LITWA
24. rocznica wydarzeń styczniowych na Litwie
Pamięć o bohaterach żyje
Na Litwie po raz 24. był obchodzony Dzień Obrońców Wolności, upamiętniający tragiczne wydarzenia z 13 stycznia 1991 roku, gdy to bezbronni ludzie stanęli w obronie niepodległości odradzającego się Państwa Litewskiego, składając na ołtarzu Ojczyzny własne życie.
Tragiczne wydarzenia upamiętniono składaniem wieńców na grobach poległych, na Cmentarzu Antokolskim, odprawieniem Mszy św. w Katedrze Wileńskiej, okazyjnymi wystawami, paleniem ognisk przed wieżą telewizyjną, gmachem Litewskiego Radia i Telewizji, zapaleniem zniczy pamięci w oknach placówek oświatowych, instytucji państwowych, mieszkaniach i domach prywatnym, uroczystymi akademiami i obywatelskimi akcjami pamięci.
Nowy pieniądz – nowe wyzwanie
Prawdziwy czy fałszywy?
W nowy rok weszliśmy z nowym pieniądzem, ale, niestety, i z jego podróbkami. Odróżnić prawdziwy banknot od fałszywego jest nie lada wyzwaniem, kiedy jeszcze na prawdziwe euro na razie patrzymy, nie przymierzając, jak baran na malowane wrota.
Warto pamiętać, że występują banknoty euro o nominale: 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500. Tylko banknoty o wartości 5 i 10 EUR posiadają dwie wersje, nowsza nosi nazwę „Europa”, starsza natomiast będzie stopniowo wycofywana z obiegu.
Prawdziwy banknot euro jest sztywny, szeleszczący i posiada wypukły nadruk (na dotyk wyczuwa się główny motyw, napisy i oznaczenie cyfrą nominału). Banknoty o wartości 5 i 10 EUR z serii „Europa” mają po bokach ukośne kreski, wyczuwalne na dotyk.
Festiwal – podsumowaniem Roku Rodziny na Litwie
Kościół jak rodzina, a rodzina jak Kościół
„Takie tłumy ludzi… Widać, że święto było potrzebne dla naszego społeczeństwa. Dziennikarze to naświetlą i, być może, inni wreszcie zrozumieją, że jesteśmy normalni, a nie jakieś tam… dinozaury” – podsłuchana rozmowa pewnego małżeństwa w średnim wieku daje do myślenia: czyżby było aż tak źle, że to, co dotąd było normą, wartością, teraz, w świetle nowych prądów zwalczających tradycyjną rodzinę, zostaje odrzucone… Zresztą podobnych wypowiedzi podczas Festiwalu Rodziny „Šeimadienis”, zorganizowanego przez archidiecezję wileńską, było wiele.
Przez całą sobotę, 10 stycznia, w Centrum Wystawienniczym Litexpo odbywało się święto rodzin, które zgromadziło tysiące uczestników. Przybywali rodzice z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym (sporo było rodzin z niemowlętami), dziadkowie i młodzież, niepełnosprawni, kapłani, siostry zakonne z różnych zgromadzeń – odczucie, że Kościół jest różnorodny, otwarty dla każdego i nie jest skostniałą organizacją, funkcjonującą według zakazów i nakazów, udzielało się każdemu.
AWPL wystawiła 400 kandydatów
Do wyborów samorządowych na Litwie zostało półtora miesiąca. 1 marca mieszkańcy wybiorą radnych 60 samorządów oraz stojących na ich czele merów, którzy w tym roku będą wybierani na Litwie po raz pierwszy bezpośrednio.
Akcja Wyborcza Polaków na Litwie wystawiła o prawie 1/5 więcej list kandydatów, tym samym poszerzając geografię swojego udziału w wyborach. „Partia regionalna – Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – pokonała kolejne ważne etapy pracy organizacyjnej. 9 stycznia Rada Naczelna partii zatwierdziła wszystkie listy kandydatów. Poprzednio listy zostały zaaprobowane przez prezydia oddziałów partii. AWPL wystawiła listy kandydatów aż w 13 samorządach – w miastach: Wilnie, Druskiennikach, Wisagini, Kłajpedzie oraz rejonach: solecznickim, wileńskim, trockim, szyrwinckim, święciańskim, elektreńskim, jezioroskim, orańskim oraz ignalińskim. W rejonach orańskim i ignalińskim AWPL poprzednio nie wystawiała list kandydatów, co oznacza, że partia o prawie 1/5 zwiększyła geografię swojego uczestnictwa w wyborach, bowiem wcześniej wystawiała 11 list kandydatów. Obecnie trwa zbiórka podpisów wyborców popierających listy kandydatów AWPL, co jest wymagane zgodnie z obecną ordynacją wyborczą” – czytamy w komunikacie Biura Prasowego AWPL.
