Rusza renowacja pałacu Balińskich w Jaszunach
Doczekali się!
Bolesław Daszkiewicz, dyrektor administracji samorządu rejonu solecznickiego i Kazys Eidukaitis, dyrektor spółki „Ekstra statyba”, w ostatnim dniu lutego podpisali umowę o wykonaniu prac rekonstrukcyjnych pałacu Balińskich w Jaszunach.
Mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz podczas podpisywania umowy zaznaczył, że na ten dzień mieszkańcy rejonu czekali 18 lat, kiedy to w 1996 roku samorząd solecznicki przejął w swoje ręce pomnik kultury.
Pierwsze kroki ku renowacji pałacu Balińskich w Jaszunach samorząd solecznicki podjął jeszcze w 2005 roku, kiedy to z wykorzystaniem środków z funduszu strukturalnego PHARE została opracowana dokumentacja techniczna rekonstrukcji pałacu. Projekt techniczny uzyskał wówczas aprobatę w Ministerstwie Gospodarki Litwy oraz w europejskich funduszach strukturalnych. Jednak trafił na listę obiektów oczekujących na finansowanie.
W grudniu 2005 roku Rada zatwierdziła projekt rekonstrukcji jaszuńskiego pałacu w miasteczku nad Mereczanką. Został on podzielony na trzy etapy. Na I etapie planowane jest restaurowanie pałau, na II etapie uporządkowanie terytorium kompleksu pałacowego i parku, na III etapie renowacja oficyny.
27 sierpnia 2009 roku Rada samorządu rejonu solecznickiego podjęła decyzję o dofinansowaniu projektu rekonstrukcji pałacu Balińskich w Jaszunach. Zgodnie z decyzją Rady na realizację projektu z budżetu samorządu rejonu solecznickiego postanowiono wyasygnować 3 967 828,28 Lt jako wkład wnioskodawcy.
Co więcej, 30 października 2009 roku samorząd solecznicki zawarł nawet umowę ze spółką „Panevežio statybos trestas” o wykonaniu prac rekonstrukcyjnych pałacu Balińskich w Jaszunach. Po niespełna kilku miesiącach rząd, dokładnie resort gospodarki, wycofał się z finansowania projektu i umowa została unieważniona.
Jedno z najstarszych osiedli
Jaszuny – są jednym z najstarszych osiedli na terenie rejonu solecznickiego. Rola Jaszun jeszcze bardziej wzrosła po zbliżeniu się Balińskich ze Śniadeckimi. Michał Baliński w 1820 roku, 14 maja, zawarł związek małżeński z Zofią Śniadecką, córką profesora Jędrzeja Śniadeckiego i bratanicą profesora, emerytowanego rektora Uniwersytetu Wileńskiego Jana Śniadeckiego. Młodzi zamieszkali w Jaszunach. W 1824 roku ustępujący ze służby państwowej Jan Śniadecki postanowił również przenieść się do Jaszun. W tym samym roku rozpoczęto budowę nowego murowanego pałacu według projektu prof. Karola Podczaszyńskiego. Pracami kierował Michał Baliński. Budynek w stylu późnego klasycyzmu ukończono w 1828 roku. Była to budowla dwukondygnacyjna, bez podmurowania. Pałac miał 35 pomieszczeń. Uroczysta przeprowadzka do nowo wybudowanego domu odbyła się 24 czerwca 1828 roku. Prócz pięknego pałacu w sąsiedztwie powstały utrzymane w podobnym stylu budynki gospodarcze. Z czasem wokół pałacu powstał, liczący 2 ha powierzchni, piękny park krajobrazowy, zasadzony 30 gatunkami drzew.
Szansa dla rozwoju turystyki
Zespół dworski w Jaszunach po rekonstrukcji ma być przystosowany do pełnienia nowych funkcji: centrum turystycznego, które poprowadzi działalność wystawienniczą, hotelową, gastronomiczną, konferencyjną i rekreacyjną. Jest to szansa nie tylko na uratowanie zabytku, ale również przywrócenie rejonowi jego kulturowego, historycznego znaczenia i nadanie mu nowej roli jako obiektu turystycznego zapoczątkowującego wzrost konkurencyjności tego zakątka Litwy. Realizacja projektu przyczyni się do wzrostu atrakcyjności regionu oraz ekonomicznej aktywności jego mieszkańców, poprawiając ich standard życia.
Prace rekonstrukcyjne pałacu Balińskich w Jaszunach rozpoczną się na początku lata i zgodnie z umową potrwają 22 miesiące. Prace w ramach I etapu projektu przewidują remont elewacji fasadowej pałacu, podstawowe prace remontowe wewnątrz pałacu, w tym dostosowanie jednego z pomieszczeń jako sali konferencyjnej. Zostaną ponadto wykonane badania archeologiczne, konstrukcyjne i polichromiczne. Budżet I etapu projektu „Renowacja i dostosowanie do potrzeb turystycznych obiektu dziedzictwa kulturowego rejonu solecznickiego – dworu w Jaszunach” będzie wynosił 5 mln 063,728 tys. litów.
A. K.
Na zdjęciach: wspaniały kiedyś pałac rozpada się na oczach; podpisana umowa daje nadzieję...