Podwileński folklor inaczej
Piosenki ludowe na gitarę elektryczną bądź perkusję? Czemu nie! Niedawno powstały zespół „StaraNova WNO” z Niemenczyna próbuje od nowa odkryć urok nieco zapomnianych piosenek ludowych w nowoczesnej aranżacji.
To, że muzyka ludowa może być atrakcyjna w nowoczesnym wykonaniu, udowodniło wiele zespołów. Chociażby skoczne „Bratanki”, oryginalna „Kapela ze wsi Warszawa”, pełne werwy „Golec uOrkiestra” czy „Zakopower” z Polski... Na Wileńszczyźnie, mimo że kapele ludowe są bardzo rozpowszechnione, brakowało formacji, grających popularną na całym świecie muzykę new folk czy world music.
Tę sytuację próbują naprawić młodzi, zdolni, pracowici, ambitni, wykonawcy z zespołu „StaraNova WNO” z Niemenczyna. „Jest wiele litewskich zespołów grających muzykę folkową, ale na Wileńszczyźnie jesteśmy chyba pierwsi, wykonujący taką muzykę w języku polskim” – powiedział Paweł Żemojcin. To z jego inicjatywy oraz jego siostry Katarzyny Żemojcin zaistniała na początku br. dana kapela. Grają znane i lubiane na Ziemi Wileńskiej piosenki, takie jak „Wczoraj był deszczyk”, „Świeć, księżycu świec” czy „W poniedziałek rano”, ale we własnych, nowoczesnych aranżacjach. Piosenkę „Świeć, księżycu świeć” można usłyszeć na falach radia „Znad Wilii” oraz zagłosować na nią na polskiej liście przebojów danej stacji. „Jesteśmy miłośnikami folkloru, ale jako, że studiowaliśmy muzykę jazzową oraz estradową, to chcieliśmy połączyć folklor i współczesne style muzyki popularnej” – powiedziała Katarzyna. W jej opinii, muzyka folkowa jest atrakcyjna zarówno dla młodych, jak i starszych. Jedni doceniają nowoczesne brzmienie, innych przyciąga ludowość utworu, gdyż przywołuje wspomnienia z młodości. Ma też nadzieję, że muzyka ludowa w nowoczesnym wykonaniu bardziej zachęci młodzież do poznawania tradycji.
„Jak wskazuje sama nazwa naszego zespołu „StaraNova WNO”, staramy się za pomocą muzyki łączyć przeszłość z teraźniejszością” – stwierdził Paweł.
Pełni pomysłów zawodowi muzycy
Rozmiłowanemu w folklorze rodzeństwu muzyka towarzyszy od dzieciństwa. Urodzeni w solecznickich Butrymańcach, najpierw uczęszczali do szkoły muzycznej w Solecznikach (klasa skrzypiec). Po przeniesieniu się rodziny do Niemenczyna, kontynuowali naukę w miejscowej szkole muzycznej – Katarzyna na skrzypcach, Paweł – na saksofonie. Potem była Szkoła Muzyczna im. B. Dvarionasa w Wilnie oraz Wileńskie Konserwatorium im. J. Tallat-Kelpšy. Następnie oboje wstąpili do Wileńskiego Kolegium, gdzie studiowali muzykę estradową i jazzową. Obecnie Paweł jest tam na ostatnim roku w klasie perkusji, w której znalazł zamiłowanie. Ponadto udziela się w wielu litewskich zespołach oraz projektach, m.in. „Balti salsa orchestra and Federico Manzanarez”, „Lester Hojas and Havana Son”. Jakiś czas współpracował ze znaną kapelą folk rockową „Žalvarinis”. Rodzeństwo przez cały czas też gra w lokalnych polskich zespołach ludowych – Kasia prowadzi „Kapelę Podwórkową” przy niemenczyńskim Muzeum Etnograficznym Wileńszczyzny, a Paweł kieruje „Kapelą Dwa Tygodnie” przy Ośrodku Kultury w Bezdanach, którego dyrektorką jest m. in. jego siostra.
