Uczeni z Polski, Litwy i Niemiec dyskutowali w Wilnie o działalności i twórczości pierwszego rektora Wileńskiego Uniwersytetu, słynnego jezuity – Piotra Skargi. Ta wybitna postać na Litwie dotychczas jest mało znana.
LITWA
Obchody 400. rocznicy śmierci Piotra Skargi
Wybitny jezuita nadal aktualny
Uczeni z Polski, Litwy i Niemiec dyskutowali w Wilnie o działalności i twórczości pierwszego rektora Wileńskiego Uniwersytetu, słynnego jezuity – Piotra Skargi. Ta wybitna postać na Litwie dotychczas jest mało znana.
Z okazji przypadającego w tym roku 400-lecia śmierci ks. Piotra Skargi na Uniwersytecie Wileńskim odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Piotr Skarga SJ i kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego”. Przez dwa dni (10 - 11 października) naukowcy z ośrodków akademickich Polski, Litwy i Niemiec rozmawiali o spuściźnie wybitnego polskiego kaznodziei i jego znaczeniu dla Litwy. Bo jak się okazuje i co podkreślali organizatorzy debat, wszechstronna działalność jezuity w Wielkim Księstwie Litewskim i jego wpływ na kulturę Litwy dotychczas są stosunkowo mało znane. A to, że Skarga był pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej, to tylko niewielka jego zasługa dla kraju.
Rząd pragnie stabilizacji
Rząd Litwy przedstawi pod obrady Sejmu projekt stabilizacji polityki budżetowej, który przewiduje konkretne działania w celu złagodzenia kryzysu finansowego. Zgodnie z założeniami dokumentu, gromadzenie środków, które mogłyby być wykorzystane w okresie ewentualnego kryzysu, miałoby się rozpocząć od 2015 roku, gdy zostaną zbilansowane finanse państwa.
W opinii minister finansów Ingridy Šimonyte, składająca się na fundusz stabilizacyjny kwota powinna stanowić równowartość rocznych wydatków sektora publicznego.
Pustoszeje rynek pracy
Media podają, że wśród państw unijnych pod względem emigracji w przeliczeniu na 1000 mieszkańców kraju, zdecydowanie prowadzi Litwa. Z danych statystycznych wynika, że z powodu emigracji najbardziej cierpi litewski handel, przemysł przetwórczy i budowlany.
Tylko w ciągu ostatnich dwóch lat z kraju wyjechało 10 tys. osób, pracowników tych branż. Według danych Eurostatu, średnie wynagrodzenie roczne na Litwie w sektorze budowlanym, handlowym i przemysłowym wynosi około 7 tys. euro. Mniejsze pobory w UE mają jedynie Rumuni i Bułgarzy. Duńczycy, Holendrzy i Szwedzi za swą pracę otrzymują pięcio-sześciokrotnie wyższe wynagrodzenia niż Litwini. W ciągu 5 lat z Litwy wyemigrowało ponad 300 tys. mieszkańców.
Współpraca gospodarcza Litwa - Polska
W Wilnie odbyło się posiedzenie Polsko-Litewskiej Komisji Rządowej ds. Współpracy Gospodarczej. Było to pierwsze spotkanie resortów gospodarki obu krajów od trzech lat. Polskiej delegacji przewodniczył wiceminister gospodarki Andrzej Dycha. Podczas posiedzenia Komisji najwięcej uwagi poświęcono kwestiom dotyczącym współpracy w sferze energetyki i transportu, w szczególności budowy terminalu gazowego i możliwości wykorzystania potencjału gazu łupkowego, zmian w sektorze energii elektrycznej, realizacji projektów „Rail Baltica” oraz „Via Baltica”.
Wzrosły ceny skupu produktów rolnych
W sierpniu br. w porównaniu z identycznym okresem 2011 roku o 2,9 proc. wzrosły ceny skupu produktów rolno-spożywczych. Ceny produktów pochodzenia roślinnego w ciągu roku wzrosły w skupie 6,8 proc., zwierzęcego – 0,6 proc. Według danych departamentu statystycznego, najbardziej zdrożały warzywa (24,8 proc.), także niektóre rodzaje zbóż, np. pszenżyto (16,5 proc.), zaś staniały owoce (38,9 proc.). Spośród artykułów odzwierzęcych najbardziej wzrosła cena jajek (34,8 proc.), żywca świń (19,4 proc.) i bydła (9,7 proc.), najbardziej staniał surowiec mleka (14,9 proc.).
Protesty w przededniu zawodowego święta
1 października, w przededniu Dnia Anioła Stróża – zawodowego święta policji – funkcjonariusze tej służby zamierzają protestować przed siedzibami największych partii litewskich. Według organizatorów, przedstawicieli związku zawodowego policji, celem akcji jest zwrócenie uwagi na godną pożałowania finansową i psychologiczną sytuację systemu praworządności kraju. Jak powiedziała przewodnicząca Związku Zawodowego Litewskiej Policji Roma Katiniene, w ciągu 4 lat finansowanie policji skurczyło sie o jedną czwartą, ze służb zrezygnowało ponad dwa tysiące funkcjonariuszy, z czego ponad 1400, to funkcjonariusze statutowi, kilkakrotnie wzrosło obciążenie pracujących funkcjonariuszy.
Niepopularne pociągi
Przynajmniej raz w tygodniu pociągiem jeździ zaledwie 1 proc. mieszkańców Litwy. Jest to najmniejsza liczba osób regularnie korzystających z transportu kolejowego spośród wszystkich 27 krajów unijnych. Według danych Eurobarometru, znikomy procent korzystających z pociągów jest także odnotowany w Grecji. Osoby niekorzystające z przejazdów pociągami wybrałyby ten transport, gdyby były tańsze bilety, bardziej rozszerzona siatka marszrut, a podróż pociągiem trwała krócej.
