Szkole w Pakienie nadano imię Czesława Miłosza
Budować świat wartości na przykładzie poety
„Co zdążysz zrobić, to zostanie...“ – słowa z „Traktatu moralnego“ Czesława Miłosza, odtąd będą towarzyszyły wszystkim poczynaniom i dążeniem społeczności Szkoły Podstawowej w Pakienie (gmina Kowalczuki) w rejonie wileńskim.
9 października w przytulnej auli szkolnej odbyła się uroczystość nadania pakieńskiej placówce oświatowej imienia Czesława Miłosza oraz odsłonięcie tablicy pamiątkowej patrona.
Decyzję o nadaniu szkole imienia polskiego noblisty urodzonego na Litwie etnicznej Rada samorządu rejonu wileńskiego zatwierdziła 3 maja br. Zaś data uroczystości została przeniesiona na dzień, który, jak zaznaczyła Janina Małyszko, dyrektor Szkoły Podstawowej w Pakienie im. Czesława Miłosza, był szczególnie znamienny w życiorysie samego poety. Właśnie 9 października 1980 roku Akademia Szwedzka przyznała mu nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
– Od kilku lat zastanawialiśmy się nad wyborem patrona szkoły. Za wspólną zgodą rodziców, uczniów i nauczycieli został nim Czesław Miłosz – poeta, publicysta, krytyk literacki, utalentowany i duchowo bogaty człowiek. Niezmiernie się cieszę, że zechcieliście państwo razem z nami przeżyć tę uroczystość – witała licznie przybyłych gości gospodyni szkoły Janina Małyszko.
Po złożeniu przez uczniów przysięgi, prowadzące spotkanie nauczycielki Irena Mazajło i Julia Taraszkiewicz zaprosiły zebranych do udania się w muzyczno-literacką podróż śladami wielkiego twórcy. Refleksyjny, przetykany wspomnieniami o Miłoszu koncert, w którym dał popis szkolny zespół „Echa muzyczne”, wszystkim dostarczył pozytywnych emocji. Za treściwie spędzony czas możemy być wdzięczni nauczycielkom szkoły Oldze Wołkowickiej, Krystynie Juckiewicz, Elżbiecie Klukowskiej, Alicji Iwińskiej, które włożyły wiele starań, aby pokazać, iż szkoła jest godna takiego patrona.
Zabierający głos goście, mer rejonu wileńskiego Maria Rekść, poseł na Sejm RL Józef Kwiatkowski, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna“, wiceminister oświaty Edyta Tamošiūnaite, gł. specjalistka wydziału oświaty samorządu rejonu wileńskiego Janina Klimaszewska, byli nauczyciele, dyrektorowie sąsiednich szkół, starościna gminy Kolwalczuki Krystyna Gierasimowicz i zastępca naczelnika posterunku granicznego Służby Ochrony Granicy Państwowej w Kienie Rolandas Pranckus, gratulowali wyboru patrona i życzyli szkole sukcesów, dobrych osiągnięć, duchowego wzrostu i wszechstronnego rozwoju.
Osobowość poety przedstawił zgromadzonym jego przyjaciel, profesor Algirdas Avižienis, dyrektor Funduszu Domu-Muzeum Czesława Miłosza w Szetejniach.
Dokumenty przechowywane w szkolnym archiwum świadczą o tym, że oświata w okolicach Kieny sięga 1919 roku, kiedy to założono tutaj początkową szkołę z rosyjskim językiem nauczania. Po roku język rosyjski zamieniono na polski. Pomieszczenia na potrzeby szkoły wynajmowano u gospodarzy w Kienie, Pakienie, Rzepańcach. W latach międzywojennych szkoła nosiła nazwę „Publiczna Szkoła Powszechna w Błahowieszczyźnie”. Liczba uczniów stopniowo wzrastała, toteż wkrótce szkoła została placówką siedmioletnią. W latach 1955- 1959 w Pakienie wybudowano nowy budynek szkoły. W 1999 roku szkoła otrzymała status szkoły podstawowej. Z powodu braku pomieszczeń pracowała na dwie zmiany. W 2003 r. rozpoczęto renowację szkoły. 5 maja 2005 r. budynek oddano do użytku.
Mimo, że od tego czasu trochę wody upłynęło, budynek szkolny wygląda tak, jakby remont zakończono wczoraj. W szkole jest schludnie i przytulnie. Według Janiny Małyszko, jest w tym niemała zasługa rodziców, którzy w miarę swych skromnych możliwości wspierają szkołę i czynem, i słowem. Marmurowa tablica pamiątkowa ku czci patrona, poświęcona podczas uroczystości przez ks. Pawła Palula, proboszcza parafii ławaryskiej, a wykonana przez rodzica Jarosława Gulbickiego – to także dar rodziców.
Społeczność szkolna odczuwa też pomocną dłoń rodaków z Polski, hojnych i otwartych na współpracę. Delegacja z gminy Suwałki z wójtem Tadeuszem Chołko na czele, przedstawiciele zaprzyjaźnionych szkół w Płocicznie Tartak oraz Radomiu razem z radnym tego miasta Janem Maniakiem nie pominęli okazji, aby w tym ważnym dniu znowu być razem z mieszkańcami Pakieny.
Szkole w Pakienie, tak samo jak i innym placówkom oświatowym w całym kraju, dotkliwie dał o sobie znać niż demokratyczny. Jednakże Janina Małyszko wierzy, iż czasy, kiedy w szkole uczyło się 120-130 uczniów nie minęły bezpowrotnie. Dzisiaj uczy się tutaj 91 uczniów, a w arkany wiedzy wprowadza ich 27 nauczycieli.
Uczniowie i nauczyciele szkoły do uroczystości przygotowali się jak najlepiej. Goście mieli możliwość zapoznać się z piękną wystawą ilustracji wierszy polskiego noblisty, wykonanych przez uczniów, pod czujnym okiem nauczycielki Anżeły Ajdukiene.
Polonistka Olga Wołkowicka, współautorka pomysłu nadania szkole imienia Czesława Miłosza jest przekonana, że ten symboliczny akt nadania szkole imienia posłuży uczniom i nauczycielom za doskonały motyw, aby poznawać i zgłębiać twórczość człowieka, który mimo zdobycia wyżyn sławy nigdy nie zapomniał o swoim domowym języku i korzeniach wyrastających z polsko-litewskiego pogranicza kulturowego.
Poznając patrona szkoły w niedługim czasie uczniowie z Pakieny – zachęcani i zapraszani przez obecnych na szkolnym święcie gości – prof. Algirdasa Aviežienisa, publicystkę i tłumaczkę Birute Jonuškaite-Augustiniene – wybiorą się w podróż do Szetejń, gdzie 30 czerwca 1911 roku Czesław Miłosz przyszedł na świat oraz do Krasnogrudy koło Sejn, rodowego dworu rodziny Kunatów, z której wywodziła się matka Czesława Miłosza, Weronika.
Dokonując wyboru patrona, społeczność szkoły w Pakienie narzuciła sobie ambitne i trudne zadanie, bo to imię na pewno zobowiązuje do tego, aby dążyć do wiedzy, rozwijać się duchowo, pamiętać o najważniejszych wartościach. Mianowicie, że:
„Żyjesz tu, teraz. Hic et nunc.
Masz jedno życie, jeden punkt.
Co zdążysz zrobić, to zostanie…”
Irena Mikulewicz
Na zdjęciu: nadaje szkoły imienia niech posłuży za motyw, aby lepiej poznawać twórczość noblisty.
Fot. autorka