LITWA
Wileńskie Targi Książki 2016
Czasy szukania autora
Ile książek litewskich autorów przeczytali Państwo w ostatnim roku? Badani przez spółkę opinii publicznej, na zlecenie miesięcznika „Veidas”, odpowiadali że ani jednej (49 proc.), tylko jedną (39,8 proc.), dwie, trzy (8,2 proc.). Nie inaczej jest z literaturą powszechną – czyta jedynie co czwarty dorosły Litwin.
Zatrważające dane o czytelnictwie nie napawają optymizmem, ale nie jest to tylko litewski problem. W Polsce zaledwie 41 proc. przeczytało w ubiegłym roku jedną książkę. I to raczej niechlubne wyróżnienie na tle Europy Zachodniej. Na podstawie badań Eurobarometru za 2013 r. m.in. w Szwecji aż 90 proc. osób przeczytało przynajmniej jedną książkę, w Holandii – 86 proc.
Litewsko-polskie dyskusje literatów
O czym rozmawia Litwin z Polakiem?
„Chcieliśmy pokazać, że rozmowa Polaka z Litwinem to nic nadzwyczajnego. Ona jest możliwa. I nie musi być ani dramatyczna, ani histeryczna. Może być normalna” – napisał Piotr Kępiński w książce „Rozmowa Litwina z Polakiem”, której prezentacja odbyła się w Instytucie Polskim w Wilnie.
– Pierwszego dnia targów (Wileńskie Targi Książki 2016 – przyp. red.) na naszym stoisku była pani prezydent. Gdy wręczyłem jej książkę „Rozmowa Litwina z Polakiem”, zapytała: „Czy się dogadują?”. Jeśli książka się ukazała, to jakoś się tam dogadali – rozpoczynając spotkanie zażartował Laurynas Vaičiūnas, dyrektor Wydawnictwa Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Rozpoczęły się prace nad rewaloryzacją Pałacu Paców
Wyczekiwana i obserwowana inwestycja
– Z ruiny chcemy zrobić perełkę, prawdziwą wizytówkę nie tylko Rzeczypospolitej Polskiej, ale również Wilna. Będzie to niezwykle kosztowna inwestycja, ale jednocześnie bardzo wyczekiwana i obserwowana – stwierdził Jarosław Czubiński, ambasador RP na Litwie, podczas konferencji prasowej poświęconej planom remontu siedziby polskiej placówki dyplomatycznej, czyli Pałacu Paców.
Spotkanie z udziałem przedstawicieli wykonawców robót – polskiego konsorcjum, którego liderem jest Warbud, i które wygrało przetarg na wykonanie robót budowlanych oraz litewskiej spółki z o.o. „Lakaja” odbyło się w poniedziałek, 29 lutego, w siedzibie Instytutu Polskiego w Wilnie. Spotkaniu towarzyszyła wystawa odnowionych bądź wybudowanych od nowa 19 polskich placówek dyplomatycznych w różnych krajach i miastach na świecie. Wyglądają naprawdę okazale, a szef polskiej placówki dyplomatycznej na Litwie zapewnił, że wileńskie przedstawicielstwo będzie wyglądało równie atrakcyjnie.
Szef rządu wobec żądań nauczycieli
Pracownicy oświaty kontynuują strajk. Część nauczycieli chce wznowić rozmowy z Ministerstwem Oświaty i Nauki. Audrius Novickas, przewodniczący Litewskiego Związku Zawodowego Pracowników Oświaty oświadczył, że związkowcy gotowi są do dalszych rozmów z ministrem oświaty, ale strajk będzie nadal kontynuowany. Minister oświaty i nauki Audronė Pitrėnienė po spotkaniu z premierem Algirdasem Butkevičiusem oznajmiła, że szef rządu wykazał dobrą wolę i jest nastawiony na znalezienie dodatkowych 7 mln euro na zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli. Nauczyciele żądają, aby rząd przekazał resortowi oświaty dodatkowe 12 mln euro. Rząd zgadzał się tylko na 5 mln euro.
Zdrożały papierosy i alkohol
Od 1 marca obowiązuje wyższa akcyza na alkohol i wyroby tytoniowe. W ten sposób rząd chce pozyskać dodatkowe 15 mln euro do budżetu państwa. Ekonomiści są zdania, że paczka papierosów będzie kosztowała średnio o 9 euro centów więcej niż poprzednio. Akcyza na alkohol zwiększa się od 2,5 do 8 proc. Cena będzie zależała od zawartości alkoholu w wyrobie. Butelka piwa zdrożeje średnio o 1, wino – o 4, a wódka – o 8 euro centy. Rząd tłumaczy, że zwiększając akcyzę na alkohol Litwa dostosowuje się do wymogów unijnych.
