Inauguracja 14.Tygodnia Filmu Polskiego
Nikt mnie nie zrozumie, tylko lasy i wody
14. Tydzień Filmu Polskiego w Wilnie rozpoczął się pokazem dramatu „Papusza” o twórczości cygańskiej poetki, miłości i granicach ludzkiej wolności.
Film oparty jest na prawdziwych wydarzeniach. „Papusza” – to po cygańsku „lalka”, ale także imię kobiety, której życie z jednej strony jest podobne do życia tysięcy romskich kobiet – wcześnie z wyboru ojca wydana za mąż, znosząca trud wędrówek z taborem, poddana twardym, patriarchalnym zasadom życia wspólnoty cygańskiej – a z drugiej strony niezwykłe – poprzez nawiedzającą duszę poezję i niespotykane wśród bliskich pragnienie nauczenia się czytania i pisania, którego realizacja przyniesie ogromny ból.
W filmie można usłyszeć niezwykłe wiersze Papuszy, cytowane w romskim dialekcie (mówią nim również Cyganie litewscy), gdyż dzieło jest zrealizowane po romsku i polsku. Widz ma rzadką możliwość wsłuchać się w niezwykły język romski.
Film jest czarno-biały, zaś przedstawione w nim niezwykłe pejzaże przyrody i wędrującego pośród niej taboru można przyrównać do poezji.
„Papusza” została nagrodzona na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach, a także w Polsce – 2 nagrodami Festiwalu Filmowego w Gdyni i 4 Orłami.
W festiwalowym pokazie filmu 14 września wzięła udział Vilma Fiokla Kiure – działaczka społeczna, obrończyni praw Romów na Litwie. Opowiedziała ona o swych wrażeniach: „film oczarował mnie jako kobietę i jako człowieka sztuki. W nim ukazana jest autentyczna kultura Romów, z jej plusami i minusami. Pragnę, aby ten film obejrzeli litewscy Romowie”.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Małgorzata Kasner w krótkim przemówieniu m.in. powiedziała, że „Papusza” to film o wyborach życiowych, które wyrzucają nas poza margines tych, kogo kochamy, a również o wolności i jej cenie. „Wolność – to coś, co nas, Litwinów i Polaków, łączy, ale często i dzieli. Nie pozwólmy na to”.
Zastępca ambasadora RP Maria Ślebioda życzyła licznie zebranym widzom, by ten film stał się lekcją tolerancji i otwartości na inne kultury. Zaznaczyła też, że Polska obecnie poświęca dużo uwagi mniejszościom narodowym w kraju, zapewniając im szczególne prawa.
Przed pokazem dramatu odbył się specjalnie na tę okazję zorganizowany koncert Jana Maksymowicza (saksofon) i Rajmunda Świackiewicza (akordeon), do którego inspiracją było uprzednie obejrzenie filmu przez muzyków.
14. Tydzień Filmu Polskiego potrwa do 21 października, zaś prezentowane dzieła filmowe można obejrzeć w kinach: „Multikino”, „Pasaka” i „Skalvija”. Cena biletu – 8 Lt.
Alina Stacewicz
Na zdjęciu: w rolę Papuszy wcieliła się aktorka Jowita Budnik.