Przesłanie historii z Jaszun
Unikat został znaleziony w ziemi w ubiegłym tygodniu przez specjalistów spółki „Ekstra statyba”, pracujących nad renowacją pałacu Balińskich w Jaszunach. W toku wykopaliska fundamentów pałacu robotnicy znaleźli kamienny głaz z wybitą datą – „1824 Juli 2”. Położony przed prawie 200 laty kamień węgielny ponownie ujrzał światło dzienne.
Budowa rodzinnego gniazda Balińskich i Śniadeckich był przez cztery lata – od 1824 do 1828 roku. Architektem pałacu był Karol Podczaszyński, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Pałac stał się klasycznym przejawem dwukondygnacyjnej budowli, bez podpiwniczenia i podmurowania, wzniesiony na planie prostokąta i mający 35 pomieszczeń. Pokryty niskim, gładkim czterospadowym dachem, najpierw gontem, potem blachą. W środkowej części znajduje się piętrowy portyk, który na parterze tworzą trzy arkady mieszczące okna i drzwi, a na piętrze cztery kolumny i dwa pilastry dźwigające trójkątny fronton.
Przebiegowi prac renowacyjnych pałacu Balińskich uważnie przyglądają się władze samorządowe, które włożyły sporo sił i energii w dzieło przywrócenia dawnej świetności reprezentacyjnej budowli Jaszun. W czasie wizytacji mera Zdzisława Palewicza w Jaszunach kierownik prac renowacyjnych Laurynas Paulikas nie tylko wskazał na wykryty kamień węgielny, ale i szczegółowo opowiedział o przebiegu prac. Podczas prowadzonych na terytorium prac archeologicznych oprócz kamienia węgielnego zostały też odkopane fundamenty nieznanej budowli, znajdującej się nieopodal oficyny. Co to była za budowla i komu służyła będą ustalać archeologowie. Specjaliści „Ekstra statyba” natomiast skupieni są na wykonaniu swoich zobowiązań – renowacji pałacu Balińskich.
Prace rekonstrukcyjne pałacu Balińskich w Jaszunach rozpoczęto w kwietniu br. i zgodnie z umową potrwają 22 miesiące. Prace przewidują remont elewacji fasadowej pałacu, podstawowe prace remontowe wewnątrz pałacu, w tym dostosowanie jednego z pomieszczeń do potrzeb sali konferencyjnej. Budżet I etapu projektu „Renowacja i dostosowanie do potrzeb turystycznych obiektu dziedzictwa kulturowego rejonu solecznickiego – dworu w Jaszunach” będzie wynosił ponad 5 mln litów.
A. K.
Na zdjęciu: mer rejonu przy odkrytym kamieniu węgielnym pałacu.