Zgodnie z tradycją pierwszy dzień gminnej imprezy nosił charakter integracyjny, drugi zaś został skoncentrowany na odpustowym nabożeństwie i programie artystycznym, zrzeszającym zarówno mieszkańców gminy, jak też licznych gości z Litwy i Polski.
Rozpoczęli od nabożeństwa
Niedzielne obchody poprzedziła Msza św. w miejscowym kościele, którą celebrował ks. prałat Dyzma Wyrostek, z zaprzyjaźnionej z Jaszunami gminy Reszel. Po zakończeniu nabożeństwa uczestnicy święta, pod akompaniament orkiestry dętej Szkoły Sztuk Pięknych im. S. Moniuszki w Solecznikach, udali się na plac Szkoły Średniej im. M. Balińskiego, gdzie na nich czekały stoiska z herbatą i różnorodnymi wypiekami. Wśród honorowych gości Jaszun nie zabrakło europosła Waldemara Tomaszewskiego, posła Leonarda Talmonta, mera rejonu solecznickiego Zdzisława Palewicza, wicemera Andrzeja Andruszkiewicza a także delegacji zaprzyjaźnionych z Jaszunami gmin z Polski i Łotwy, Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, powiatu kętrzyńskiego, gmin Kurzętnik, Bobolice, Reszel, Boćki, miasta Żnin, samorządu Gulbene. Wszystkich gości i uczestników święta przywitała starościna gminy jaszuńskiej Zofia Griaznowa, która wspólnie z sołtysami starostwa wykonała piosenkę opowiadającą o historii i dniu dzisiejszym Jaszun.
Życzenia, odznaczenia i popisowe koncerty
- My, mieszkańcy rejonu solecznickiego, mamy ogromny zaszczyt, że w naszym rejonie jest takie miejsce zwane Jaszunami – miejscowość z bogatą historią, tradycjami i ludźmi, którzy zostawili po sobie ogromny ślad. Dzień dzisiejszy, to bogactwo wielokulturowe Jaszun, co widać na przykładzie występów, jakie podziwialiśmy na tej scenie. Życzę, aby Jaszuny rozwijały się jak najprężniej, a wszystkim w nich dobrze się żyło – powiedział witając jaszunian i gości święta mer rejonu.
Przewodniczący AWPL, europoseł Waldemar Tomaszewski podkreślił, że Jaszuny są wyśmienitym przykładem prawdziwego zintegrowania wielonarodowej społeczności. Niemała zasługa w tym gospodyni gminy Zofii Griaznowej, która potrafi zmobilizować mieszkańców miejscowości do pracy dla dobra Jaszun, gminy i rejonu.
Program koncertowy zgodnie z tradycją rozpoczął jaszuński zespół folklorystyczny „Znad Mereczanki” oraz wychowankowie jaszuńskiego przedszkola. Oprócz gospodarzy na scenie jaszuńskiej wystąpiły zespoły „Mieczta” z Kaliningradu (Rosja), „Gostiniec” z Grodna (Białoruś), „Z Rusinsz” z Gulbene (Łotwa) oraz kapela ludowa z Reszla (Polska).
Obchody Dni Gminy Jaszuńskiej były też okazją ku temu, aby Griaznowa wspólnie z dyrektorem administracji samorządu solecznickiego Bolesławem Daszkiewiczem nagrodziła najbardziej dostojnych i zasłużonych dla gminy mieszkańców.
Z dziejów historii
Do początku XIX wieku Jaszuny były własnością rodu Radziwiłłów, które w 1811 roku sprzedały je Ignacemu Balińskiemu, z którego rodem wiąże się najbardziej znany okres w historii miasteczka. W latach dwudziestych i trzydziestych XIX wieku Jaszuny stały się ważnym ośrodkiem kultury polskiej na Wileńszczyźnie. Mieszkał tu Michał Baliński, wychowanek Uniwersytetu Wileńskiego, członek Towarzystwa Szubrawców i Towarzystwa Topograficznego. Ranga Jaszun w społeczeństwie intelektualnym Wileńszczyzny jeszcze bardziej wzrosła po zbliżeniu się Balińskich ze Śniadeckimi. W 1820 roku Michał Baliński zawarł związek małżeński z Zofią Śniadecką, córką profesora Jędrzeja Śniadeckiego i bratanicą profesora, emerytowanego rektora Uniwersytetu Wileńskiego Jana Śniadeckiego. W 1824 roku ustępujący ze służby Jan Śniadecki postanowił zamieszkać w Jaszunach. Trudno jest wymienić wszystkich gości, których niejednokrotnie witały Jaszuny. Bardziej znani to: Tomasz Zan, Juliusz Słowacki, Antoni Edward Odyniec, Józef Mianowski, ks. Jundziłł, biskup B. Kłągiewicz, Wawrzyniec Puttkamer z Bolcienik, ks. Paweł Brzostowski z Turgiel. Dla gości Balińscy organizowali słynne polowania, wieczory poetyckie i inne rozrywki. Dbali także o rozwój przemysłowy swego majątku, zatem już w I połowie XIX wieku uruchomiono tu przetwórstwo drewna – działały tartaki, fabryka terpentyny i gontów. Z czasem zbudowano też mechaniczną kuźnię – hamernię i odlewnię wyrobów miedzianych.
Andrzej Kołosowski
Na zdjęciu: Jaszuny – miejscowość z bogatą historią, tradycjami i ludźmi.
Święto gminy w Jaszunach zorganizowali: samorząd rejonu solecznickiego, starostwo gminy jaszuńskiej, Centrum Kultury w Solecznikach, Dom Kultury w Jaszunach. W roli sponsorów imprezy wystąpili: Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku, Solecznicki Oddział Rejonowy Związku Polaków na Litwie, ZSA „Actas”, ZSA „Polywood”, ZSA „Magna Charta”, ZSA „Grafbog” ze Żnina (Polska), ZSA „Metalzbyt” i „Arabeska”, ZSA „Seltanas”, przedsiębiorcy indywidualni: Władysław Biernat, Henryk Tomaszewicz, Jurij Markow, Czesław Moroz, Jurij Sołowiej, Wiktor Gorpuszkin, Vytenis Perkauskas.