Obchody 15-lecia ZPL w Solecznickim Oddziale Rejonowym
Od haseł i euforii do samostanowienia się
21 lutego w Solecznickim Centrum Kultury odbyła się uroczysta akademia z okazji 15-lecia Związku Polaków na Litwie. W uroczystościach jubileuszowych wzięły udział przedstawiciele 36 kół Solecznickiego Rejonowego Oddziału ZPL oraz liczni goście.
Większość zebranych tego dnia na sali związkowców pamięta założycielski zjazd rejonowej organizacji, który odbył się w tym miejscu w roku 1989. Była to inna epoka, inne realia polityczne i społeczne. W kuluarowych rozmowach uczestnicy akademii wspominali o trudnościach, jakie napotykano podczas zakładania kół ZPL.
Zalążkiem powstania rejonowej organizacji stało się spotkanie grupy inicjatywnej, które odbyło się w pomieszczeniu przedszkola w Zawiszańcach. Refleksje i myśli jego uczestników na temat potrzeby założenia w rejonie polskiej organizacji społecznej zaczęły się realizować w ciągu kilku następnych miesięcy. Dla ówczesnej władzy radzieckiej narodziny organizacji narodowościowej były wydarzeniem niepożądanym. Jednak ludzie nie przejmowali się pogróżkami partyjnych działaczy i otwarcie demonstrowali swoją narodową przynależność wstępując do szeregów ZPL. W krótkim czasie Związek stał się najliczniejszą organizacją społeczną w rejonie, którego 80 proc. mieszkańców deklaruje przynależność do narodowości polskiej. Na dzień dzisiejszy oddział ZPL w rejonie solecznickim liczy ponad tysiąc osób zrzeszonych w 36 kołach lokalnych.
Uroczystą akademię rozpoczęto odegraniem hymnów narodowych Litwy i Polski, po czym przed uczestnikami wystąpił prezes Solecznickiego Rejonowego Oddziału ZPL Zdzisław Palewicz.
"Jubileusz jest wydarzeniem szczególnym, zamykającym naszą wspólną 15-letnią działalność. Trudno uwolnić się od refleksji podsumowujących dotychczasową pracę, a były to chwile radosne, aczkolwiek nie pozbawione problemów. Za 15 lat organizacja przeszła wiele etapów: od haseł, euforii, poprzez napady, obelgi i wewnętrzne niesnaski, do samostanowienia się. W rejonie rozwija się szkolnictwo polskie, powstały polskie zespoły artystyczne, umocniły się nasze więzi z Macierzą. Dużo dokonano, jednak wiele jeszcze pozostaje do zrobienia. Wiele spraw nie dokończono nie z naszej winy: jak np. zwrot ziemi, kwestia używania języka polskiego, reforma oświaty i w jej ramach ewentualne perspektywy szkolnictwa polskiego, kwestia pisowni nazwisk.
Niestety, tych tematów nie ubywa, a pojawiają się wciąż nowe. Nie stawiałem sobie za cel podczas tej uroczystości poruszać całość problematyki. Niech to będzie spotkanie samych swoich, niech będzie podstawą do zastanowienia się nad tym, co robimy nie tak i jak zrobić lepiej. Wyrażam wdzięczność tym, kto stał u kolebki naszego odrodzenia i nadal udziela się pracy społecznej" - powiedział prezes oddziału.
W uroczystościach wzięli udział goście honorowi: konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski, poseł na Sejm RL, prezes AWPL Waldemar Tomaszewski, prezes ZPL Michał Mackiewicz, wiceprezes ZPL Stanisław Pieszko, mer rejonu solecznickiego Leonard Talmont, dyrektor administracji samorządu Bolesław Daszkiewicz, wicedyrektor administracji Józef Rybak, przewodniczący Polskiego Stowarzyszenia Morskiego-Gospodarczego im. Eug. Kwiatkowskiego Zbigniew Sulatycki, prezes Łomżyńskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Hanka Gałązka, delegacja zaprzyjaźnionej gminy Połaniec.
"Trudno nie docenić roli ZPL dla rozwoju polskiej kultury i szkolnictwa na Litwie. ZPL był też kolebką powstania Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, która przejęła od organizacji społecznej prawo i obowiązek reprezentowania interesów narodowych w polityce krajowej. Z własnego doświadczenia kierowania rejonowym oddziałem AWPL wiem, że większa część członków partii należy także do Związku. Jest to dowód rzetelnej współpracy dwóch organizacji mających jeden cel - służenie interesom polskiej ludności Wileńszczyzny" - powiedział w swym wystąpieniu mer rejonu Leonard Talmont.