POLSKA
Skarga katyńska w Wielkiej Izbie
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu zdecydował, że tzw. skargę katyńską jego Wielka Izba, (czyli 17 sędziów) rozpatrzy 13 lutego 2013 r. - powiedział prof. Ireneusz Kamiński. 16 kwietnia br. Trybunał uznał, że władze Rosji, które nie przekazały kopii postanowienia o umorzeniu rosyjskiego śledztwa katyńskiego, nie współpracowały z Trybunałem i tym samym naruszyły art. 38 konwencji. Ważnym elementem wyroku było też określenie przez Trybunał zbrodni katyńskiej jako zbrodni wojennej, która jako zbrodnia prawa międzynarodowego nie ulega przedawnieniu.
Dzieci chcą być rycerzami
Dzieci z wiosek wokół Grunwaldu, gdzie co roku odbywa się największa w świecie inscenizacja bitwy średniowiecznej, chcą uczyć się rycerskich tradycji i założyć bractwo. Z taką inicjatywą wyszło Stowarzyszenie Przyjaciół Muzeum Bitwy pod Grunwaldem. Dzieci mają założyć bractwo rycerskie, będą uczęszczać do szkółki łuczniczej i wziąć udział w konkursie strzelania z łuku, mają także współtworzyć wystawę dotyczącą łucznictwa w Muzeum Bitwy pod Grunwaldem.
Gratka dla melomanów
Transmisją z przedstawienia opery „Napój miłosny” Gaetano Donizettiego Warmińsko-Mazurska Filharmonia rozpoczęła cykl przekazów na żywo operowych przedstawień z Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Olsztyńscy melomani będą mogli w tym sezonie artystycznym obejrzeć wszystkich 12 przedstawień przygotowanych przez nowojorską scenę operową. Transmisje z The Metropolitan Opera po raz pierwszy w bezpośrednim przekazie dotarły do miłośników tego gatunku muzycznego w 2006 roku. Obecnie transmisje można zobaczyć w ponad 1900 salach w 60 krajach świata.
Konserwacja z odsetków
Do 6 mln euro przekaże Austria na fundusz wieczysty Fundacji Auschwitz-Birkenau, z którego finansowane są prace konserwatorskie w byłym niemieckim obozie Auschwitz. Fundacja Auschwitz-Birkenau powstała w 2009 roku. Jej zadaniem jest zgromadzenie 120 mln euro na funduszu wieczystym, z którego coroczne odsetki, w wysokości kilku milionów euro, pozwolą na planowe i systematyczne realizowanie niezbędnych prac konserwatorskich nad pozostałościami po byłym obozie. Do akcji przyłączyło się ponad 20 krajów oraz samorządy Paryża, Boulogne-Billancourt i powiat kołobrzeski.
ŚWIAT
Ambitne plany
Minister ochrony środowiska Niemiec Peter Altmaier powiedział, że do roku 2020 w Niemczech 40 proc. energii elektrycznej pochodzić będzie ze źródeł odnawialnych. Dotacje do „zielonego prądu” prowadzą do niepokojącego rząd wzrostu cen energii. Plany niemieckiego rządu są bardziej ambitne niż cel wyznaczony przez UE, która chce, by do 2020 roku udział odnawialnych źródeł energii wyniósł 20 proc. Forsowanie przez Berlin „energetycznej rewolucji” wynika między innymi z rezygnacji z energii atomowej - w Niemczech do roku 2022 mają zostać zamknięte wszystkie elektrownie jądrowe.
Sankcje jeszcze na rok
Szefowie dyplomacji 27 państw UE mają przedłużyli na kolejny rok sankcje wobec reżimu białoruskiego. 243 osoby, w tym prezydent Łukaszenka, są objęci zakazem wjazdu do krajów członkowskich UE. Tych samych osób i jeszcze 32 firmy dotyczy zamrożenie aktywów w UE. Decyzję o przedłużeniu sankcji uzasadniano faktem, że na Białorusi wciąż nie uwolniono wszystkich więźniów politycznych, nie poprawiła się też sytuacja pod względem poszanowania praw człowieka. Także wrześniowe wybory parlamentarne były „straconą okazją”, by przeprowadzić wybory zgodnie ze standardami międzynarodowymi.
Azja zbroi się
Największe azjatyckie potęgi podwoiły wydatki na zbrojenia w ostatnich 10 latach, m.in. pod wpływem rosnącej potęgi militarnej Chin - wynika z opublikowanego raportu waszyngtońskiego Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych (CSIS).
Dane przedstawione w raporcie dotyczą Chin, Japonii, Indii, Korei Południowej oraz Tajwanu. Państwa te łącznie odpowiadają za 87 proc. wydatków zbrojeniowych całej Azji.
Dozgonna przyjaźń
Przyjaźniły się ponad wiek, zmarły w wieku 107 lat tego samego dnia, w odstępie kilku godzin, w tym samym domu spokojnej starości - to historia dwóch kobiet z Treviso na północy Włoch, opisana przez włoską prasę. Urodzone w 1905 roku Alberta Fabris i Teresa Graziani poznały się jako małe dziewczynki i ponad 100 lat były związane wielką przyjaźnią. Kobiety razem przeżyły dwie wojny światowe. Przyjaźniły się do ostatnich chwil i - jak zauważają lokalne dzienniki - niemal do końca uwielbiały wspominać wspólnie przeżyte stulecie.