LITWA
Michał Giedroyć – święty z rodu litewskich kniaziów
Znany w Polsce i niedoceniony na Litwie
W przededniu rozpoczęcia w Kościele adwentu – czasu, który charakteryzuje się szczególnym oczekiwaniem i czuwaniem – w kościele franciszkańskim w Wilnie odbyły się prelekcje ukazujące Michała Giedroycia. Człowieka, o którym moglibyśmy powiedzieć, że jest znany i nieznany.
Michał Giedroyć urodził się około 1425 roku w Giedrojciach (miejscowość nieopodal Malat). Pochodzący z rodu litewskich kniaziów (jako wielki orędownik u Jezusa) jest bardziej znany w Polsce, szczególnie w Krakowie, gdzie w kościele św. Marka znajdują się jego doczesne szczątki, i gdzie od kilku stuleci wierni szerzą jego kult. Na zaproszenie rektora kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Wilnie o. Marka Dettlaffa do Wilna przybyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnego (tzw. jadwiżanki wawelskie) – s. prof. Adelajda Sielepin, która wygłosiła dwie konferencje, oraz s. Anna Sudujko, wilnianka z pochodzenia, od kilkunastu lat mieszkająca w Polsce.
Skvernelis pozostaje
Saulius Skvernelis, minister spraw wewnętrznych, po spotkaniu z premierem Algirdasem Butkevičiusem poinformował, że zostanie na stanowisku.
Skvernelis złożył podanie o dymisję po tym, gdy przed dwoma tygodniami zatrzymany Igor Mołotkow uciekł ze służbowego wozu policyjnego, zabierając ze sobą kałasznikowa. W trakcie trwającej 5 godzin operacji szukało go ok. 3 tys. funkcjonariuszy. Jak twierdził minister, jednym z podstawowych powodów jego rezygnacji była presja polityczna ze strony pani prezydent. Ministra poparli pracownicy służb mundurowych, posłowie i zwykli ludzie przekonując, że nie jest on odpowiedzialny za zaistnienie kryzysowej sytuacji.
Starzejemy się strasznie…
W ostatniej dekadzie społeczeństwo naszego kraju zestarzało się najbardziej z krajów Unii Europejskiej. Mieszkańcy Litwy w tym okresie stali się starsi o 9 lat. Tymczasem średnia unijna starzenia się mieszkańców wynosiła 6 lat. W 1994 roku średnia wieku obywatela Litwy wynosiła 33 lata i 5 miesięcy, a w 2014 roku – 42 lata 4 miesiące, czyli większa prawie o 9 lat.
Według Eurostatu, najstarsze w Unii są Niemcy – średni wiek 45 lat i 6 miesięcy. W Polsce średnia wieku wynosi 39 lat i 2 miesiące.
Uspaskicha prośba o łaskę
Wiktor Uspaskich, honorowy przewodniczący Partii Pracy, na którym ciążą oskarżania o malwersacje finansowe, zwrócił się do Sądu Apelacyjnego z apelem o oczyszczenie go z zarzutów. Stwierdził, że ani z kasy partii, ani z budżetu państwa nie wziął ani grosza.
Przed dwoma laty Sąd Okręgowy m. Wilna uznał Uspaskicha za winnego malwersacji finansowych i prowadzenia podwójnej księgowości w Partii Pracy i skazał go na cztery lata pozbawienia wolności. Przewiduje się, że wyrok sądu zostanie ogłoszony na początku przyszłego roku.
Nowe kierunki w turystyce
Polska, Rosja i Białoruś nie znalazły się na liście państw priorytetowych, w których Litwa ma zamiar zabiegać o turystów. W przyszłym roku przedstawiciele Państwowego Departamentu Turystyki najbardziej będą zabiegali o turystów z Norwegii, Francji, a także z Japonii i USA. Rasuolė Andrulienė, pracowniczka Departamentu, twierdzi, że 60 proc. od ogólnej liczby turystów na Litwie stanowią podróżni z Polski, Białorusi, Rosji, Łotwy i Estonii. Przy tym Rosjanie i Białorusini, których liczba stale zmniejsza się, w dalszym ciągu generują ok. 37 proc. dochodów z turystyki. Andrulienė dodała, że w najbliższym planach jest też promocja turystyki wewnętrznej.
Zapowiedź skoku cen
Życie w stolicy Litwy staje się coraz droższe. Wilnianie nie otrząsnęli się jeszcze z szoku po skoku cen w wyniku wprowadzenia euro, a już muszą pogodzić się z myślą, że znacznie zdrożeją opłaty za ogrzewanie i wywóz śmieci. Spółka „Vilniaus energija”, która zarządza ogrzewaniem i elektrycznością w Wilnie, poinformowała, że cena za ogrzewanie i ciepłą wodę w grudniu wzrośnie aż o 26,3 proc. w porównaniu z listopadem.
Skok cen spółka tłumaczy nałożonym przez władze kraju obowiązkiem kupowania drogiego gazu ziemnego z litewskiego terminalu gazu skroplonego Independence. Gaz ten jest o 17 proc. droższy niż sprzedawany na giełdzie i prawie o 36 proc. droższy niż ten, który „Vilniaus energija” może nabywać od spółki „Lietuvos dujų tiekimas”.