Rzeźby bez immunitetu
Rzeźby z Zielonego Mostu najpierw zostały z niego usunięte, a obecnie pozbawione ochrony prawnej. Decyzja w tej sprawie została podjęta na pierwszym posiedzeniu Rady ds. Oceny Nieruchomych Dóbr Kultur. Jej członkowie jednogłośnie opowiedzieli się za cofnięciem „immunitetu prawnego” rzeźb. Większość Rady opowiedziała się jednak przeciwko przekazaniu ich w prywatne ręce, bowiem, w opinii ekspertów, jest to dziedzictwo okresu dziejów naszego państwa, które powinno być przekazane do muzeum państwowego.
Rzeźby przedstawiające żołnierzy, robotników, kołchoźników i studentów stały na Zielonym Moście od roku 1952.
„Perła” nie spuszcza z tonu
Zespół Tańca Ludowego „Perła” z Niemenczyna nie spuszcza z tonu i zachowuje pozycję lidera w projekcie telewizyjnym kanału TV3 pt. „Kadagys”. Podczas drugiej edycji konkursu tanecznego zespolacy z miasta nad Wilią zatańczyli ognisty taniec kozacki pod melodię popularnej piosenki kresowej „Hej, sokoły”. Podobnie jak podczas premierowego występu w Hali Sportowej w Kownie brawurowy popis „Perły” jurorzy ocenili dość wysoko i wystawili im 29 punktów na 30 możliwych.
Są też pierwsze straty – z projektem musiał pożegnać się zespół seniorów z Nowej Okmiany.
POLSKA
Kaziuki-Wilniuki na Warmii i Mazurach po raz 32.
Zalśniły diamenty i perły
„Przywieźliście do nas ogromnej wartości skarbiec: tu, na tej sali byliśmy świadkami, jak zalśniły diamenty i perły” – powiedziała Janina Surgał, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Wileńskiej i Nowogródzkiej w Szczytnie. Rozkochana w Wilnie pani prezes (nie będąc wilnianką z urodzenia) jeszcze przed dwudziestu pięciu laty była wśród założycieli tego towarzystwa, które co roku latem bardzo szeroko i z rozmachem przeprowadzało Dni Kresowe. Wiele naszych wileńskich zespołów brało w nich udział.
Ale Kaziuki w tym roku w Szczytnie odbyły się po raz pierwszy. I było to piękne święto, kiedy wzruszeniom nie było końca, a burmistrz Danuta Górska nieraz łezkę ocierała z policzka. Przepiękny tuż po rekonstrukcji Dom Kultury trzeszczał w szwach, palmy były rozchwytywane, podobnie jak serca piernikowe i obrazki z Wilnem w tle autorstwa Danuty Lipskiej...
Wiec w obronie Wałęsy
Na gdańskim placu Solidarności odbyła się zorganizowana przez lokalne struktury Komitetu Obrony Demokracji manifestacja pod hasłem „Polska murem za Wałęsą”. Według policji wzięło w niej udział około 15 tys. osób. Wśród nich była Danuta Wałęsa.
Hymn na Chrzest
Kompozytor, twórca muzyki filmowej, teatralnej i niezapomnianych przebojów zespołu Varius Manx – Robert Janson stworzył muzykę do oficjalnego hymnu obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. Premiera utworu „Tyś jest mój syn” odbędzie się w kwietniu w Poznaniu.
Unikatowa placówka
Pierwsze w Europie i drugie na świecie Interwencyjne Centrum Neuroterapii (INC) otwarto w klinice Neurochirurgii Szpitala Bródnowskiego w Warszawie. Będą w nim prowadzone wyjątkowo precyzyjne operacje mózgu z obrazowaniem „na żywo“. Podobny ośrodek powstał jedynie na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco, gdzie pracuje polski neurochirurg prof. Krzysztof Bankiewicz. To dzięki jego pomocy oraz dotacji głównie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego powstała siostrzana placówka INC.
Defilada pamięci
Tysiące osób wzięły udział w II Krajowej Defiladzie Pamięci Żołnierzy Niezłomnych, która przeszła ulicami historycznego centrum Gdańska. W marszu uczestniczyli m.in. rekonstruktorzy odtwarzający działania różnych formacji żołnierzy wyklętych. Defilada wyruszyła spod kościoła św. Brygidy. Maszerowali w niej – w pełnym umundurowaniu i uzbrojeniu – członkowie ok. 30 grup rekonstrukcyjnych z całej Polski, w tym specjalizujących się w badaniu i odtwarzaniu działań 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i oddziałów AK, które brały udział w Powstaniu Warszawskim.
