Nowy status prawny Republiki Pawłowskiej

Działający przy Ministerstwie Kultury Litwy Państwowy Departament Dziedzictwa Kulturowego podjął decyzję o wciągnięcie na listę obiektów kulturalnych, chronionych przez państwo, siedziby dawnej Republiki Pawłowskiej.

Przez ostatnie dziesięciolecia o Republikę Pawłowską troszczył się jedynie samorząd solecznicki, który na szeroką skalę promował atrakcyjność tego historycznego miejsca, założonego przez kanonika wileńskiego Pawła Ksawerego Brzostowskiego. W 1769 roku, kiedy P. K. Brzostowski wydał ustawę organizującą życie w dobrach pawłowskich na zasadzie samorządu, zniósł w swych posiadłościach pańszczyznę, ziemię rozparcelował między chłopów i wprowadził spłaty tytułem wykupu. Dbał też o ich życie, kulturę i oświatę. Reformy włościańskie Brzostowskiego spotkały się z potępieniem sąsiadujących z nim posiadaczy ziemskich, a także szlachty z dalszych regionów kraju. W XVIII wieku słynna na całą Europę Rzeczypospolita Pawłowska obejmowała obszar ponad 3 tys. hektarów, miała własną konstytucję, herb, pieniądze, parlament, skarb, kasę samopomocy, szkołę itd. W 1794 roku Republika Pawłowska podzieliła losy państwa. Milicja pawłowska brała czynny udział w Powstaniu Kościuszkowskim, dzielnie walczyła z regularnymi wojskami carskimi.

Latem 2012 roku z inicjatywy samorządu solecznickiego majątek Republiki Pawłowskiej został uporządkowany. Inwestycja turystyczna była realizowana przez samorząd solecznicki w ramach projektu pt. „Dostosowanie obiektu dziedzictwa kulturowego Republiki Pawłowskiej do potrzeb rekreacyjnych i turystycznych”. Źródło finansowania – europejskie fundusze strukturalne w ramach Programu Rozwoju Wsi na lata 2007-2013. Koszt projektu wynosi 164 258 litów. Podczas prac porządkowych zostały wybudowane ścieżki turystyczne, parkingi, ustawione szyldy informacyjne i pomnik z informacją o historii Republiki Pawłowskiej. Wszystko z myślą o przyciągnięciu większej liczby turystów do tego jedynego w dziejach historycznych Rzeczypospolitej Obojga Narodów minipaństwa, jakim na przełomie XVIII i XIX wieku była założona przez ks. P. K. Brzostowskiego Republika Pawłowska.

Dużą rolę w rozpowszechnianiu wiedzy o dziedzictwie minipaństwa odegrała także książka „Paweł Ksawery Brzostowski – Republika Pawłowska” wydana na początku br. przez Łucję Jurgielewicz (dyrektorkę Gimnazjum im. P. K. Brzostowskiego w Turgielach) wspólnie z dziennikarką Aureliją Arlauskienė oraz historykiem Ramunė Šmigelskyte-Stukiene.

A. K.

Na zdjęciu: Pawłowo znalazło się na liście obiektów kulturalnych, chronionych przez państwo.

<<<Wstecz