"Co by było, gdyby my - Polacy - nie zdołalibyśmy się zorganizować przed 15 laty? - z tym pytaniem zwrócił się do zebranych poseł na Sejm RL, prezes AWPL Waldemar Tomaszewski. Czasy to były bardzo ciężkie, przełomowe, czasy transformacji ustrojowej i właśnie Związek Polaków na Litwie spełnił wtedy swą wielką rolę. Dzisiaj mamy polskie społeczne organizacje branżowe - nauczycieli, medyków, inżynierów, organizację polityczną, własne samorządy. Ale to nie znaczy, że Związek spełnił swoją misję. Myślę, że Związek Polaków jest i zawsze będzie naszą czołową organizacją, naszym sztandarem" - zakończył swe wystąpienie W. Tomaszewski składając pozdrowienia dla wszystkich członków ZPL prężnego, dużego oddziału solecznickiego.
W imieniu Zarządu Głównego złożył gratulacje i podziękował za wielką pracę społeczną oddziałowi solecznickiemu prezes ZPL Michał Mackiewicz: "Okres 15 lat w historii niewiele znaczący, w życiu człowieka znaczy więcej, a w organizacji społecznej jest to okres ogromny, wymagający dużo trudu, wspólnego wysiłku w imię tej wielkiej idei rodaków, w imię sprawiedliwości na tej ziemi, gdzie będą żyć nowe pokolenia, które przyjdą po nas i będą tak samo jak my - Polakami". Poinformował także zebranych o szykujących się obchodach na szczeblu ogólnozwiązkowym oraz przewidzianych wyróżnieniach dla szeregu aktywistów Związku, w gronie których nie zabraknie też aktywnych członków solecznickiego oddziału.
Wiele serdecznych pozdrowień i życzeń padło pod adresem solecznickich związkowców ze strony gości z Macierzy. Skierował je zabierający głos konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski. Przewodniczący Polskiego Stowarzyszenia Morskiego-Gospodarczego im. Eug. Kwiatkowskiego Zbigniew Sulatycki gratulując miejscowej społeczności patriotycznej i dzielnej postawy przekazał także pozdrowienia od dyrektora Radia Maryja o. Tadeusza Rydzyka. Poinformował jednocześnie, iż w niedzielę (22 lutego br.) w Katedrze Sandomierskiej biskup Edward Frankowski odprawi Mszę św. w intencji Polaków, mieszkających na Litwie.
Oddział ZPL, samorząd solecznicki i łomżyński oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" łączą ścisłe więzi przyjaźni. Od lat oddział w Łomży niesie wydatną pomoc dla szkół rejonu. I tym razem obecna na uroczystości prezes oddziału Hanka Gałązka do serdecznych życzeń dla przyjaciół dołączyła zaproszenie na kilkudniową wycieczkę do Polski dla grupy aktywnych działaczy solecznickiego oddziału ZPL. Decyzję Rady Miejskiej w Połańcu o zaproszeniu grupy dzieci z Wileńszczyzny na 10-dniowy pobyt w Polsce przekazała również delegacja z tej zaprzyjaźnionej gminy. Pozdrowienia nadeszły także z Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" i jej prezesa Józefa Sawionka.
Wyrażając wdzięczność ludziom, którzy od początku działali w organizacji prezes oddziału Zdzisław Palewicz ogłosił spis osób, które na wniosek oddziału rejonowego zostaną odznaczeni przez Zarząd Główny ZPL. Licznej grupie aktywistów Związku wręczył także dyplomy uznania od Zarządu oddziału ZPL. Jako pierwszy z rąk prezesa otrzymał dyplom Czesław Sakson - założyciel koła ZPL w Butrymańcach i jego wieloletni prezes, człowiek, który niemało zdziałał na rzecz polskości nie tylko w rejonie, lecz i na całej Wileńszczyźnie. Wśród wyróżnionych znalazł się m.in. Jan Sinkiewicz - kronikarz historii oddziału od założycielskiego Zjazdu. Pamiątkowe dyplomy uznania wręczono także uczniom - zwycięzcom konkursu wiedzy historycznej w rejonie.
Na część artystyczną akademii złożyły się występy zespołu "Solczanka" z wiązanką tańców ludowych i duetu wokalnego, zakończone polonezem w wykonaniu tanecznej grupy ze szkoły im. J. Śniadeckiego. Po krótkiej przerwie na uczestników uroczystości czekała miła niespodzianka - koncert popularnej polskiej piosenkarki Alicji Majewskiej, której towarzyszył przy fortepianie twórca wielu szlagierów estradowych kompozytor Włodzimierz Korcz. Każde wykonanie dobrze znanych piosenek sala nagradzała gorącymi brawami, a pożegnała wykonawców na stojąco.
Andrzej Kołosowski
Czesława Paczkowska