„Wielkie głowy“ w Trokach
W dn. 15-16 stycznia w Trokach odbywa się nieformalne spotkanie Snow Meeting, organizowane już po raz ósmy przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Litwy. W konferencji udział weźmie ponad 60 wpływowych polityków i ekspertów ds. bezpieczeństwa narodowego z krajów europejskich i NATO. Stratedzy będą dyskutowali na temat konsekwencji rosyjskiej agresji, relacji państw Zachodu z Rosją w obecnej sytuacji i możliwości wspierania Ukrainy, Mołdawii, Gruzji oraz innych państw, narażonych na naciski ze strony Moskwy. Tegoroczne spotkanie zostało połączone z organizowanym przez MSZ i Centrum Studiów Europy Wschodniej Wileńskim Forum Intelektualistów.
7 mln euro na wybory
Wybory samorządowe, które odbędą się na Litwie 1 marca, będą kosztowały podatników 7,24 mln euro. Jedynie za pracę członków komisji wyborczych trzeba będzie zapłacić 3,18 mln euro.
Podczas wyborów będą czynne 2004 dzielnice wyborcze, będzie pracowało 350 tak zwanych mobilnych poczt. W komisjach wyborczych odpłatnie będzie pracowało około 16 000 osób.
Podczas tegorocznych wyborów samorządowych obywatele Litwy po raz pierwszy będą wybierali merów. Do rad 60 samorządów wybierzemy ogółem 1 524 radnych, w tym 60 merów.
Doradczyni oczyszczona
Daiva Ulbinaite, była główna doradczyni prezydent Litwy, nie nadużyła stanowiska i nie ujawniła tajemnicy państwowej. Tak w poniedziałek orzekł Sąd Dzielnicowy m. Wilna, tym samym uniewinniając byłą rzecznik prasową prezydent Dalii Grybauskaite w sprawie karnej o ujawnienie tajemnicy państwowej. Orzeczenie to może być zaskarżone.
Ulbinaite uważa, że sprawa jest prowokacją, która była wymierzona w prezydent w okresie, gdy ubiegała się o reelekcję na głowę państwa.
Nowy ambasador w Rosji
20 stycznia pracę ma zacząć nowy ambasador Litwy w Rosji – Remigijus Motuzas. W ubiegły piątek z rąk prezydent otrzymał listy uwierzytelniające. Na stanowisku ambasadora RL w Rosji zamieni Renatasa Norkusa. Dotąd (od 2013) roku Motuzas był pierwszym zastępcą kanclerza rządu. Nowy ambasador Litwy w Rosji ma już doświadczenie w dyplomacji – w latach 2006-2011 był ambasadorem Litwy w Szwecji. Motuzas był też dyrektorem Departamentu Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa, ministrem oświaty i nauki. Kierował też Departamentem ds. Przewodnictwa w Radzie UE przy Ministerstwie Spraw Zagranicznych.
279 przypadków dyskryminacji
W 2014 roku Służba Kontrolera ds. Równych Możliwości zbadała 279 przypadków dyskryminacji. Najwięcej badań – 88 (35 proc.) przeprowadzono w sprawach możliwej dyskryminacji ze względu na płeć. Inne postępowania dotyczyły możliwej dyskryminacji ze względu na pozycję społeczną, wiek, niepełnosprawność, wyznanie, język, orientację seksualną, przekonania bądź poglądy, przynależność etniczną. W 2014 roku służba przeprowadziła 8 (3 proc.) dochodzeń ze względu na narodowość (w 2013 – 10).
Tradycyjnie najbardziej aktywni w dochodzeniu swoich praw są mieszkańcy regionu wileńskiego – wnieśli oni 60 proc. skarg.
POLSKA
Nagroda dla prezydenta
Prezydent Bronisław Komorowski został laureatem Super Wektora 2014 – nagrody Pracodawców RP, przyznawanej za działalność przynoszącą szczególne korzyści polskiej gospodarce oraz za tworzenie klimatu sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorczości.
Zmarł Oleksy
W ubiegły piątek nad ranem po ciężkiej chorobie zmarł były premier, były marszałek Sejmu i były szef SLD Józef Oleksy Kilka dni temu Oleksy trafił do stołecznego Centrum Onkologii na Ursynowie. W czerwcu Józef Oleksy skończyłby 69 lat.
