Rejon solecznicki wzbogacił się o kolejny odnowiony zabytek historyczny
Nowy blask jaszuńskiego pałacu
Tłumy widzów z całej Wileńszczyzny i gości z Polski zgromadziła 12 września ceremonia otwarcia zrekonstruowanego pałacu Balińskich w Jaszunach. Po dziesięcioleciach zapomnienia i niszczenia zabytkowy pałac – rodowe gniazdo Balińskich i Śniadeckich – odzyskał dawną świetność. Na mapie Wileńszczyzny pojawił się jeszcze jeden atrakcyjny dla turysty zabytek historyczny.
Pierwsze kroki ku renowacji pałacu Balińskich w Jaszunach samorząd solecznicki podjął jeszcze w 2005 roku, kiedy to, uwzględniając wykorzystanie środków z funduszu strukturalnego PHARE, została opracowana dokumentacja techniczna rekonstrukcji tego obiektu. Projekt techniczny uzyskał wówczas aprobatę w Ministerstwie Gospodarki Litwy oraz w europejskich funduszach strukturalnych. Jednak trafił na listę obiektów oczekujących na finansowanie.
W grudniu 2005 roku Rada rejonu solecznickiego zatwierdziła projekt rekonstrukcji jaszuńskiego pałacu w miasteczku nad Mereczanką. Został on podzielony na trzy etapy. Wówczas w I etapie przewidziano restaurowanie pałacu, na II etap zaplanowano uporządkowanie terytorium kompleksu pałacowego i parku, na III – renowację oficyny. Na urzeczywistnienie planów samorząd solecznicki musiał czekać aż do 2013 roku, kiedy to została podpisana umowa ze spółką „Ekstra statyba” na wykonanie prac rekonstrukcyjnych pałacu Balińskich. Równocześnie z pracami renowacyjnymi były prowadzone badania archeologiczne. Koszt renowacji pałacu w Jaszunach wyniósł 2,39 mln euro, w tym 780 tys. euro – to wkład solecznickiego samorządu.
– Jesteśmy świadkami historycznego wydarzenia. Pałac otwiera swoje podwoje. Ziemia Solecznicka i cała Litwa odzyskały piękną budowlę o ciekawej historii i szlachetnym przeznaczeniu. Pałac – to też symbol naszej godnej obywatelskiej postawy, symbol naszego sukcesu. To, że jesteśmy świadkami tego wydarzenia, to efekt działania wielu ludzi. Wszystkim, kto przyczynił się do rewitalizacji obiektu gorąco dziękuję – powiedział Zdzisław Palewicz, mer rejonu solecznickiego podczas uroczystości otwarcia pałacu Balińskich w Jaszunach.
Za współpracę w realizacji projektu mer serdecznie dziękował premierowi Algirdasowi Butkevičiusowi oraz byłemu premierowi Andriusowi Kubiliusowi, ministrom gospodarki Evaldasowi Gustasowi i Rimantasowi Žiliusowi, a także innym dostojnikom państwowym. Dyplomy z podziękowaniem za pomoc i wsparcie w toku renowacji obiektu mer rejonu solecznickiego wręczył posłowi do Parlamentu Europejskiego Waldemarowi Tomaszewskiemu, posłom na Sejm RL Ricie Tamašunienėei Leonardowi Talmontowi, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury RL Dianie Varnaite, dyrektorowi IP „Lietuvos paminklai” Vydmantasowi Drumście, kierownik technicznemu projektu, architektor Aście Meškauskiene, dyrektorowi administracji samorządu rejonu solecznickiego Józefowi Rybakowi, radnemu Bolesławowi Daszkiewiczowi, dyrektorowi UAB „Ekspobalta” Sauliusowi Valiusowi, dyrektorowi generalnemu UAB „Ekstra statyba” Valentinasowi Veževičiusowi, kierownikowi prac UAB „Ekstra statyba” Laurinasowi Paulikasowi, członkom wspólnoty wiejskiej w Bujkach Danasowi i Aurelii Arlauskasom.
Uroczystego przecięcia wstęgi dokonali: mer Palewicz, doradca premiera Vilius Kavaliauskas, europoseł Tomaszewski, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury RL Varnaite, dyrektor generalny UAB „Ekstra statyba” Veževičius. Zabytkowy pałac poświęcili ksiądz proboszcz parafii solecznickiej dziekan Wacław Wołodkowicz i ksiądz Tadeusz Aleksandrowicz, proboszcz parafii jaszuńskiej.
– Na dzisiejsze święto najbardziej zasłużyliście wy – mieszkańcy rejonu. Przed 12 laty gremialnie poparliście przystąpienie Litwy do Unii Europejskiej i właśnie nasza wspólna Europa wydzieliła 70 proc. pieniędzy na tę słuszną inwestycję. Cieszymy się również, że 1 marca wybraliście tak mocno dbającą o was władzę z merem Zdzisławem Palewiczem na czele – powiedział Tomaszewski.
Gratulacje z okazji otwarcia zabytkowego obiektu złożyli także doradca premiera Kavaliauskas oraz dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury RL Varnaite.
– Chciałabym podkreślić uwagę władz samorządowych skierowaną na obiekty dziedzictwa kulturowego. Pałac w Jaszunach, dworek w Wilkiszkach, pałacyk w Wersoce, ruiny Republiki Pawłowskiej – to obiekty historyczne, które już zostały odnowione, bądź są porządkowane. Dziękuję władzom za te starania na rzecz zachowania naszej kultury – powiedziała Varnaite.
W odnowionym pałacu planowane jest organizowanie imprez kulturalnych, konferencji. Zostały tu urządzone sale muzealne, zaś w przyszłości będzie działała także kawiarnia. Wspólnie z naukowcami z Uniwersytetu Wileńskiego samorząd solecznicki pracuje nad poszerzeniem ekspozycji muzealnej. Pomoc w wyposażeniu pałacu w zabytkowe meble i przedmioty z XIX wieku obiecuje okazać też Ministerstwo Kultury RP.
Podczas otwarcia pałacu każdy chętny mógł obejrzeć jego sale, zapoznać się z eksponatami miejscowego muzeum, zrobić pamiątkowe zdjęcia z aktorami w strojach z epoki. Historyczną uroczystość otwarcia pałacu w Jaszunach uświetnił wspaniały koncert z udziałem solistki Gabrieli Vasiliauskaite, Państwowego Chóru „Vilnius” pod kierownictwem dyrygenta Arturasa Dambrauskasa. Wystąpił Kwartet Smyczkowy Litewskiej Państwowej Orkiestry Symfonicznej pod batutą Zbigniewa Lewickiego, Orkiestra Kameralna św. Krzysztofa pod batutą Donatasa Katkusa. Muzykę przeplatała recytacja wierszy w wykonaniu polskiego aktora Dariusza Bereskiego. Przez prawie dwie godziny na terenie parku pałacowego rozbrzmiewała muzyka kameralna, a zespół z Polski „Bancheto Musicale” prezentował dziewiętnastowieczne tańce – polonez i walc.
Wspaniałym zakończeniem uroczystości w Jaszunach stał się pokaz kolorowej fontanny, tańczącej w rytm muzyki klasycznej.
Andrzej Kołosowski
Na zdjęciach: na otwarcie rodowego gniazda Balińskich i Śniadeckich przybyły tłumy ludzi i nie tylko z Litwy; uroczysty moment przecięcia swstęgi; czestymi gośćmi w pałacu mają być wykonawcy muzyki kalsycznej.
Fot. autor