Do zespołu dołączyła też wokalistka Monika Kutysz, również niemenczynianka. Pochodzi z muzycznej rodziny – śpiewają rodzice, śpiewali też dziadkowie. Ojciec nawet nagrał śpiewane przez babcię piosenki. Wykonywana przez zespół pieśń „Wczoraj był deszczyk” pochodzi między innymi ze zbiorów babci wokalistki. Monikę do zespołu zaprosiła Katarzyna, po usłyszeniu jej śpiewu przed kilkoma laty podczas festiwalu muzycznego w Niemenczynie. Postanowiła sobie, że kiedy będzie zakładała zespół, to obowiązkowo ją zaprosi. „Zgodziłam się od razu. Już dawno chciałam śpiewać w jakimś zespole. Tym bardziej zgodziłam się, gdyż to zespół, wykonujący wileńskie piosenki, dla mnie bliskie od dzieciństwa” – opowiadała Monika, która ukończyła miejscową szkołę muzyczną (klasa skrzypiec), a obecnie studiuje projektowanie mody w Wileńskim Kolegium Technologii i Designu.
Z czasem do zespołu doszło także czterech zawodowych instrumentalistów: Saulius Petreikis (instrumenty dęte), Nerijus Bakula (akordeon), Lukas Zinkevičius (gitara) oraz Gediminas Svilas (gitara basowa).
Majowy koncert – pierwsze wyzwanie
W swoim repertuarze zespolacy mają już ponad 10 utworów. To nie tylko piosenki ludowe, ale również poezja śpiewana (m.in. piosenka „Siwe kosy” do słów wileńskiego poety Aleksandra Śnieżki) oraz utwory instrumentalne. Młodzi muzycy inspirują się folklorem różnych krajów. „Jesteśmy różnorodni stylowo” – mówił Paweł. Mogliby już wydać swoją pierwszą płytę, ale bez sponsorów ich na to nie stać.
Nowo powstały zespół już miał kilka występów przed szeroką publicznością. W lutym br. został ciepło przyjęty na gali „Dziewczyna „Kuriera”. Gorąco był też przywitany w rodzinnym Niemenczynie podczas festiwalu „Młodzież dla młodzieży”. Chociaż kapela stawia pierwsze kroki, już została dostrzeżona w Polsce. Młodych wykonawców new folku z Wileńszczyzny zaprosiło na koncert w letnim terminie Radio Gdańsk. Radiowcy zachwycili się tekstami piosenek, wileńską gwarą, w której śpiewa „StaraNova WNO”. „Gdybyśmy zaczęli śpiewać wileńskie piosenki w poprawnym języku polskim, nie miałoby to sensu, a piosenki utraciłyby swój urok” – uważa Paweł. Katarzyna też się zgadza ze swym bratem, twierdząc, że nie należy się wstydzić swej gwary. Polscy górale są przecież z niej dumni!
Młodzi wykonawcy niezmiernie się cieszą z zaproszenia do Gdańska, ale cieszyliby się jeszcze bardziej, gdyby udało się im znaleźć sponsorów, gotowych pokryć koszty dojazdu.
Ale na razie zespolacy nie myślą o letnich wyjazdach, gdyż za kilka tygodni czeka ich poważne wyzwanie – pierwszy solowy koncert, który się odbędzie 11 maja w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Wykonawcy szykują się intensywnie, mając w tygodniu trzy próby. Plakaty już wiszą, zapraszając wilniuków i gości stolicy na koncert. „Zapraszamy serdecznie wszystkich. I piętnastolatków, i siedemdziesięciolatków. Każdy znajdzie coś dla siebie, zatańczy i zaśpiewa razem z nami pod melodię znanych piosenek” – dobrą zabawę obiecują młodzi muzycy.
Iwona Klimaszewska
Na zdjęciu: plakat zespołu.