Rekord w Wieliczce
Rekordowa liczba ponad 1,290 mln turystów zwiedziło w zeszłym roku zabytkową Kopalnię Soli w Wieliczce. Jak podkreślają przedstawiciele placówki, jest ona najchętniej odwiedzanym tego typu obiektem na świecie. Zorganizowany ruch turystyczny trwa tam od końca XVIII wieku. Obecnie trasa turystyczna liczy 2,5 km długości i obejmuje ponad 20 komór. W 1978 roku kopalnia została wpisana na I Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
Większość zadowolona
Ponad połowa Polaków (56 proc.) odczuwało w 2014 roku zadowolenie, że coś im się udało; pewność, że wszystko udało się dobrze, wyraziło 52 proc. respondentów, a prawie połowa (49 proc.) była dumna ze swoich osiągnięć - wynika najnowszego z sondażu CBOS.
Zaszczyt i wyzwanie
Czołowy litewski reżyser Eimuntas Nekrošius, spektakle którego należą do najciekawszych zjawisk we współczesnym świecie sztuki, w Teatrze Narodowym w Warszawie wyreżyseruje „Dziady”. Gotowe są już makiety dekoracji, niebawem ruszy dobór aktorów. „To dla mnie zaszczyt i wyzwanie” – mówi reżyser. Dobór aktorów do „Dziadów” w reżyserii Nekrosziusa ma się odbyć jeszcze zimą, a pod koniec wiosny rozpoczną się próby.
Uczczono pamięć Romów
Złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy pod tablicą upamiętniającą likwidację obozu Romów i Sinti, utworzonego przez hitlerowców na terenie łódzkiego getta, uczczono w miniony poniedziałek 73. rocznicę tych wydarzeń. Obóz dla Romów i Sinti funkcjonował w Litzmannstadt Getto od listopada 1941 r. do stycznia 1942 r.
ŚWIAT
Pierwsza prezydent
W niedzielnej drugiej turze wyborów prezydenckich w Chorwacji zwyciężyła kandydatka opozycji Kolinda Grabar-Kitarović, która uzyskała 50,54 proc. głosów. Urzędujący prezydent Ivo Josipović zdobył 49,46 proc. głosów. Grabar-Kitarović będzie pierwszą kobietą na Bałkanach na stanowisku prezydenta wybraną w głosowaniu powszechnym.
Areszty muzułmanów
Białoruskie KGB zatrzymało 20 muzułmanów salafitów, którzy powołali stowarzyszenie pod wpływem jednej z arabskich organizacji ekstremistycznych.
Sukces karabinierów
Włoska Gwardia Finansowa odniosła kolejny w ostatnich tygodniach sukces w walce z fałszerzami pieniędzy. Na południu kraju znaleziono ponad 1 milion fałszywych banknotów o nominale 50 euro, będących w fazie produkcji.
Ostrzeżenie szefa kontrwywiadu
Bojownicy Al-Kaidy w Syrii przygotowują ataki mające spowodować masowe ofiary w ludziach na Zachodzie; najprawdopodobniej chodzi o ataki na systemy transportowe lub tzw. kluczowe cele – ostrzegł szef brytyjskiego kontrwywiadu MI5 Andrew Parker. Po ataku terrorystów w Paryżu szef brytyjskiego kontrwywiadu ostrzegł, że atak w Wielkiej Brytanii jest bardzo prawdopodobny.
Więzienie dla prezydenta
Sąd w Limie ogłosił wyrok w procesie byłego prezydenta Peru Alberto Fujimoriego – skazano go na 8 lat więzienia za defraudację funduszy państwowych, które wydawał hojną ręką na swoją kampanię wyborczą w 2000 roku, gdy ubiegał się o reelekcję.
Zapowiedź inwestycji
Na pierwszym Forum Ministerialnym z udziałem 20 krajów Ameryki Łacińskiej w Pekinie prezydent Xi Jinping zapowiedział zainwestowanie w tych krajach w ciągu 10 lat 250 miliardów dolarów. Dotąd, od 2010 r., inwestycje te wynosiły 10 miliardów rocznie.
Pjongjang grozi USA
Komunistyczny reżim Korei Północnej zagroził Stanom Zjednoczonym „gradem kul i pocisków na ich terytorium”, jeżeli Waszyngton nie cofnie najnowszych sankcji. Pjongjang oskarża Amerykanów o prowadzenie agresywnej polityki i dążenie do konfrontacji, uważa, że sankcje są wynikiem „zatwardziałej wrogości i odrazy”, jaką USA darzą Koreę Północną.