Obowiązkowe szczepienia
Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić na Litwie obowiązkowe szczepienia dzieci, a rodzicom, którzy nie będą przestrzegali nakazu, grozi grzywna do 115 euro. Ministerstwo proponuje, aby wszystkie dzieci w trybie obowiązkowym były szczepione od trzech chorób – polio, odry i różyczki.
Jak tłumaczy minister Rimantė Šalaševičiūtė, szczepienia mają być obowiązkowe, ponieważ wzrasta zagrożenie wwiezienia wirusa. Dotychczas szczepienia nie były regulowane ustawowo.
POLSKA
Nagroda im. Witolda Hulewicza – wilnianom
W ubiegłym tygodniu w Domu Literatów Polskich w Warszawie odbyła się uroczystość wręczania literatom polskim Nagrody im. Witolda Hulewicza. Była to jubileuszowa, 20., edycja tego wydarzenia w działalności Stowarzyszenia Literatów Polskich. Wśród 20 laureatów tę zaszczytną nagrodę otrzymali dyrektor Centrum Kultury Polskiej na Litwie im. Stanisława Moniuszki, poetka Apolonia Skakowska oraz poeta, publicysta, eseista wileński Wojciech Piotrowicz.
W saloniku Wandy Stańczak Domu Literatów, który znajduje się w sercu stolicy Polski, w pobliżu „króla Zygmunta”, w tym dniu brzmiały poezja polska, wzniosłe wypowiedzi o misji poetów, literatów. Gorącymi oklaskami było obdarzone przemówienie Barbary Wachowicz, która, jak nikt inny, umie znaleźć piękne słowa o wartościach ponadczasowych, jakimi są umiłowanie do ojczyzny, ziemi ojców i polskości.
Rocznicowe świece
Biskupi uczestniczący w rekolekcjach na Jasnej Górze otrzymali świece z okazji zbliżającej się 1050. rocznicy Chrztu Polski. Mają one być symbolem wiary przyjętej w 966 r. Zapłonęły we wszystkich polskich katedrach w pierwszą niedzielę Adwentu.
Najważniejsze – bezpieczeństwo
Bezpieczeństwo było jednym z głównych tematów międzynarodowego spotkania przygotowawczego do Światowych Dni Młodzieży, które odbędą się w 2016 r. w Krakowie. Według organizatorów ŚDM zarejestrowało się już na nie prawie pół miliona pielgrzymów.
Obywatelstwo – po roku
Traktowanie posiadaczy Karty Polaka na zasadach zbliżonych do polskich obywateli i możliwość uzyskania obywatelstwa po roku przez tych, którzy chcą w Polsce zamieszkać – takie zmiany w ustawie o Karcie Polaka przedstawił szef komisji łączności z Polakami za granicą Michał Dworczak.
Dotychczas polskie urzędy konsularne przyjęły ok. 140 tys. wniosków o Kartę Polaka. Wnioskodawcy odebrali 110 tys. Kart Polaka.
Tysiącletnia biżuteria
Bogaty zbiór srebrnej biżuterii z okresu od IX do XIII w., znalezionej podczas wykopalisk w Czermnie na Lubelszczyźnie, zaprezentowano w Lublinie. W dzisiejszym Czermnie, zdaniem archeologów, mógł znajdować się główny ośrodek Grodów Czerwieńskich, o które toczyli walki polscy Piastowie z władcami ruskiego Kijowa.
ŚWIAT
Ogromne straty
1,5 biliona dolarów – tyle wyniosły w ciągu dekady straty ekonomiczne spowodowane klęskami żywiołowymi na świecie. Dane te zawiera raport Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). W latach 2003-2013 średnia liczba kataklizmów wzrosła w porównaniu z latami 80. prawie dwukrotnie.
Cieplej z Ankarą
UE obiecała Turcji ożywienie negocjacji akcesyjnych, zniesienie wiz i 3 mld euro w zamian za pomoc w opanowaniu kryzysu migracyjnego. Komisja Europejska ma też zaproponować program przesiedlenia do UE uchodźców, przebywających w Turcji. Na szczycie 28 przywódców państw unijnych oraz Turcji przyjęto wspólny plan działania, który ma pomóc w zahamowaniu fali uchodźców do UE.
Zwycięstwo Prorosjan
W wyborach samorządowych w Mariupolu na południowym wschodzie Ukrainy zwyciężyły siły prorosyjskie.
Miliard dla środowiska
Przyjęciem zobowiązań w dziedzinie walki z globalnym ociepleniem zakończył się w niedzielę na Malcie szczyt 53 krajów Wspólnoty Narodów (Commonwealthu). Uczestnicy maltańskiego szczytu, który swą obecnością zaszczyciła królowa Elżbieta II, postanowili powołać fundusz w wysokości miliarda dolarów w celu finansowania projektów środowiskowych.
Arabki na w wyborach
Po raz pierwszy w historii Arabii Saudyjskiej kobiety będą mogły skorzystać z biernego i czynnego prawa wyborczego. Głosowanie mające na celu wyłonienie samorządu terytorialnego odbędzie się 12 grudnia. Według oficjalnych danych z prawa wyboru skorzysta 130600 pań, które wpisały się na listy wyborcze.