.
Będą wybory
Trybunał Konstytucyjny Korei Południowej podjął decyzję o utrzymaniu w mocy decyzji o impeachmencie prezydent Park Geun Hie zamieszanej w wielki skandal korupcyjny. Zgodnie z konstytucją wybory prezydenckie w Korei Południowej odbędą się za 60 dni.
Nieskuteczne metody
W Czeczenii z powodu podejrzeń o związki z Państwem Islamskim (IS) zatrzymywani są nawet uczniowie; liczba zatrzymań dowodzi, że „zaraza” rozprzestrzenia się, a metody siłowe okazują się mało skuteczne – napisała niezależna „Nowaja Gazeta”.
Tragiczny protest
W pożarze, jaki wybuchł w domu opieki dla nieletnich ofiar przemocy domowej w Gwatemali, zginęło 40 osób. Według ustaleń policji pożar wywołały same nastolatki, wychowanki zakładu. Podpaliły one materace, aby zaprotestować w ten sposób przeciwko nadużyciom seksualnym, „handlowi żywym towarem“ i przemocy stosowanej wobec nich przez personel zakładu wychowawczego.
Przeciwstawne zdania
Premier Wielkiej Brytanii Theresa May nie sądzi, by powinno się odbyć drugie referendum w sprawie niepodległości Szwecji. Wcześniej tego dnia szefowa szkockiego rządu autonomicznego Nicola Sturgeon powiedziała, że jesień 2018 roku byłaby „rozsądnym terminem“ dla drugiego referendum w sprawie wyjścia Szkocji ze Zjednoczonego Królestwa.
Niewykorzystany potencjał
Prezydent Rosji Władimir Putin przyznał, że prawie połowa przestępstw w jego kraju nie jest wykrywana. Chodzi o przestępstwa między innymi w sferze walki z korupcją i ochrony obywateli. „ Potencjał, jakim dysponuje ministerstwo (spraw wewnętrznych) wykorzystywany jest daleko nie w pełnej mierze“ – powiedział Putin na posiedzeniu kolegium MSW Rosji.
Dekret odroczony na rok
Prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka oświadczył, że dekret w sprawie podatku od „pasożytnictwa” (nierobstwa) wymaga poprawek, więc pobór nowej daniny rozpocznie się o rok później. Kontrowersyjny podatek wywołał w kraju masowe protesty w ostatnich tygodniach”.