Wartości Polaków
Uczciwość, sprawiedliwość, życzliwość i odpowiedzialność to wartości, które Polacy cenią najbardziej – wynika z sondażu TNS Polska. Wśród wartości, które najwięcej Polaków umieszcza wśród trzech najważniejszych, znajdują się: uczciwość (47 proc.), sprawiedliwość (37 proc.) oraz życzliwość (30 proc.) i odpowiedzialność (29 proc.). Inne kluczowe dla wielu wartości to zaufanie (24 proc.) oraz szacunek (21 proc.).
ŚWIAT
Barwny świat kobiet w Biblii
Intrygantki i uwodzicielki czy… narzędzia Bożej Opatrzności?
Kim jest ta, co się wyłania z pustyni wśród słupów dymu, owiana wonią mirry i kadzidła, i wszelkich wonności kupców? (Pnp 3,5) – jeden z najpiękniejszych erotyków, biblijna księga Pieśni nad Pieśniami, stawia pytanie nurtujące ludzkość po dzień dzisiejszy. Od pramatki Ewy mentalność i logika kobieca jest trudną do przebrnięcia zagadką…
Niedawno znajomi swej córce nadali imię Estera (dodam, że nie mają pochodzenia narodu wybranego). Na pytanie, skąd taki pomysł, odpowiedzieli, że podobała się im postawa pięknej królowej, która uratowała swój naród. Ewa, Maria, Marta, Anna – postacie tych biblijnych kobiet częściej są nam znane, gdyż łatwo przyjęły się do kanonu swojskich nam imion. Mniej natomiast znamy Judytę, Rachelę, Zuzannę, czy też kobiety z rodowodu Jezusa – Tamar, Rachab, Rut i Betszebę (trzy pierwsze nie były nawet Żydówkami).
150 tys. syryjskich dzieci w Turcji
Od początku konfliktu syryjskiego, który wybuchł przed pięciu laty, w Turcji urodziło się ponad 150 tys. syryjskich dzieci – powiedział na corocznej sesji Rady Praw Człowieka ONZ w Genewie wicepremier tego kraju Lutfi Elvan. Turcja „robi wszystko co w jej mocy, aby zapanować nad skutkami katastrofy humanitarnej wywołanej wojną domową w Syrii” – oznajmił Elvan.
Ostrzeżenie rządu
Brexit, czyli wyjście W. Brytanii z Unii Europejskiej, mógłby oznaczać dekadę szkodliwej niepewności, wynikającej z konieczności wynegocjowania nowych relacji ze wspólnotą i innymi krajami – ostrzegł brytyjski rząd. Referendum ws. członkostwa w UE odbędzie się w W. Brytanii 23 czerwca.
Gaz przeciwko migrantom
Macedońska policja użyła gazu łzawiącego i granatów hukowych przeciwko kilkuset migrantom, którzy przełamali kordon policyjny po greckiej stronie przejścia w Idomeni, a następnie wyłamali bramę na pobliskim kolejowym przejściu granicznym.
Orban przeciwko sankcjom
Premier Węgier Viktor Orban oświadczył, że nie będzie automatycznego przedłużenia sankcji UE wobec Rosji i zaapelował o „spokojną debatų” na temat realizacji mińskiego porozumienia w sprawie uregulowania konfliktu na wschodzie Ukrainy.
Żałoba w Komi
Praktycznie nie ma szans, by przeżył którykolwiek z 26 górników zaginionych po katastrofie w kopalni węgla Siewiernaja w Workucie – powiedział minister ds. sytuacji nadzwyczajnych Federacji Rosyjskiej Władimir Puczkow. Akcję ratowniczą przerwano. W Republice Komi ogłoszono trzydniową żałobę.
Gorbaczow pewny swego
Michaił Gorbaczow, ostatni przywódca Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, prezydent ZSRR i laureat Pokojowej Nagrody Nobla, skończył 2 marca 85 lat. Przed tym jubileuszem powiedział dziennikarzom, że ideę pieriestrojki i jej wybór wciąż uważa za słuszny.
Strach przed Ziką
W Chinach ruszyła akcja sprzątania miejsc publicznych, by zapobiec rozprzestrzenianiu się przenoszonych przez komary wirusów, w tym wirusa Zika. Dotychczas w kraju wykryto dziewięć przypadków zakażenia Ziką.